Home Rasy geograficzne - Lundman Rasa główna amerykańska (indiańska)

Rasa główna amerykańska (indiańska) wg Lundmana

W koncepcji ras geograficznych Lundmana rasa główna amerykańska (Amerikanide), ameroindiańska (Amerindaner) lub indiańska (Indianide) charakteryzuje:

  • zazwyczaj mniej lub bardziej krępa budowa ciała (borealna-dojrzała);
  • przeważnie duże wymiary twarzy twarzy zarówno jeśli chodzi o szerokość jak i długość
  • cechy mongoloidalne w oprawie oka (fałda mongolska) i budowie twarzy (spłaszczenie) raczej słabo wyrażone
  • nos często o wypukłym/garbatym profilu
  • u niektórych plemion szeroka i wysoka żuchwa.
  • włosy mniej sztywne niż u Mongoloidów
  • bardzo słabe owłosienie ciała i twarzy lub brak
  • kolor skóry czerwonawo-brązowy, żółtawy
  • zazwyczaj występuje grupa krwi 0; ponadto inne, rzadkie cechy serologiczne (np. duży odsetek grupy krwi M).

W pracy Lundmana z 1952 opisana jako podgrupa rasy głównej mongoloidalnej i z trochę inaczej podzielonymi rasami. W pracy z 1967 wydzielona jako osobna rasa główna.

Ogólnie podział ras Ameryki jest oparty bardzo mocno na koncepcjach Eickstedta, Imbelloniego, Biasuttiego.

A Czaszka długa i niska o cechach protomorficznych; bardzo krótki nos, występuje wyłącznie grupa krwi 0.
Na mapach niżej czarnym kolorem pokazano rejony gdzie znajdowano szczątki tych proto-mongoloidalnych, niskoczaszkowych ras. Z reguły obecnie na wybrzeżach żyją potomkowie Europejczyków.

I. Rasa fuegidzka (Fuegide) - bardzo protomorficzna; niska, o prostym nosie; twarz szeroka i o grubych rysach

II. Rasa kalifornijska (Californide) względnie Margide - o budowie dziecięcokształtnej

III. Mało poznane grupy Indian z Wenezueli.

B Wysokoczaszkowa (pod tym względem przypomina południowych Mongoloidów), tylko grupa krwi 0.
Rasy tej grupy stanowią większość wśród Indian.

 a) dość protomorficzne cechy:
1. Rasa kampidzka (Campide); również nazwana przez Lundmana Lagide - wzrost średni; dość jasna skóra; jak na Indian bardzo długie nogi, długa lub średnia czaszka; cechy protomorficzne (krótki, szeroki nos, wydatne łuki nadoczodołowe); wąska szpara oczna.  Niekiedy przypominają azjatyckich Dajakidów

2. Rasa meksykańska (Mexikide) -  wzrost średni, bardziej krępa;  krótsze nogi; czaszka długa lub pośrednia; twarz o pięciokątnym kształcie, prognatyzm.

b) budowa dość infantylna:

1. Rasa istmidzka (Isthmide), równiez nazywana Zentralide - niska (nieraz 150 cm średnio),  dość krótkie nogi; krótka czaszka, nos zadarty, twarz o okrągłym kształcie i o niezbyt dużych wymiarach; szersza szpara oczna, niemal pozbawiona fałdy mongolskiej.

  • Pośredni między Meksykidami a Istmidami są Majowie. Niscy, drobnej budowy, o krótkich czaszkach, niewielkich wymiarach twarzy ale dużym, wypukłym nosie.

c) cechy mniej lub bardziej progresywne:.

1. Niski wzrost:

+ rasa amazońska (Amazonide); również nazwana przez Lundmana Brazilide - twarz średnio szeroka; pośredniogłowa

++ rasa andyjska (Andide) - trochę wyższa i bardzo krępa (bardzo duże wymiary klatki piersiowej); krótkogłowa; cechy pseudodynarskie w budowie nosa (lekko wypukłu, wydatny) i twarzy, wydłużona ale też szeroka, o bardzo dużych wymiarach

2. Wzrost wysoki, budowa dojrzała (matur)

+ Rasa sylwidzka (Sylvide) - cechy progresywne; nos wydatny i wypukły; bardzo pochyłe czoło, często mezocefaliczna; cechy pseudodynarskie w budowie nosa i twarzy (wyraziste, ostre rysy); budowa dość masywna (wskaźnik Rohrera 1,35-1,45, BMI 2,25-2,5)

  • zmieszani z Meksykidami na preriach USA tworzą bardziej krótkogłową i szerokotwarzową podrasę mieszaną arizońską (Arizonide).

++ Rasa patagońska (Patagonide) - nos przeważnie prosty lub lekko wypukły; bardzo masywna budowa (przeciętny wskaźnik Rohrera powyżej 1,45, BMi powyżej 2,5), z tendencją do otyłości; głowa mezo- do brachycefalicznej; cechy pseudodynarskie w budowie twarzy.

  • w pampasach środkowej Argentyny żyli Pampidzi, pośredni między Patagonidami, a Kamipdami (i Amazonidami?)
  • w środkowym Chile mieszkają bardzo krępi Mapuche, pośredni miedzy Patagonidami, a Andydami

C Czaszka mniej lub bardziej niska (pod tym względem przypomina północnych Mongoloidów), o bardziej wyrażonych cechach mongoloidalnych w fizjonomii; występują grupy krwi 0 i A.
Przedstawiciele tej grupy rasowej to potomkowie najnowszej fali migracji z Azji, sprzed kilku tysięcy lat. Lundman w niektórych pracach zaliczał tu też Eskimidów.

I. Rasa deneidzka (Deneide), również nazywana przez Ludmana Pazifide, albo Columbide - nos dość szeroki; krótkogłowa; średniego wzrostu; budowa dość masywna (wskaźnik Rohrera 1,35-1,45, BMI 2,25-2,5), bardzo krótkie nogi


BIBLIOGRAFIA:

  1. Lundman B., Geographische Anthropologie, 1967
  2. Lundman B., Jordens Människoraser och Folkstammar, 1943
  3. Lundman B., Umriss der Rassenkunde des Menschen in geschichtlicher Zeit, 1952

 Zobacz też - podstawowe różnice między indywidualnymi typami rasowymi, a rasami geograficznymi

 

Przykład 1. Lundman B., Geographische Anthropologie, 1967

Czarny obszar w Kalifornii - rasa kalifornidzka

Czarny obszar w Wenezueli - inne grupy niskoczaszkowe

Apaschen (Apacze) to mieszana podrasa arizońska (Arizonide), czyli Sylwidzi + Meksykidzi

Rasy Ameryki Północnej

North American races - Lundman

Przykład 2 .Lundman B., Geographische Anthropologie, 1967

Czarne obszary - grupy ras niskoczaszkowych (obecnie niemal wymarłe), spokrewnione z Fuegidami na połduniu, Margidami na północy

Strzałki na pograniczu Brazylli, Argentyny - rasa mieszana pampidzka (Pampide)

Rasy Ameryki Południowej

South American races - Lundman

Przykład 3. Lundman B., Jordens Människoraser och Folkstammar, 1943

rasy Ameryki: S - Sylwidzi; D - Deneidzi; Ar - Arizonidzi; A - Andydzi + Istmidzi + Meksykidzi; Am - Amazonidzi (również na Karaibach); C - Kampidzi;  P -Patagonidzi; F - Fuegidzi

rasy Ameryki

 

Przykład 4 .Lundman B., Geographische Anthropologie, 1967

Korelacja wagi, wzrostu i szerokości geograficznej wsród Indian obu Ameryk

Korelacja wagi, wzrostu i szerokosći geograficznej wsród Indian obu Ameryk

Przykład 5. Lundman B., Jordens Människoraser och Folkstammar, 1943

Formy gospodarki, warunki naturalne, rasy i plemiona Ameryki

Gospodarka. Klimat i warunki naturalne
Rasa Typowe ludy
myślistwo i rybołówstwo
wybrzeża arktyczne Ameryki Północnej
Eskimidzi Eskimosi
polowanie na renifery
chłodny klimat, lasy iglaste Kanady zachodniej i środkowej
Sylwidzi Atabaskowie (północni) Algonkini
uprawa kukurydzy
cieplejszy klimat, lasy wschodniego USA
Sylwidzi (z elementami z płd-zachodu) Muskogé
polowanie na bizony
klimat kontynentalny, prerie USA i stepy i pustynie północnego Meksyku
Arizonidzi
Apacze
Zbieractwo lasostepy subtropikalne Kalifornii
Kalifornidzi (Margidzi) plemiona z Kalifornii
połów łososi chłodny, wilgotny las przybrzeżny w zach. Kanadzie, płn-zach. USA i południowej Alasce
Deneidzi (Pacyfydzi) Tlinkit, Haida
Intensywne rolnictwo wilgotne tropikalne góry Ameryki Środkowej (Kordyliery)
Istmidzi (Centralidzi) Chibcha
  suche tropikalne góry Ameryki Południowej (Andy)
Andydzi Quetschua i Aymara
uprawa manioku klimat tropikalny, wybrzeża rzek w dżungli amazońskiej
Braszylidzi Arawak, Karib, Guarani
myślistwo tropikalne  sawanny  północno-wschodniej Brazylii
Kampidzi (Lagidzi)
Ge (np. Botokudzi)
polowanie na guanako
Klimat umiarkowany, step Patagonii
Patagonidzi Tehueltche
rybołówstwo nadbrzeżne zimny, wilgotny las przybrzeżny południowego krańca Chile i argentyńskiej Ziemi Ognistej
Fuegidzi 'plemiona Ziemi Ognistej

Przykłady 6-9 .Lundman B., Geographische Anthropologie, 1967

Formy tradycyjnej gospodarki i jeżyki Indian obu Ameryk. Porównaj z podziałemm rasowymym wyżej.

ampn

ampd

 

Przykład 10. Lundman B., Nutidens Människoraser, 1946

rasa deneidzka (Deneidzi) zwany też Pacyfidami lub Kolumbidami

deneide / pazifide / columbide

 

Przykłady 11 .Lundman B., Geographische Anthropologie, 1967

rasa sylwidzka (Sylvide)

rasa sylwidzka (Sylvide)

 

 

Przykład 12. Lundman B., Nutidens Människoraser, 1946

 rasa sylwidzka (Sylvide)

sylvids

Przykład 13. Lundman B., Nutidens Människoraser, 1946

Meksykidzi i Istmidzi

mexikide

 

Przykłady 14 .Lundman B., Geographische Anthropologie, 1967

rasa istmidzka (Isthmide)

isthimde

 

 

Przykład 15. Lundman B., Nutidens Människoraser, 1946

rasa amazonidzka (Amazonide) lub brazylidzka (Brasilide)

amazonide

 

Przykład 16. Lundman B., Nutidens Människoraser, 1946

rasa kampidzka (Campide) lub lagidzka (Lagide)

campide

 

Przykład 17. Lundman B., Nutidens Människoraser, 1946

rasa andyjska (Andide)

andide

 

Przykład 17. Lundman B., Nutidens Människoraser, 1946

rasa fuegidzka (Fuegide)

fuegide

Przykład 18. Lundman B., Nutidens Människoraser, 1946

dość rzadki wśró Indian typ mocno mongoloidalny

indianide-mongolide

 

Przykład 20. Lundman B., Jordens Folkstammar, 1988

Indianie Ameryki (kliknij by zobaczyć większeby zobaczyć większe)

Indianie Ameryki