Antropologia
Fizyczna

Kolor oczu (skale antropometryczne)

Skala Martina:

Ciemne:

• 1 - czarnobrązowe (piwnoczarne)
• 2,3 - ciemnobrązowe (ciemnopiwne)
• 4 - brązowe (piwne)

Oczy przejściowe albo mieszane:

Mieszanka pigmentów przybiera postać mniej więcej równomiernego rozmieszczenia barwników w tęczówce (głównie w postaci plamek) albo jasnej tęczówki otoczonej grubą brązową obwódką. Przy jaśniejszych odcieniach z niewielką
domieszką brązowego pigmentu w postaci niewielkich plamek lub wąskiej obwódki wokół źrenicy.

mieszane z przewagą ciemniejszych odcieni:

• 5,6 - jasnobrązowe (jasnopiwne)
• 7 - zielonawopiwne

mieszane z przewagą jaśniejszych odcieni:

• 8 - jasnozielone (albo zielono-niebieskie)
• 9,10 - ciemnoszare (z domieszką zielonego)
• 11 - szare

Oczy jasne:

• 12 - jasnoszare
• 13 - szaroniebieskie
• 14,15 - niebieskie
• 16 - jasnoniebieskie (błękitne)

Przykład 1. Karliczek A., Schwarz A., Mit Haut und Haar │ Vom Merkmal zum Stigma - Farbbestimmungsmethoden am Menschen [w:] Farre. Farbstandards in den frühen Wissenschaften, 2016, s 13-62

Skala kolorów oczu wg Martina (Universitätsarchiv Jena, Bestand S, Abt. XLVII, No. 80/3, Foto: Marianne Schiller (ThULB))

kliknij by zobaczyć w większym rozmiarze

Przykład 2. Tomkova V., Metodika fotografování očí recentní lidské populace za účelem analýzy barvy duhovky s využitím běžně dostupné techniky (Diplomová práce), Brno, 2021

W tej wersji skali nr 6 chyba jest bliższy definicji jako jasnopiwny.

kliknij by zobaczyć w większym rozmiarze

Skala prof. I. Michalskiego oparta o skalę Martina

Skala Martina-Schulza

Powstała później niż skala Martina ale w polskiej antropologii rzadko używana, za to bardzo często w zachodnioeuropejskiej.

• 1a, 1b, 1c : jasnobłękitne (hellblau)
• 2a : błęktine (blau)
• 2b : ciemnobłękitne (dunkelblau)
• 3 : błękitno-szare (blaugrau)
• 4a jasnoszare (hellgrau)
• 4b : cimenoszare (dunkelgrau)
• 5 : błękitno-szare z domieszką brązowego (graublau mit Stich ins Braune)
• 6 : szaro-zielone (graugrün)
• 7 : jasnozielone (hellgrün)
• 8 : żółtozielone (gellgrün)
• 9 : żółtobrązowe (gelbraun)
• 10 : brązowozielonawe (braungrün)
• 11 : jasnobrązowe (hellbraun)
• 12 : odcień jasnobrązowego (rehbraun)
• 13 : brązowe (braun)
• 14 :  ciemnobrązowe (dunkelbraun)
• 15 : głęboko cimenobrązowe (tief dunklebraun)
• 16 : czarnobrązowe (schwarzbraun)

Przykład 3. Skala kolorów oczu wg Martina-Schulza

Porównanie skal Martina i Martina-Schulza

Skala kolorów oczu wg V. V. Bunaka

Używana w radzieckiej / rosyjskiej antropologii.

oczy ciemne

• nr 1 – czarny – tęczówka jest nierozłącznie zabarwiona od źrenicy,
• nr 2 – ciemnobrązowy – tęczówka jest jaśniejsza od źrenicy, ale ma równomierny kolor;
• Nr 3 – jasnobrązowy – charakteryzuje się nierównym wybarwieniem tęczówki we wszystkich jej obszarach;
• nr 4 – żółty – kolor jednolity, bez wzoru, czasem dość jasny;

oczy mieszane

• Nr 5 - odcień brązowo-zielony lub brązowo-szary - zwykle kolor zielonoszary zajmuje obrzeża i pełni rolę tła, czasami obserwuje się promieniste lub koncentryczne pasy;
• Nr 6 – zielony – najróżniejsze elementy chromatyczne są mieszane w mniej więcej równych ilościach i ułożone losowo;
• Nr 7 – szaro-zielony – różni się od poprzedniego obecnością znacznych obszarów szarego koloru, a jednocześnie obszarów o bardzo różnej kolorystyce i nieokreślonym położeniu;
• Nr 8 – szary z żółtą obwódką – wokół źrenicy znajdują się elementy koloru żółtego lub brązowego. Większość tęczówki pozostaje czysto szara;

oczy jasne

• nr 9 – szary – zwykle ze wzorem w postaci radykalnych pasków o ciemniejszym kolorze;
• nr 10 – szaro-niebieski (najczęściej w paski);
• nr 11 – niebieski;
• Nr 12 – błękitny

 Przykład 4. Skala kolorów oczu wg  Bunaka

Rożne wersje bo kolorystyka zdjęc niesety się różni i trudnoz decydować któa jest poprawniejsza

Skala Martina-Sallera

Rzadko używana.

• 8 oczy ciemnobrązowe
• 7 oczy piwne
• 5-6 oczy ciemne mieszane (brązowozielonawe i jasnopiwne)
• 3-4 oczy jasne mieszane (ciemnoszare i zielone)
• 1-2 oczy jasne (niebieskie i jasnoszare)

Przykład 5. Karliczek A., Schwarz A., Mit Haut und Haar │ Vom Merkmal zum Stigma - Farbbestimmungsmethoden am Menschen [w:] Farre. Farbstandards in den frühen Wissenschaften, 2016, s 13-62

Skala kolorów oczu Martina-Sallera

Skala Sallera

Również rzadko używana, częściej w okresie powojennym.

• P1-  P8 oczy od ciemno- do żółtawobrązowych
• M1 - M22 oczy od ciemnych mieszanych do jasnych mieszanych
• S1 - S10 - oczy jasne

Porównanie skal według: Lundman B., Dala-Almogens Antropologi, (Upsala), 1945

• j = jasny
• jm = jasny mieszany
• c = ciemy

Przykład 6. Karliczek A., Schwarz A., Mit Haut und Haar │ Vom Merkmal zum Stigma - Farbbestimmungsmethoden am Menschen [w:] Farre. Farbstandards in den frühen Wissenschaften, 2016, s 13-62

Skala Sallera z roku 1931

kliknij by zobaczyć w powiększeniu

Przykład 7. Pierre Paul Broca, skala jego autorstwa

Jedna z pierwszych skal. Pierwszy rząd to odcienie pomarańczowe względnie brązowe, następnie zielone, niebieskie i szare. Zakładano też możliwość kombinowania kolorów, jeśli były pośrednie lub występowała obwódka w innym kolorze (np 9-14).

 Przykład 8. Bertillon A., Identification anthropométrique : Instructions signalétiques, (Melun), 1893

Skala Bertillona

BIBLIOGRAFIA

1. Bertillon A., Identification anthropométrique : Instructions signalétiques, (Melun), 1893
2. Górny S., Pigmentacja oczu i włosów ludności północnego Egiptu [w:] Przegląd Antropologiczny, t. 35, z. 2, 1969
3. Kapica Z., Studia nad zmiennością wybranych właściowości taksonomiczno-antropometrycznych w kategoriach wieku dojrzałego [w:] Acta Universitatis Lodziensis, Folia Zoologica et Anthropologica, 1, 1981, s. 3-15
4. Karliczek A., Schwarz A., Mit Haut und Haar │ Vom Merkmal zum Stigma - Farbbestimmungsmethoden am Menschen [w:] Farre. Farbstandards in den frühen Wissenschaften, 2016, s 13-62
5. Lundman B., Dala-Almogens Antropologi, (Upsala), 1945
6. Loskutova, Y. V., Vozrastnaya izmenchivost' tsveta i struktury raduzhki cheloveka [dysertacja], Moskva, 2013
7. Malinowski A., Bożiłow W., Podstawy antropometrii. Metody, techniki, normy, 1997
8. Schulz B.K., Eine verbesserte Augenfarbentafel [w:] Anthropologischer Anzeiger, Jahrg. 6, H. 4 (1930), s. 331-335
9. Tomkova V., Metodika fotografování očí recentní lidské populace za účelem analýzy barvy duhovky s využitím běžně dostupné techniky (Diplomová práce), Brno, 2021
10. Wierciński A, The description of technique of collecting the anthropological data [w:] Publications of the Joint Arabic-Polish Anthropological Expedition 1958/1959. Part I, 1961