Antropologia
Fizyczna

Spłaszczenie oraz profil poziomy (poprzeczny) twarzy

Można to traktować jako cechę opisową (dla osobników żywych), dla czaszek można stopień spłaszczenia obliczyć (zobacz tutaj).

Jest to dość ważna cecha w rozróżnianiu nie tylko międzypopulacyjnym / międzyrasowym ale też międzyodmianowym.

Najbardziej  ostry profil twarzy ma odmiana biała. Niewiele ustępuje jej odmiana australoidalna.  Zaś najbardziej zbliżony do poziomego / spłaszczony ma odmiana żółta i Buszmeni. Odmiana czarna sytuue się mniej więcej po środku tych skrajności. Dalsze różnice występują oczywiście w obrębie poszczególnych ras / typów.

Przykład 1. Eickstedt E., Die Forshung am Menschen. Teil 2. Physiologische und morphologische Antropologie, 1944

Spłaszczenie profilu poprzecznego twarzy (od ostrego do płaskiego)

Przykład 2. Eickstedt E., Die Forshung am Menschen. Teil 2. Physiologische und morphologische Antropologie, 1944

Spłaszczenie profilu poprzecznego twarzy

Przykład 3. Eickstedt E., Die Forshung am Menschen. Teil 2. Physiologische und morphologische Antropologie, 1944

 Wyprofilowana i płaska twarz (punlkty na czaszce równiez podane)

Przykład 4. Mydlarski J., Rasa [w:] red. Czekanowski J., Człowiek, jego rasy i życie, 1939

Podstawowy profil poziomy twarzy określamy na wysokości łuków jarzmowych (widok z góry, w środkowej części jest oczywiście nos)

O osobnika odmiany żółtej zazwyczaj środkowa część łuku jarzmowego jest wysunięta ku przodowi (policzki są ułożone niemal w jednej linii), zaś u odmiany białej w stronę boczną. Natomiast tylny, skroniowy odcinek łuku jarzmowego  u osobnika  odmiany żółtej jest zwrócony silniej ku tyłowi, aniżeli o osobnika odmiany białej. Skutkiem takiego ukształtowania da się u odmiany żółtej wyróżnić dwie płaszczyzny boczne twarzy i jedną przednią, gdy u odmiany białej profil poziomy twarzy przedstawia się w postaci mniej lub bardziej wygiętego łuku bez możliwości dokładnego oddzielenia płaszczyzny przedniej od bocznych.

 W skrócie u odmiany białej twarz łagodnie zwęża się ku przodowi, co podkreśla wydatny nos. U odmiany żółtej przednia część twarzy jest niemal płaska, co podkreśla dodatkowo dość spłaszczony, mało wydatny.nos

Przykład 5. Mark K., Heapost L., Soome-ugri rahvaste fuusine antropoloogia, 2014

Stopnie wyprofilowania / spłaszczenia twarzy. Podział używany np. w antropologii sowieckiej.

1. Płaski profil
2. Średni profil
3. Ostry profil

 Przykład 6. Stęślicka W., Powstanie odmian ludzkich, 1963

Porównanie profili poziomych twarzy: płaski , pośredni, ostry

Niekiedy w przypadku mocno wystającego nosa i niewystających kości policzkowych, profil poziomy twarzy niektórych typów odmiany białej jest określany jako bardzo ostry, mocno zwężający się ku przodowi (np. typ orientalny lub dynarski). Przeciwnie zaś u odmiany żółtej spłaszczenie nosa może dodatkowo potęgować wrażenie płaskości przedniej płaszczyzny twarzy.

 Przykład 7., red. Bielicki T., Mały Słownik Antropologiczny, 1976

Dobrze wyprofilowana (wyrzeźbiona) twarz Europeida i spłaszczona Mongoloidki

Przykład 8. Malinowski A., Antropologia, 1985

 Przykład słabo i ostro wyprofilowanej twarzy

 BIBLIOGRAFIA:

1. Malinowski A., Bożiłow W., Podstawy antropometrii. Metody, techniki, normy, 1997
2. Mydlarski J., Rasa [w:] red. Czekanowski J., Człowiek, jego rasy i życie, 1939