Wskaźnik główny (cefaliczny albo szerokościowo-długościowy)
- Szczegóły
- Kategoria: Kraniometria oraz Cefalometria
Wskaźnik szerokościowo-długościowy (główny albo cefaliczny) - oblicza się go dzieląc szerokość czaszki (eu-eu) w milimetrach przez jej długość (g-op) (też w mm). Potem mnożąc wynik przez 100. Wartości od poniżej 65 do 99.
Wskaźnik mierzony się go na głowach osobników żywych. Najbardziej klasyczne ujęcie.
| Klasyfikacja Sallera | Mężczyźni | Kobiety |
| 1) hyperdolichocephalus (hyperdolichocefaliczna - bardzo długa) | x - 70.9 | x - 71.9 |
| 2) dolichocephalus (dolichocefaliczna - długa) | 71.0 - 75.9 | 72.0 - 76.9 |
| 3) mesocephalus (mezocefaliczna - pośrednia | 76.0 - 80.9 | 77.0 - 81.9 |
| 4) brachycephalus (brachycefaliczna - krótka) | 81.0 - 85.4 | 82.0 - 86.4 |
| 5) hyperbrachycephalus (hyperbrachycefaliczna - bardzo krótka) | 85.5 - 90.0 | 86.5 - 91.9 |
| 6) ultrabrachycephalus (ultrabrachycefaliczna - wybitnie krótka) | 91.0 - x | 92.0 - x |
Podział według polskiej szkoły antropologicznej. Używany jest w opisach typów kierunku morfologiczno-porównawczego na tej stronie:
Sam podział na główne zakresy był stosowany zarówno w pracach antropologów z kierunku Czekanowskiego, jak i Michalskiego. Dokładny podziałn a podzakresy podaję za Michalskim.
Podział wspólny dla obu płci
| głowa długa (dolichocefaliczna) | |
| skrajnie długa | x - 66.9 |
| wybitnie długa | 67 -69.9 |
| bardzo długa | 70 - 72,9 |
| długa | 73 - 74,9 |
| dość długa | 75 - 76,9 |
| głowa pośrednia (mezocefaliczna) | |
|
wydłużona (długawa / sub-dolichocefaliczna) |
77 - 79.9 |
|
krótkawa (średnia / sub-brachycefaliczna) |
80 - 82.9 |
| głowa krótka (brachycefaliczna) | |
| dość krótka | 83 - 84.9 |
| krótka | 85 - 86.9 |
| bardzo krótka | 87 - 89.0 |
| wybitnie krótka | 90 - 93.9 |
| skrajnie krótka | 94 - x |
Zobacz też: Wymiary głowy [g-op] i [eu-eu] - podział na zakresy
Bardzo podobny był podział według systemu harvardzkiego (Harvard System):
podany za: Hooton A.E., Up from the Ape, 1946, używany w amerykańskiej antropologii obok Keitha.
- głowa dolichocefaliczna: x - 76.5
- głowa mezocefaliczna: 76.6 - 82.5
- głowa brachycefaliczna: 82.6-x
Podział wedlug tzw. Keith's System:
podany za: Hooton A.E., Up from the Ape, 1946, używany w amerykańskiej antropologii obok podziału według systemu harvadzkiego
- głowa ultradolichocefaliczna: x - 70
- głowa dolichocefaliczna: 70.1 - 75
- głowa mezocefaliczna: 75.1 - 79.9
- głowa brachycefaliczna: 80 - 84.9
- głowa ultrabrachycefaliczna: 85 - x
Niektórzy antropolodzy używali jeszcze innych podziałów:
R. Biasutti - również zbliżony do podziału stosowanego w polskiej antropologii i systemu harvardzkiego
- głowa długa x-75,9
- głowa średnia 76-82,9
- głowa krótka 83-x
B. Lundman
- głowa długa x-79
- głowa pośrednia 80-82
- głowa krótka 83-x
Wskaźnik mierzony na czaszkach jest o jeden punkt mniejszy. Nazywa się go wtedy wskaźnikiem czaszkowym
Często do czaszek również używa się w wielu pracach określenia wskaźnik cefaliczny tak jak do głowy. Ale bardziej poprawnie z logicznego punktu widzenia to kraniczny czy kranialny, a najlepiej oczywiście czaszkowy.
Klasyfikacja Garsona
- ultradolichokranius: x - 64.9
- hyperdolichokranius: 65 - 69.9
- dolichokranius: 70.0 - 74.9
- mesokranius: 75.0 - 79.9
- brachykranius: 80.0 - 84.9
- hyperbrachykranius: 85.0 - 89.9
- ultrabrachykranius: 90.0 - x
W polskiej antropologii używano poniższej skali. Dokłądny podział na zakresy za Michalskim.
Podział wspólny dla obu płci
czaszka długa (dolichokraniczna)
- bardzo długa: x - 71,9
- długa: 72 - 75.9
czaszka pośrednia (mezokraniczna)
- wydłużona: 76.0 - 78.9
- krótkawa: 79.0 - 81.9
czaszka krótka (brachykraniczna)
- krótka: 82.0 - 85.9
- bardzo krótka: 86 - x
Przykład 1. Piontek J., Biologia populacji pradziejowych, 1990
Czaszka krótka (brachykraniczna), pośrednia (mezokraniczna) i długa (dolichokraniczna)
Na podstawie:
- Kapica Z., Studia nad zmiennością wybranych właściowości taksonomiczno-antropometrycznych w kategoriach wieku dojrzałego [w:] Acta Universitatis Lodziensis, Folia Zoologica et Anthropologica, 1, 1981, 3-15
- Kapica Z., Szkice z antropologii historycznej Polski i ziem ościennych: Serie neolityczne, Tom 1, 1958
- Malinowski A., Bożiłow W., Podstawy antropometrii. Metody, techniki, normy, 1997.
- Michalski I., Charakterystyka antropologiczna ludności dorzecza Kwilu, 1957
- Michalski I., Struktura Antropologiczna Polski, 1949
