budowa ciała
- wzrost: zmniejsza się jego średnia wysokość z północy na południe (Nordycy 175 cm, Mediterranidzi 168 cm), wzrasta z zachodu na wschód (Dynarydzi 170 cm, Afgańczycy 172 cm)
- średnia waga: zmniejszenie z północy na południe, wraz ze wzrostem średniej rocznej temperatury; dla północnych Europejczyków 70 kg, Europy Środkowej 60 kg, południowych Europejczyków 59 kg
- stopień masywności (wskaźnik Rohrera): duży 1.40 (średnio dla świata 1.30)
- stosunek kończyn dolnych do tułowia (wskaźnik skeliczny): trochę krótsze
- stosunek uda / ramienia do przedramienia / łydki: relatywnie krótkie
- stosunek miednicy do barków: relatywnie szeroka
- kości kończyn: grube
- piersi u kobiet: półkuliste
- inne cechy budowy zewnętrznej:
budowa głowy, twarzy i nosa
pigmentacja i owłosienie
- kolor oczu: tendencja do jasnych odcieni szczególnie w Europie
- kolor włosów: największe spektrum odcieni od blond i rudych, przez brązowe do czarnych
- kształt włosów: od prostych do kręconych, średnica włosa mała
- kolor skóry: od różowawej do ciemnobrązowej
- zarost i owłosienie ciała: zróżnicowane od dość słabego (Nordycy), do silnego (Armenidzi) i bardzo silnego (hirsutyzm u Ajnów); u Armenidów często zrośnięte brwi
linie papilarne
- łuki - pętle - wiry: 1/ 2 : 61/ 2 : 3
- stosunek linii głównych (11:9:7) wewnętrznej części dłoni : 41/2 : 4 : 11/2
- odsetek listewek skórnych na kłębie kciuka: 10-15%
fizjologia
- przemiana materii: północni Europidzi mają wyższą niż południowi, ogólnie też mają większą przemianę materii niż Mongolodzi i Negroidzi
- układ hormonalny: zwiększenie masy tarczycy i silny rozwój kory nadnerczy w stosunku do Negroidów i Mongoloidów; natomiast, przysadka, grasica i przytarczyce mają mniejszą wagę w europeidalnej
- cechy patologiczne: często choroby spowodowane zmniejszoną ochronę pigmentu i niskim sebum w skórze oraz spowodowane gorszą zdolność gojenia spojówki; u kobiet rak szyjki macicy rzadki, natomiast częstsze występowanie raka piersi; u mężczyzn rak skóry i płuc częsty; wśród Europeidów Afryki Północnej, Europy Południowej i południowo-zachodniej Azji jaglica (przewlekłe pęcherzykowe zapalenie rogówki) jest często obserwowane; kiła ma szczególnie ciężki przebieg
genetyka
- Podział regionalny głównych genów układów grupowych krwi:
- Baskowie (proto Europeidzi): bardzo wysoki odsetek cde; dośc duży CDe i A2; bardzo mało B
- Lapończycy: bardzo wysoki odsetek N, Fya i A2; względnie dużo CDe i cDE; cde jest rzadkie; mały odsetek B
- Europejczycy północno-zachodni: wysokie odsetki A1 i A2; znaczna przewaga M nad N; B jest rzadki; cde rzadki
- Europejczycy środkowi i wschodni: wysoki odsetek B i M, niski cde
- Rejon Morza Śródziemnego: względnie wysoki odsetek B; niski cde; za to większy cDe
- Azja zachodnia: przypomian bardziej Azję Wschodnią niż Europę: duży odsetek B i M; za to niski cde, K, Lua i SEPc; ale S, P, Jka i Ak2 dość duży odsetek; Fya względnie niski; PTC podobny jak w Europie; więcej niż w Europie ADA2; mniej Hp1
- Indo-Drawidzi: wysoki odsetek B i M; cde względnie rzadkie, cDe trochę częstsze
- Układ grupowy krwi AB0: grupa krwi A przeważa nad B, szczególnie w północnej i południowej Europie; poza tym podgrupa A2 relatywnie liczna; odsetek grupy krwi B wzrasta z zachodu na wschód; gupa krwi 0 najliczniejsza w północno-zachodniej Europie i północnej Hiszpanii
- gen A w Europie średnio 26%, poza Europą 28%
- gen B w Europie średnio 12%, poza Europą 20%
- gen 0 w Europie średnio 62%, poza Europą 52%
- Układ grupowy krwi MNS: M więcej niż N (w szczególności w Europie Wschodniej i w Azji, tu głónie Indie), stosunkowo dużo S (odsetek genu zwykle 30-35%); M i S występują zwykle razem
- gen M w Europie średnio 58%, poza Europą 49%
- gen N w Europie średnio 42%, poza Europą 51%
- gen MS w Europie średnio 24%, poza Europą 15%
- gen Ms w Europie średnio 33%, poza Europą 41%
- gen NS w Europie średnio 8%, poza Europą 12%
- gen Ns w Europie średnio 35%, poza Europą 32%
- Odsetki genów w układzie grupowym krwi Rh: w Europie wysoki odsetek kompleksów cde i CDe; w Indiach cde jest względnie rzadkie; cDe trochę częstsze. Współczynnik Rh (wynik dzielenia odsetka cDe przez odsetki Cde + CDE + cdE) wynosi 1.0 (w porównaniu do Mongoloidów 2.9 i Indianidów 0.7, Negroidów 13.8, Australidów 0.4)
- C w Europie średnio 49%, poza Europą 60%
- D w Europie średnio 62%, poza Europą 80%
- E w Europie średnio 13%, poza Europą 14%
- CDe (r1) między 40-60%;w Europie średnio 46%, poza Europą 57%
- cde (r) w Europie średnio 35% (25%-40%); poza Europą 17%
- CDE (Rz) w Europie średnio 1%; poza Europą 1%
- Cde (r') w Europie średnio 2%; poza Europą 2%
- cDE (R2) w Europie średnio 11%; poza Europą 12%
- cdE (r'') w Europie średnio 1%; poza Europą 1%
- cDe (Ro) w Europie średnio 4%; poza Europą 10%
- Odsetek genotypu ADA2: około 4-8% (w Azji około 12%)
- Gen A średnio 35%
- Gen B średnio60%
- Gen C średnio 5%
- Układ Hp: około 30-45% Hp1 (w Azji 10-20%, tamże do 5% Hp0)
- Odsetek Genu Gc1: w Europie średnio 72%, poza Europą 71%
- Odsetek genu Gc2: około 20-35%
- System SEP: ~ 30% SEPa, 65% SEPb, 5% SEPc; w Azji mniej
- Odsetek genu PGM21: około 20-30%
- Odsetek genu PGDB: między 1-4%
- Odsetek genu GPT2: około 40-50%
- Odsetki genów układu ACP: około 30% A; 65% B; 5% (w Azji do 1%) C
- Odsetek genu Ak2: około 2-6% (w Azji do 10%)
- Odsetek genu Tf: do 1% TfB i 1% TfD
- Haplogrupy systemu GM: 3, 5, 13, 14; 1, 17, 21; 1, 2, 17, 21
- Najczęstsze alelle systemu HLA (A i B): A: 2,1,3,19,9; B: 12,7,35,(8,5,40)
BIBLIOGRAFIA:
- red. Heberer G., Schwidetzky I., Walter H., Anthropologie, 1975
- Knussman R., Vergleichende Biologie des Menschen. Lehrbuch der Anthropologie und Humangenetik, 1980
- Knussmann, R., Vergleichende Biologie des Menschen: Lehrbuch der Anthropologie und Humangenetik. 2ed, 1996
- Szilvássy J., Anthropologie: Entwicklung des Menschen, Rassen des Menschen [und zugl.] Führer durch die Anthropologische Schausammlung, 1978
Przykład 1. Eickstedt E., Rassenkunde und Rassengeschichte der Menschheit, 1934
Kliknij by otworzyć w większym formacie.
Rasy Europy wg ujęcia Eickstedta z 1935 (stan we wschodniej Europie na okres około 1500 roku, sprzed kolonizacji rosyjskiej)

Przykład 2. Szilvássy J., Anthropologie: Entwicklung des Menschen, Rassen des Menschen [und zugl.] Führer durch die Anthropologische Schausammlung, 1978
Rasy Europeidów

Przykład 3. red. Kern F., Historia Mundi. Erster Bänd: Frühe Menschheit, 1952
Nowsze ujęcie koncpecji rasowej Eickstedta - kliknij by zobaczyć w powiększeniu

Przykład 4. red. Heberer G., Schwidetzky I., Walter H., Anthropologie, 1975
Kombinacje antropometryczno / rasowe

- wzrost wyższy - długa głowa - jasna pigmentacja (Nordydzi)
- wzrost wyższy - krótka głowa - ciemna pigmentacja (Dynarydzi)
- wzrost niższy - krótka głowa - ciema pigmentacja (Alpinidzi)
- wzrost niższy - długa głowa - ciema pigmentacja (Mediterranidzi)
- wzrost niższy - krótka głowa - jasna pigmentacja (Wschodni Europeidzi)
Przykład 5. Eickstedt E., Rassenkunde und Rassengeschichte der Menschheit, 1934
Rasy Azji (oryginalne ujęcie)

Europeidzi
Przykład 6. Eickstedt E., Rassentypen und Typendynamik von Asien [w:] red. Kern F., Historia Mundi. Ein Handbuch der Weltgeschichte in zehn Bänden. Erster Band: Frühe Menschheit, 1952
kliknij aby zobaczyć w powiększeniu
Rasy ludzkie Azji wg Eickstedta (ujęcie późniejsze)
