Khoisanide (Knussman). Eickstedt uznawał ich za formę pośrednią Mongoloidów. Szilvássy łącznie z Bambutidami za odrębne niskorosłe rasy afrykańskie. Glowatzki zaś za rasę reliktową.
Baumann łączył Koisanidów z rasą Boskop (długie i bardzo duże czaszki - nawet do 1830 cm3, krótka, ortognatyczna twarz), której potomkami mieli być tzw. Strandloopers z wybrzeży Południowej Afryki (obecnie wymarli), którzy byli wysokorosłymi Buszmenami, o dużych czaszkach, a poza tym reszcie cech jak u Sanidów.
budowa ciała
- stosunek kończyn dolnych do tułowia (wskaźnik skeliczny): trochę krótsze
- stosunek uda / ramienia do przedramienia / łydki: względnie długie
- stosunek miednicy do barków: względnie szeroka
- kości kończyn: drobne
- piersi u kobiet: stożkowate
- inne cechy budowy zewnętrznej: tendencja do lordozuy lędźwiowej; steatopygia; osobliwości budowy genitaliów
budowa głowy, twarzy i nosa
- wskaźnik główny: mezocefaliczny (głowa pośrednia) do dolichocefalicznego (głowa długa i wąska)
- czoło: pionow elub lekko pochyłe, o wypukłym profilu
- twarz: szerokie kości policzkowe
- profil poprzeczny twarzy: płaski do zaokrąglonego
- nos: spłaszczony; szeroki
- prognatyzm szczęki: ortognatyzm, lub leki prognatyzm alweolarny
- wargi: grube
- profil podbródka: zaokrąglony lub lekko cofnięty
- inne: skośna szpara oczna; fałda hotentocka
linie papilarne
- łuki - pętle - wiry: 1 : 7 : 2
- stosunek linii głównych (11:9:7) wewnętrznej części dłoni : 23/4 : 33/4 : 31/2
- odsetek listewek skórnych na kłębie kciuka: około 20-30%
genetyka
- Układ Hp: około 30-60% Hp1; 0-2% Hp0
- Odsetek genu Gc2: 10-15%
- System SEP: około 25% SEPa, 55% SEPb, 20% SEPr
- Odsetek genu PGM21: do 15%
- Odsetek genu Ak2: 5-10%
- Odsetek genu Tf: około 1-20% TfD
- Haplogrupy systemu GM: 1,15,13,14,17; 1,13,17; 1,17.21
- Najczęstsze alelle systemu HLA (A i B): A: 2,9,W30; B: 7,40,17
RASY I TYPY
Koisanidzi - Khoisanide (Homines s. a. subnigri) - początkowo zaliczani do pnia form mongoloidalnych jako forma pośrednia
- Khoidzi - Khoid (H. s. h. austraoafricanus)
- Sanidzi - Sanid (H. s. h. huzuana)
BIBLIOGRAFIA:
- Baumann H., Die Rassen Afrikas [w:] red. Kern F., Historia Mundi. Ein Handbuch der Weltgeschichte in zehn Bänden. Erster Band: Frühe Menschheit, 1952
- red. Heberer G., Schwidetzky I., Walter H., Anthropologie, 1975
- Knussman R., Vergleichende Biologie des Menschen. Lehrbuch der Anthropologie und Humangenetik, 1980
- Szilvássy J., Anthropologie: Entwicklung des Menschen, Rassen des Menschen [und zugl.] Führer durch die Anthropologische Schausammlung, 1978
