Antropologia
Fizyczna

Rasa główna azjatycko-amerykańska

Ogólne cechy wielkiej rasy azjatycko-amerykańskiej

Cechy dla osobników żywych:

• jasny do ciemnego kolor skóry
• włosy proste, często sztywne
• fałda mongolska powieki górnej
• twarz o dużych wymiarach bezwzględnych
• spłaszczenie twarzy i wystające kości policzkowe
• nos średnio szeroki
• niska lub średnio wysoka nasada nosa
• słabe wystawanie nosa w rasach azjatyckich, silne w amerykańskiej
• procheilia górnej wargi skórnej
• średnio grube wargi
• bardzo słabe do słabego owłosienie ciała i zarost u mężczyzn

Cechy kraniologiczne:

• brak ras o niskim wskaźniku oczodołowym
• spłaszczone kości twarzy, co wyrażą się szczególnie w dużej wartości kąta nasomalarnego
• dół nadkłowy płytki
• podniebienie szerokie
• średni wskaźnik rinialny nosa
• wyraźny prognatyzm alweolarny

Przed Epoką Odkryć Geograficznych rasa azjatycko-amerykańska zamieszkiwała Azję wschodnią, Syberię, Azję Centralną, Indonezję i Amerykę.

Mniejsze rasy:

Rasa północnoazjatycka - wyróżnia ją niższy odsetek sztywnych włosów; jaśniejsza skóra; pewien odsetek jaśniejszych (głównie mieszanych) odcieni oczu i włosów; bardzo słaby zarost i cienkie wargi (w niektórych wariantach); twarzo dużych wymiarach i spłaszczona; wysoki wskaźnik oczodołowy; duża szerokość nosa (dla czaszki); ortognatyzm; bardzo wysoki wskaźnik czaszkowo-jarzmowy.

Można wyróżnić dwa typy:

a) typ centralnoazjatycki - występuje w wielu wariantach, niektóre bliższe typowi bajkalskiemu, inne rasie arktycznej lub dalekowschodniej

b) typ bajkalski - włosy mniej sztywne; jaśniejsza pigmetacja; słabszy zarost; bardziej spłaszczona twarz; niższa nasada nosa; cieńsze usta

Rasa arktyczna (eskimoska) - rózni się od północnoazjatyckiej sztywniejszymi włosami; ciemniejszą pigmentacją oczu i włosów; mniejszym odsetkiem fałdy mongolskiej; trochę mniejszą szerokością twarzy; mniejsza szerokość nosa dla czaszki i tym samym niższy wskaźnik nosa; wyższa nasada nosa, nos bardziej wydatny;  słabiej wyrażony ortognatyzm; grubsze wargi; czaszka bardziej dolichocefaliczna.

Rasa dalekowschodnia - w porównaniu z rasą północnoazjatycką również sztywniejsze włosy; ciemniejsza pigmentacja; grubsze wargi; mezognatyzm; różni się od poprzedniej i arktycznej głównie znacznie węższą twarzą. Charakteryzuje się też dużą wysokością czaszki; twarz jest krótsza tym samym wskaźnik pionowy czaszkowo-jarzmowy niższy.

Rasa południowoazjatycka - w porównaniu z rasą dalekowschodnią ma ciemniejszą pigmentację; grubsze wargi; twarz krótsza, mniej spłaszczona i o większym meozgnatyźmie; niższy wskaźnik pionowy czaszkowo-jarzmowy; nos dużo szerszy; wzrost niższy.

Rasa amerykańska - najbliżej jej do rasy arktycznej ale odróżnia ją niemal zupełny brak fałdy mongolskiej; nos bardzo wydatny; silny mezognatyzm; skóra ciemniejsza; twarz o dużych wymiarach i mniej spłaszczona. Biorąc pod uwagę te nie-mongoloidalne cechy, ale tylko jeśli zignorujemy jej pochodzenie; rasa amerykańska mogłaby by być oddzielną rasą główną, nie pasującą do głównego trójpodziału. Jednak jej północnoazjatyckie pochodzenie wyklucza brak powiązania z azjatyckimi mongoloidami.

Rasy mieszane lub przechodnie:

Rasa uralska - zajmuje pośrednią pozycję między euroazjatycką rasą białomorsko-bałtycką, a rasą północnoazjatycką. Wyróżnią ją wysoki odsetek wklęsłych profili nosa. Więcej w opisie tej rasy u Jarcho.

Rasa południowosyberyjska (turańska) - również pośrednia między europeidami, a mongoloidami. Odsetek mieszanych kolorów oczu jest znaczny. Jednak w połączeniu z niewyraźną ekspresją cech mongoloidalnych w tej rasie, występują bardzo duże rozmiary zarówno wysokości twarzy, jak i szerokości jarzmowej, nie mniejsze niż w niektórych wariantach rasy północnoazjatyckiej. Ponadto charakterystyczny jest wypukły lub prosty grzbiet nosa i usta średniej grubości.

Rasa polinezyjska -  zajmuje neutralną pozycję w wielu systematycznych cechach; więc charakteryzuje się falistymi włosami, jasnobrązową, żółtawą skórą, umiarkowanie rozwiniętym owłosieniem, umiarkowanie wystającym nosem, mezognotyzmem, nieco grubszymi ustami niż u Europejczyków; dość mocno wystającymi kościami policzkowymi; bardzo wysokim wzrostem, dużym rozmiarem twarzy, dużą bezwzględną szerokością nosa, prawie równą nosowi negroidalnemu, i dość wysokim wskaźnikiem nosowym, znacznie mniejszym niż u Murzynów i większym niż u Europejczyków, czyli mniej więcej blisko górnej granicy rasy mongoloidalnej. Czaszka charakteryzuje się dużą wysokością sklepienia mózgowego.

Rasa kurylska (ajnoska) -  pod względem swojej neutralnej pozycji wśród ras globu przypomina rasę polinezyjską; jednak niektóre cechy wielkich ras są w nim wyraźniej wyrażone. Dla bardzo silnego rozwoju zarostu i owłosienia ciała zajmuje jedno z pierwszych miejsc na świecie. Z drugiej strony charakteryzuje się spłaszczoną twarzą, płytką głębokością dołu nadkłowego i dość dużym procentem fałdy mongolskiej; włosy łączą w sobie dużą sztywność z dość znaczną falistością; od rasy polinezyjskiej  różni się niskim wzrostem. 

Bibliografia:

1. Lewin M.G., Roginski J.J., Osnowy antropologii, 1955
2. Lewin M.G., Roginski J.J.,  Antropologiya. Uchebnoye posobiye, 1978

Przykład 1. Lewin M.G., Roginski J.J., Osnowy antropologii, 1955

1. rasa północnoazjatycka

2. rasa arktyczna

3. rasa dalekowschodnia

4. rasa południowoazjatycka

5. rasa amerykańska

6. rasa uralska

7. rasa południowosyberyjska

8. rasa polinezyjska

9. rasa kurylska

Przykład 2. Lewin M.G., Roginski J.J., Osnowy antropologii, 1955

1. rasa południowo-syberyjska

2. rasa indo -śródziemnomorska

3.  rasa bałkano-kaukaska

4.  rasa połnocno-azjatycka

5. rasa dalekowschodnia

6. rasa południowoindyjska

7. rasa południowoazjatycka

8. rasa kurylska

9. rasa weddoidalna (cejlono-sundajska)

10. rasa melanezyjska

Przykład 3. Lewin M.G., Roginski J.J.,  Antropologiya. Uchebnoye posobiye, 1978

1. rasa atlanto-bałtycka

2. rasa białomorsko-bałtycka

3. rasa północnoazjatycka

4. rasa uralska

5. rasa południowosyberyjska

6. rasa dalekowschodnia

7. rasa arktyczna

8. rasa kurylska

Przykład 4. Lewin M.G., Roginski J.J.,  Antropologiya. Uchebnoye posobiye, 1978

1. rasa australijska

2. rasa melanezyjska

3.  rasa polinezyjska

Przykład 5. Lewin M.G., Roginski J.J.,  Antropologiya. Uchebnoye posobiye, 1978

 1. rasa arktyczna

2. rasa amerykańska