Home Mapy antropometryczne Europa Wzrost w Europie - aktualnie i kilkadziesiąt lat temu

Wzrost w Europie - aktualnie i kilkadziesiąt lat temu

Od końca XIX wieku niemal we wszystkich krajach obserwujemy proces stopniowego powiększania wzrostu. Dla porównania mapa wg aktualnych badań z 2014 roku i kilka starych map z opracowań antropologów z pierwszej połowy XX wieku.

Widzimy duże różnice na plus ale mimo wszystko dawny podział na niezbyt wysoką, śródziemnomorską część Europy i wysoką północ i Bałkany został zachowany. Wyjątkiem na południu jest Grecja, tak jak i na mapie Coona.

Zmiana za to nastąpiła w Europie Środkowej gdzie poziom wzrostu osiągnął ten sam pułap co w Europie północno-zachodniej. Szczególnie spektakularny jest przypadek Czech.

Podział wg współczesnej skali wzrostu skali Vaendervelta (wg starej skali Martina wszyscy Europejczycy są aktualnie jednakowo w kategorii wysokiej, co byłoby bzdurą...)

  • wysoki 181-x
  • ponad średni 174,5-180,6
  • średni 168-174
  • niski x-167,5

Wg tej skali proporcje wzrostu są poza paroma wyjątkami mniej więcej takie jak przed wojną. Wszyscy urośli, ale rożne populacje startowały z różnego poziomu. Niektóre populacje jak Szkoci, Anglicy, Albańczycy, kiedyś generalnie wysocy, dziś są tylko średniowysocy lub ponadśredni, mimo że też zwiększyli wzrost w porównaniu z okresem przedwojennym. Ale nie tak jak np. Czechy czy Polska. Przed wojną żaden kraj w Europie, biorąc pod uwagę średnią dla całej populacji nie był niskorosły.

Przykład 1. Grasgruber  P., Cacek J., Kalina T., Sebera M., The role of nutrition and genetics as key determinants of the positive height trend. Economics & Human Biology, Volume 15, December 2014, s. 81–100

mapa obrazująca średni wzrost w krajach Europy (młode pokolenie)

mapa wzrostu w Europie

 

Tabela ze wszystkimi pomiarami

Kraj / region
ilość badanych (n)WiekDataWzrostŹródło
wzrost wysoki (180,6-x, odpowiednik dawnego zakresu 170-x, względnie 174-x)
Bośnia (Hercegowina) 819 17 2001–2003 185.2 Pineau et al. (2005) (pers. communication)
Holandia 211 20–21 2009 183.8 Schönbeck et al. (2013)
Czarnogóra 710 18–19 2013 183.2 S. Popović–pers. communication
Islandia (Reykjavik area) 146 18 2008–2009 181.8 Arngrímsson et al. (2012) (pers. communication)
Szwecja (Göteborg area)a 2408 17–20 2008–2009 181.4 Sjöberg et al. (2012)
Litwa 195 18 2001 181.3 Tutkuviene (2005)
Czechy 302 18–29 2011–2013 181.2 A survey of physical fitness conducted by the authors
Estoniab,c 603 20–25 2003–2005 180.9 Kaarma et al., 2008
Serbia 1187 20–29 2006 180.9 J. Grozdanov - pers. communication
Dania 25,454 ∼18 2006 180.6 Denmark Statistical Yearbook 2007 (conscripts)
wzrost ponad średni (174,5-180,5, odpowiednik dawnego zakresu 167-169.9 wg Martina, względnie z dodatkiem zakresu dość wysokiego 170-173 wg Michalskiego)
Chorwacja 358 18 2006–2008 180.5 Juresa et al. (2012)
Niemcy 317 18–24 2008–2011 180.2 DEGS1 (communication with authors)
Łotwa (Riga)b 102 18–19 2005–2006 180.1 Céderštréma et al. (2006)
Norwegia   ∼18–19 2007 179.9 Statistics Norway 2007 (conscripts)
Słowenia 7033 21 2012 179.8 G. Starc–pers. communication
Austria   19 2009–2011 179.6 (♂) Gleiss et al. (2013)
Belgia   18 2005 179.5 DINBelg 2005
Australia (biali) 295 25–30 1999–2000 179.4 AusDiab survey (1999–2000) (S. Tanamas - pers. comm.)
Słowacja 823 18 2011 179.3 L. Ševčíková - pers. communication
USA (biali) 664 20–39 2003–2006 178.9 McDowell et al. (2008)
Bośnia (Tuzla) 88 18 2003 178.8 Hadžihalilović et al. (2006)
Finlandia 14,939 20 2011 178.6 M. Santtila–pers. communication
Irlandia 162 18–29 2007 178.5 Harrington et al. (2008) (communication with authors)
Polska 846 18 2007–2009 178.5 Kułaga et al. (2010)
Północna Irlandia 144 20–25 2010–2012 178.5 Northern Ireland Health Survey (comm. with authors)
Szwajcaria 29,707 18–22 2009 178.2 Staub et al. (2011)
Grecja 3982 18–26 2006–2007 178.1 Papadimitriou et al. (2008)
Szkocja 1231 20–29 2008–2011 178.0 Scottish Health Survey 2008-11 (comm. with authors)
Francja 110 18–29 2006 177.8 French nutrition and health survey (2006)
Nowa Zelandia (biali) 158 19–30 2008–2009 177.8 New Zealand Adult Nutrition Survey (2008–2009)
Anglia 1084 25–34 2008 177.6 Health Survey for England, 2008
Węgry 890 18 2003–2006 177.5 Bodzsár et al. (2008)
Białoruś 209 18 2005–2007 177.5 Tehako et al. (2008)
Macedoniad 596 18 2012 177.4 Gontarev et al. (2012)
Hiszpania 1275 18–24 2000–2004 177.3 Carrascosa Lezcano et al. (2008)
Rosja 1077 20–25 2004–2005 177.3 RLMS (http://www.cpc.unc.edu/projects/rlms-hse)
Włochy   18 1999–2004 176.5 Cacciari et al. (2006)
Gruzja (Kakheti region) 69 18 2012 176.3 Kharabadze et al. (2012) (pers. communication)
Rumuniae >1259 18–20 1999–2006 176.0 An unweighted mean of 3 local studies
Bułgariaf 643 18–29 2003–2008 175.9 A weighted mean of 6 studies
Ukraina 208 17 2009 175.9 Platonova (2011)
Moldovag   20–24 2005 175.3 estimate (based on the Moldova DHS survey, 2005)
Cypr 339 17.5–18.5 2006–2007 174.6 Photiou (2007)
wzrost średni (168-174, odpowiednik dawnego zakresu 164-166.9)
Albania 649 20–29 2008–2009 174.0 Albania DHS survey (2008–2009) (comm. with authors)
Portugalia 696 18 2008 173.9 Sardinha et al. (2010) (D. Santos–pers. communication)
Turcja 325 20–22 2007 173.6 Işeri and Arslan (2009) (comm. with authors)
Azerbejdżan 341 20–24 2006 172.9 Azerbaijan DHS survey, 2006 (comm. with authors)
Armeniag   20–24 2005 171.9 Estimate (based on the Armenia DHS survey, 2005)

 

Przykład 2. Kiszely I., A föld népei. Európa, 1979

Wzrost w Europie (oparte na danych Sautera z '40 i wcześniejszych głównie)

 wzrost w Europie - mapa

 

Przykład 3. Lundman B., Geographische Anthropologie, 1967

Mapa wzrostu w Europie wg danych z lat '40

lundman-wzrost-eu

 

Przykład 4. Coon C. S., The races of Europe, 1939

Mapa wzrostu w Europie wg danych przedwojennych - kliknij by otworzyć w pełnym rozmiarze

coon-wzrost

 

Przykład 5. Gunther H., Rassenkunde Europas, 1929

Wzrost w Europie (dane z lat '20 i wcześniejsze)

gunther-wzrost

 

 Przykład 6. Ripley W., The races of Europe, 1899

Mapa wzrostu w Europie wg danych XIX wiecznych - kliknij by otworzyć w większym rozmiarze

ripley-wzrost

 


Bibliografia

  1. Coon C. S., The races of Europe, 1939
  2. Grasgruber  P., Cacek J., Kalina T., Sebera M., The role of nutrition and genetics as key determinants of the positive height trend. Economics & Human Biology, Volume 15, December 2014, s. 81–100 link
  3. Lundman B., Geographische Anthropologie, 1967
  4. Ripley W., The races of Europe, 1899