Analiza wielocechowa średnich cech antropometrycznych ludności polskich województw w 1925
- Szczegóły
- Kategoria: Polska
- Utworzono: 01 październik 2023
W oparciu o dane z artykułu Jana Mydlarskiego. Materiał objął 48000 poborowych zbadanych w garnizonach w różnych częściach kraju w latach 1921-1923. Statystyki są zbiorcze dla poborowych z danych województw,bez podziału na narodowości, za wyjątkiem Żydów których nie uwzględniono w średnich województw i podano dla nich jedną serię zbiorczą. Do reszty poborowych wchodzili zarówno Polacy, jak i Ukraińcy, Białorusini, Niemcy, Litwini i inne narodowości ówczesnej Rzeczypospolitej.
Dotychczas o ile wiem nikt tych danych nie opracował z użyciem nowoczesnych metod statystycznych, dlatego powstał ten artykuł. Ale najpierw podam oryginalne dane.
Bilbiografia:
Mydlarski J., Sprawozdanie z wojskowego zdjęcia antropometrycznego Polski [w:] Kosmos, rocznik 50, zeszyt II-III, 1925, s. 530-583
Średnie pomiarów (w mm) i wskaźników dla głowy:
| poborowi | Wskaźnik główny | Wskaźnik twarzowy | Wskaźnik nosowy | Długość głowy | Szerokość głowy | Obwód głowy |
| Białostockie | 81,89 | 84,88 | 66,57 | 188,3 | 155,2 | 554,8 |
| Kieleckie | 83,54 | 84,58 | 67,7 | 186,9 | 157 | 555,6 |
| krakowskie | 84,76 | 84,63 | 67,21 | 185 | 157,6 | 554,2 |
| Lubelskie | 83,72 | 84,79 | 66,91 | 186,3 | 156,8 | 554,1 |
| Lwowskie | 83,79 | 85,22 | 67,48 | 185,8 | 156,5 | 554,7 |
| łódzkie | 82,76 | 85,15 | 66,14 | 187,5 | 156,5 | 555,7 |
| Nowogródzkie | 81,87 | 84,9 | 66,3 | 188,5 | 155,9 | 554 |
| Poleskie | 83,45 | 84,68 | 66,77 | 185,6 | 155,8 | 552,2 |
| Pomorskie | 81,71 | 85,55 | 63,44 | 189 | 155,2 | 555,9 |
| Poznańskie | 82,56 | 85,55 | 63,91 | 188,4 | 156,3 | 554,5 |
| Stanisławowskie | 83,8 | 86,37 | 65,99 | 183,8 | 154,8 | 554 |
| Tarnopolskie | 83,21 | 85,59 | 67,42 | 186,1 | 155,7 | 556,5 |
| Warszawskie | 82,02 | 85,23 | 70,8 | 189 | 155,9 | 556,6 |
| Wileńskie | 81,56 | 84,17 | 66,34 | 189,2 | 155,6 | 557,8 |
| Wołyńskie | 82,41 | 85,69 | 66,23 | 185,9 | 154,1 | 553 |
| Żydzi (zbiorczo) | 82,79 | brak danych | brak danych | 188,3 | 154 | 550,2 |
Mapa wskaźnika głównego
Mapa wskaźnika twarzowego morfologicznego
Mapa wskaźnika nosowego
Mapa obwodu głowy
Wzrost i waga:
| Wzrost | Waga | |
| Białostockie | 1661 | 63,45 |
| Kieleckie | 1650 | 62,87 |
| krakowskie | 1660 | 62,72 |
| Lubelskie | 1658 | 63,28 |
| Lwowskie | 1656 | 63,1 |
| łódzkie | 1648 | 62,5 |
| Nowogródzkie | 1656 | 64,02 |
| Poleskie | 1661 | 63,77 |
| Pomorskie | 1669 | 63,2 |
| Poznańskie | 1669 | 63,27 |
| Stanisławowskie | 1640 | 61,89 |
| Tarnopolskie | 1655 | 64,32 |
| Warszawskie | 1654 | 63,21 |
| Wileńskie | 1658 | 63,36 |
| Wołyńskie | 1668 | 64,49 |
| Żydzi | 1628 | 57,93 |
Mapa wzrostu
Mapa wagi ciała
Wymiary (w mm) i wskaźniki tułowia:
| Obwód szyji |
Szerokość barkowa |
Poprzeczna średnica piersi |
Strzałkowa średnica piersi |
Obwód piersi | ||
| Białostockie | 352,4 | 377 | 264,1 | 191,9 | 72,66 | 906,3 |
| Kieleckie | 352,9 | 379,2 | 266,7 | 193,5 | 72,55 | 897,1 |
| krakowskie | 355,1 | 378,5 | 263,3 | 190,5 | 72,35 | 899,3 |
| Lubelskie | 350,5 | 376,7 | 262,3 | 189,4 | 72,21 | 898,4 |
| Lwowskie | 355,3 | 379,3 | 267,9 | 197,6 | 73,76 | 896 |
| łódzkie | 353 | 378,2 | 265,5 | 192 | 72,32 | 900,9 |
| Nowogródzkie | 353 | 379,7 | 268,8 | 194,6 | 72,4 | 910,7 |
| Poleskie | 354,3 | 375,7 | 267,1 | 194 | 72,63 | 901,3 |
| Pomorskie | 353,4 | 375,9 | 265,7 | 185,8 | 69,93 | 897,6 |
| Poznańskie | 356,7 | 376,2 | 265,8 | 189,5 | 71,29 | 893,6 |
| Stanisławowskie | 359,6 | 376,6 | 268,5 | 198,4 | 73,89 | 899,4 |
| Tarnopolskie | 357,7 | 376 | 269 | 200,6 | 74,57 | 901,6 |
| Warszawskie | 352,4 | 376 | 265 | 190,8 | 72 | 902 |
| Wileńskie | 355,1 | 374,7 | 266,4 | 193,4 | 72,6 | 910,4 |
| Wołyńskie | 355,7 | 375,1 | 265,7 | 192,7 | 72,53 | 906,7 |
| Żydzi | 353,5 | 370,2 | 257,6 | 192,2 | 74,61 | 866 |
Mapa obwodu szyi
Mapa szerokości barkowej
Mapa wskaźnika piersiowego
Mapa obwodu piersi
Mapa stosunku obwodu piersi do wzrostu
Wymiary pasa biodrowego w mm:
| Szerokość miednicy | Obwód w pasie | Obwód brzucha | Obwód pośladków | |
| Białostockie | 274,8 | 773,6 | 819,9 | 905 |
| Kieleckie | 275,3 | 769,9 | 823,1 | 900,1 |
| krakowskie | 275,1 | 764,2 | 814,1 | 903,4 |
| Lubelskie | 273,4 | 763,6 | 822,4 | 902,7 |
| Lwowskie | 275,2 | 766,8 | 819,9 | 903,6 |
| łódzkie | 277,3 | 766,7 | 825,8 | 900,5 |
| Nowogródzkie | 275,9 | 784,3 | 828,4 | 907,4 |
| Poleskie | 275,9 | 774,4 | 815 | 902,5 |
| Pomorskie | 281,4 | 767,3 | 818,2 | 908 |
| Poznańskie | 281,7 | 762,6 | 819,3 | 901,8 |
| Stanisławowskie | 275,5 | 768,4 | 821,9 | 899,8 |
| Tarnopolskie | 274,7 | 769,6 | 826,2 | 910,4 |
| Warszawskie | 272,1 | 763,6 | 820,8 | 904,7 |
| Wileńskie | 274 | 784,9 | 814,8 | 907 |
| Wołyńskie | 273,7 | 772,3 | 824,1 | 912 |
| Żydzi | 272,8 | 749,3 | 802,5 | 873,9 |
Mapa szerokości miednicy
Mapa obwodu w pasie
Mapa obwodu brzucha
Mapa obwodu pośladków
Wymiary w mm dla kończyny górnej:
| Obwód ramienia |
Największy obwód przedramienia |
Najmniejszy obwód przedramienia |
Szerokość dłoni | |
| Białostockie | 262,9 | 257,2 | 170,2 | 86,3 |
| Kieleckie | 258,2 | 250,7 | 173,4 | 86,2 |
| krakowskie | 259,3 | 252,7 | 175 | 86,3 |
| Lubelskie | 259,5 | 255,2 | 174 | 86,2 |
| Lwowskie | 258,8 | 248,9 | 170,6 | 86,2 |
| łódzkie | 259,1 | 252,9 | 170,3 | 86,2 |
| Nowogródzkie | 265,3 | 260,1 | 173 | 86,3 |
| Poleskie | 263,4 | 258,6 | 172,7 | 86,2 |
| Pomorskie | 261,6 | 268,9 | 172,4 | 87,1 |
| Poznańskie | 259,2 | 258,5 | 172 | 87,4 |
| Stanisławowskie | 259,9 | 255,9 | 175,6 | 85,3 |
| Tarnopolskie | 261,9 | 251 | 177,9 | 85,8 |
| Warszawskie | 259,8 | 251,8 | 173 | 86,2 |
| Wileńskie | 268,7 | 260,4 | 170 | 85,8 |
| Wołyńskie | 265,2 | 259,9 | 176,3 | 86,2 |
| Żydzi | 252,9 | 245 | 168,4 | 83 |
Wymiary (w mm) i wskażniki dla kończyny dolnej:
|
Długość kończyny dolnej |
Największy obwód uda |
Obwód w kolanie |
Największy obwód przedudzia |
Najmniejszy obwód przedudzia |
||
| Białostockie | 837,7 | 50,43 | 508,7 | 347,4 | 344 | 222,2 |
| Kieleckie | 838,5 | 50,8 | 503 | 344,8 | 342,5 | 221,7 |
| krakowskie | 842,8 | 50,8 | 501 | 347,4 | 341 | 220,8 |
| Lubelskie | 844,5 | 50,9 | 501,2 | 344,4 | 343,7 | 220,4 |
| Lwowskie | 843,1 | 50,9 | 505,6 | 346,2 | 345,7 | 223,4 |
| łódzkie | 835,4 | 50,7 | 502,9 | 347,3 | 343,7 | 221,2 |
| Nowogródzkie | 836,8 | 50,5 | 507,9 | 347 | 346,8 | 218,7 |
| Poleskie | 839,5 | 50,5 | 516,5 | 352,2 | 343,8 | 219,1 |
| Pomorskie | 845,3 | 50,6 | 508,6 | 344,9 | 339,4 | 218,6 |
| Poznańskie | 845,2 | 50,6 | 510,1 | 349,4 | 338,6 | 218,7 |
| Stanisławowskie | 834 | 50,9 | 504 | 347,2 | 353 | 221,1 |
| Tarnopolskie | 842,4 | 50,9 | 511 | 344,4 | 348,5 | 224,2 |
| Warszawskie | 840 | 50,8 | 500,9 | 343,3 | 340,7 | 220,9 |
| Wileńskie | 831,4 | 50,1 | 512,8 | 344,2 | 343,8 | 221,4 |
| Wołyńskie | 845,7 | 50,7 | 514,8 | 353,3 | 348,1 | 221,6 |
| Żydzi | 813,7 | 50 | 491,5 | 338,7 | 335,4 | 219,7 |
Wymiary (w mm) i wskaźniki dla stopy:
| Długość stopy | Szerokość stopy |
Obwód przez piętę |
Obwód przez podbicie |
Wskaźnik stopy | |
| Białostockie | 255,95 | 99,69 | 331,7 | 252,4 | 38,9 |
| Kieleckie | 256,25 | 100,41 | 332,4 | 252 | 39,2 |
| krakowskie | 255,72 | 100,04 | 331 | 252,2 | 39,1 |
| Lubelskie | 254,6 | 99,02 | 330,9 | 252,1 | 38,9 |
| Lwowskie | 256,23 | 101,25 | 333,8 | 255 | 39,5 |
| łódzkie | 256,43 | 99,3 | 332 | 253,7 | 38,7 |
| Nowogródzkie | 257,73 | 101,24 | 331,5 | 252,2 | 39,3 |
| Poleskie | 255,68 | 99,5 | 329,5 | 249,9 | 38,9 |
| Pomorskie | 259,5 | 99,16 | 328,1 | 250,2 | 38,2 |
| Poznańskie | 259,94 | 99,35 | 328,4 | 251,4 | 38,2 |
| Stanisławowskie | 259,07 | 103,22 | 334,4 | 251,7 | 39,8 |
| Tarnopolskie | 258,75 | 102,6 | 335,8 | 253,1 | 39,7 |
| Warszawskie | 256,85 | 99,04 | 332,8 | 250,8 | 38,6 |
| Wileńskie | 257,24 | 97,86 | 329,2 | 249,7 | 38 |
| Wołyńskie | 258,15 | 101,86 | 332,9 | 251,2 | 39,5 |
| Żydzi | 255,57 | 98,04 | 331 | 243,9 | 38,4 |
Grupy krwi:
| Krew A w % (1) | Krew B w % (2) | Krew 0 w % (3) | średni wskaźnik* | |
| Białostockie | 26,52 | 17,48 | 56,92 | 2,32 |
| Kieleckie | 29,01 | 16,39 | 55,05 | 2,27 |
| krakowskie | 28,59 | 17,96 | 52,25 | 2,21 |
| Lubelskie | 23,19 | 18,94 | 57,88 | 2,35 |
| Lwowskie | 27,47 | 14,62 | 59,5 | 2,35 |
| łódzkie | 27,47 | 15,44 | 56,92 | 2,29 |
| Nowogródzkie | 26,31 | 13,57 | 61,16 | 2,37 |
| Poleskie | 26,88 | 18,27 | 55,32 | 2,29 |
| Pomorskie | 29,79 | 15,62 | 54,86 | 2,26 |
| Poznańskie | 26,38 | 16,93 | 55,86 | 2,28 |
| Stanisławowskie | 27,47 | 14,62 | 59,5 | 2,35 |
| Tarnopolskie | 27,47 | 14,62 | 59,5 | 2,35 |
| Warszawskie | 25,3 | 17,66 | 57,36 | 2,33 |
| Wileńskie | 27,61 | 14,68 | 57,71 | 2,30 |
| Wołyńskie | 29,71 | 19,56 | 52,06 | 2,25 |
| Żydzi | 28,94 | 13,69 | 57,53 | 2,29 |
*średni wskaźnik dla kategorii wartości procentowych obliczony według metodologii antropologii sowieckiej, np. dla białostockiego ((26,52*1)+(17,48*2)+(56,92*3))/100=2,32. Czyli im mniejsza wartość wskaźnika tym więcej grupy A i mniej grupy 0, z kolei im większa wielkość wskaźnika to odwrotnie. Wskaxnik ten pozwala włączać wartości procentowe do wspólnych obliczeń z wartościami pomiarów i wskaźników antropometrycznych.
Mapa grupy krwi A
Mapa grupy krwi B
Mapa grupy krwi 0 (tu jako R)
Analiza wielocechowa powyższych danych
PCA dla wszystkich cech i wskaźników, wartości znormalizowane
Wydzielają się klastry połnocno-zachodnio-polski, środkowo-południowo-polski, ukraiński (galicyjski), litewsko-białoruski, białostockie, wołyńskie i lwowskie są pomiędzy sąsiadującymi z nimi klastrami, wskazując na ich mieszany charakter.
Dendrogram według odległości euklidesowych z powyższymi danymi
PCA tylko z wymiarami i wskaźnikiem ABO.
Różnice w porównaniu z poprzednim PCA są niewielkie.
PCA dla długości i szerokości głowy
Utworzyły się trzy klastry, północny, środkowy i dwa izolowane województwa południowe.
PCA dla wymiarów wzrostu, wagi, wymiarów tułowia i pasa biodrowego
Wydziela się nam północny-zachód oraz Galicja, reszta kraju jest w jednym mieszanym klastrze.
PCA dla wymiarów kończyny górnej i dolnej oraz stopy
Mamy wydzielony klaster dla północnego zachodu i północnego wschodu. Osobno mamy południowy wschód (Ukraina). I jako trzeci klaster centrum oraz południowy zachód. Lwowskie i wołyńskie są mieszane.
Detrended Correspondence Analysis pokazująca do jakich wektorów cech przyciągane są poszczególne województwa
