Kolor włosów ludności Polski [1956, 1965]
- Szczegóły
- Kategoria: Polska
Dane [Górny 1972] z badań 13 722 mężczyzn i 14043 kobiet z całej Polski, badanych w latach 1955-1956 (z tego 10% to przesiedleńcy z Kresów Wschodnich).
Użyty przez Górnego przelicznik rozszyfrowałem dopiero przy pomocy klucza w artykule [Bergman i inni, 1978]. Mam tylko wątpliwości co do numerów 15 i 16. Bo w kluczu było 15 zakresów i najjaśniejszy 15 to był A-K, I-III. Zakładam że więcej było odcieni bardzo jasnych niż jasnorudych w polskiej populacji, więc zakres 15 to I-III, 16 to A-K.
oznaczenie koloru w |
kod koloru z tabeli Górnego |
mężczyźni (ogółem) |
kobiety (ogółem) |
włosy brunet | |||
Y | 1 | 0,37% | 0,36% |
X | 2 | 3,03% | 2,92% |
W | 3 | 9,6% | 9,99% |
V | 4 | 17,65% | 15,4% |
włosy ciemne szatynowe | |||
U | 5 | 14,24% | 14,5% |
T | 6 | 12,27% | 12,11% |
włosy kasztanowate | |||
S | 7 | 6,28% | 6,44% |
R | 8 | 6,77% | 8,07% |
włosy ciemny blond i rude | |||
Q | 9 | 7,7% | 8,79% |
P | 10 | 7,14% | 7,04% |
O | 11 | 2,63% | 2,55% |
N, II | 12 | 2,66% | 2,79% |
M, V-VI | 13 | 2,91% | 2,72% |
włosy jasny blond i jasnorude | |||
L | 14 | 2,46% | 1,94% |
I, III | 15 | 1,72% | 1,42% |
A-K | 16 | 2,56% | 2,96% |
Średni kolor włosów:
- mężczyźni (miasto) - 7.2 (S), SD 3.66 (czyli waha się między O-W najczęściej), średnia wieku badanych 36.3 (17-67)
- mężczyźni (wieś) - 6.6 (S-T), SD 3.31 (czyli waha się między P-W najczęściej), średnia wieku badanych 37 (17-63)
- kobiety (miasto) - 7.1 (S), SD 3.52 (czyli waha się między O-W najczęściej), średnia wieku badanych 32.3 (17-65)
- kobiety (wieś) - 6.8 (S), SD 3.38 (czyli waha się między P-W najczęściej), średnia wieku badanych 34 (17-66)
Podział na zakresy (mężczyźni w wieku 17-67)
- włosy bardzo jasne i jasnorude (A-L, I, III) 6.74%
- włosy ciemny blond i rude (M-Q, II,V-VI ) 23.05%
- włosy kasztanowate (R-S) 13.05%
- włosy ciemne szatynowe (T-U) 26.51%
- włosy ciemne (V-Y) 30.65%
Podział na zakresy (kobiety w wieku 17-66)
- włosy bardzo jasne i jasnorude (A-L, I, III) 6.32%
- włosy ciemny blond i rude (M-Q, II,V-VI ) 23.8%
- włosy kasztanowate (R-S) 14.51%
- włosy ciemne szatynowe (T-U) 26.61%
- włosy ciemne (V-Y) 28.76%
Dane dla osób w wieku 19-50 lat badanych w latach 1954-1965 przez Komisję Antropometrii Polskiej Akademii Nauk, na terenie całego kraju. Cała próba była 80 000, ale wylosowano z niej 1057 osób do tej statystyki (szkoda że nie dano wszystkich, ale cóż zrobić).
Kolor Q ze skali Fischera-Sallera jest przez niektórych antropologów uznawany za ciemny blond (np. w kierunku morfologiczo-porównawczym), reszta włącza ten odcień do włosów szatynowych (odcień jasnobrązowy). Tutaj też go tak potraktowano. Szacuję że było go około 5% (odcienie ze środka skali są liczniejsze niż z początku). Może trochę więcej. Więc o tyle zwiększył by się odsetek włosów jasnych (do około 28-30% dla obu płci), jeśli go do nich wliczymy.
mężczyźni:
Dwupodział
- A-P (jasne) - 22,81%
- Q-Y (szatynowe, rude, ciemne) - 77.19%
Trójpodział
- A-L (bardzo jasne) - 8.16%
- M-U (ciemny blond do ciemny szatyn, oraz rude) - 62.92%
- V-Y (ciemny brąz do czarnych) - 28,91%
Dodatkowo obliczyłem na ich podstawie jeszcze dwa zakresy
- A-L (bardzo jasne) - 8.16%
- M-P (ciemny blond) - 14.65%
- Q-U (od jasnobrązowych do ciemny szatyn, oraz rude) - 48,28%
- V-Y (ciemny brąz do czarnych) - 28,91%
kobiety:
Dwupodział
- A-P (jasne) - 25.22%
- Q-Y (szatynowe, rude, ciemne) - 74.78%
Trójpodział
- A-L (bardzo jasne) - 7.18%
- M-U (ciemny blond do ciemny szatyn, oraz rude) - 68.15%
- V-Y (ciemny brąz do czarnych) - 24.67%
Dodatkowo obliczyłem na ich podstawie jeszcze dwa zakresy
- A-L (bardzo jasne) - 7.18%
- M-P (ciemny blond) - 18.04%
- Q-U (od jasnobrązowych do ciemny szatyn, oraz rude) - 50.11%
- V-Y (ciemny brąz do czarnych) - 24.67%
Tabela pokazująca jak spadał z wiekiem odsetek włosów jasnych.
Zobacz też mapę występowania jasnych włosów (dane przedwojenne)
BIBLIOGRAFIA:
- Bergman P., Bielicki T., Sawicki K., Anthropologie Der Heutigen Bevölkerung Polens [w:] red. Schwidetzky I., Rassengeschichte der Menschheit. Lfg. 5. Europa III: Osterrreich, Tschechoslowakei, Polen, 1978 (większość danych)
- Górny S., Zdjęcie antropometryczne Polski. Cz. 1: Pomiary ludności dorosłej z lat 1955-56 [w:] Materiały i Prace Antropologiczne, nr 84, 1972
- Miszkiewicz B., Pigmentacja oczu i włosów ludności polskiej [w:] Materiały i Prace Antropologiczne, nr 69, 1965, s. 199-207