Rasa laponoidalna

Określana też jako element laponoidalny, Rasa laponoidalna określana jest symbolem λ.  Synonimy: rasa wschodnia, rasa mongolska, typ Disentis, epipaleolityczni krótkogłowcy z Ofnet.

W systematyce Czekanowskiego zaliczana do odmiany żółtej. Według innych antropologów do białej (jako rasa alpejska) lub jako typ przejściowy między odmianą białą i żółta.

Charakterystyka antropologiczna rasy laponoidalnej λ:

- Główne cechy:

  • wzrost niski
  • budowa krępa
  • głowa brachcefaliczna
  • twarz szeroka i krótka, okrągła, o przypłaszczonym profilu i wystających kościach policzkowych
  • nos króki i szeroki, lekko przypłaszczony, niewystający, profil nosa wklęsły
  • oczy często małe, często ukośne, z grubą powieką górną, nieraz z fałdą mongolską
  • pigmentacja oczu i włosów ciemna
  • skóra płowo-żółtawa
  • owłosienie ciała i zarost bardzo skąpe

wzrost:

  • niski wzrost, średnio 160 cm (x-165) - średni wzrost odpowiada realiom sprzed kilkudziesięciu lat, obecnie w związku z jego podwyższeniem w całej populacji,  jest na pewno wyższy

budowa:

  • krępa, silna budowa ciała (pykniczna)
  • szyja jest krótka i dość gruba
  • barki szerokie, klatka piersiowa szeroka, brzuch duży, miednica szeroka; cały tułów dośc długi i pełny
  • kończyny krótkie, dobrze umięśnione
  • dłonie i stopy drobne, szerokie i krótkie; podbicie stopy dość wysokie

głowa / czaszka:

oczodoły:

twarz:

nos:

uszy:

  • średniej wielkości
  • płatki duże, czesto przyrośnięte

górna szczęka / żuchwa:

  • szeroka szczęka górna
  • żuchwa niska i szeroka
  • szerokość żuchwy [go-go] średnio  107 mm
  • wskaźnik jarzmowo-żuchwowy średnio 77
  • o słabo zaznaczonym podbródku
  • podniebienie szerokie i płytkie

zęby:

  • zęby drobne, lecz mocne
  • zwykle białe

usta:

  • usta średnio szerokie, często dosyć małe
  • o średnio grubych wargach

oczy:

włosy:

skóra:

  • kolor skóry: płowo-żółtawa, z tendencją do śniadości

uwłosienie:

Występowanie:

Zamieszkuje podbiegunowe tereny Europy (charakterystyczny dla Lapończyków). W znacznym stopniu występuje w płn-wsch Europie oraz na górzystych terenach Europy Środkowej (Karpaty, Alpy, Apeniny). Sięga daleko w głąb Azji Centralnej.

 

Typy mieszane:

Rasa laponoidalna jest składnikiem następujących typów mieszanych w odmianie białej:

W odmianie żółtej:

BIBLIOGRAFIA:

  1. Czekanowski J.,Człowiek w czasie i przestrzeni, 1967
  2. Czekanowski J., Polska-Słowiańszczyzna. Perspektywy antropologiczne, 1948
  3. Czekanowski J., Wstęp do historii Słowian. Perspektywy antropologiczne, etnograficzne, archeologiczne i językowe, 1957
  4. Czekanowski J., Zarys antropologii Polski, 1930
  5. Klimek S., Człowiek na ziemi chińskiej [w:] Kosmos. Serja B, 1932, R. 57, z. 1/2
  6. Mydlarski J., Podstawowe zagadnienia eugeniki. Część I. Pojęcie rasy i typu [w:] Zagadnienia rasy, t. 4, 1929, s. 113-131 link
  7. Mydlarski J., Rasa [w:] red. Czekanowski J., Człowiek, jego rasy i życie, 1939
  8. Piontek J., Klasyfikacje gatunku ludzkiego [w:] red. Malinowski A. i Strzałko J., Antropologia, 1985

Odpowiedniki w innych typologiach:

 

Przykład 1. Czekanowski J., Człowiek, jego rasy i życie, 1939

Zasięg krótkogłowych skłądników odmiany żółtej

zasieg-typucentralno-azjatyckiego

 

Przykład 2. Czekanowski J., Zarys Antropologii Polski, 1930 - przykład opisany przez Stanisława Klimka

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost: 161.0; wskaźnik główny: 87.9 (głowa bardzo krótka); twarzowy całkowity: 77.2 (bardzo szeroka); nosowy: 90.5 (bardzo szeroki);

ciemieniowo-potyliczny: 85.5; czołowo-potyliczny: 77.2; czołowo-ciemieniowy: 66.0 (średnio szerokie czoło w stosunku do głowy); czołowo-jarzmowy: 72.4 (wąskie czoło w stosunku do twarzy); górnotwarzowy: 40.0 (skrajnie niskie twarz górna); jarzmowo-ciemieniowy: 91.19 (jarzma wąskawe w stosunku do głowy);  jarzmowo-żuchwowy: 79.3 (średnio szeroka żuchwa w stosunku do twarzy); 

kolor oczu - 6 (piwne); kolor włosów - ciemnoszatynowe; kolor skóry - płowa;

wymiary bezwzględne w mm: długość głowy [g-op]: 181; szerokość głowy [eu-eu]: 159; szerokość potylicy [ms-ms]: 136; najmniejsza szerokość czoła [ft-ft]: 105; szerokość twarzy [zy-zy]:145; wysokość twarzy [n-gn]: 112; wysokość twarzy górnej [n-sto]: 58; szerokość żuchwy [go-go]: 115

Rasa laponoidalna (L), wariant pośredni / azjatycki? - Niemcy

rasa laponoidalna

LL-ros

 

Przykład 3. Czekanowski J., Zarys Antropologii Polski, Lwów 1930 - przykład opisany przez Stanisława Klimka

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost: 154.3; wskaźnik główny: 88.8 (głowa bardzo krótka); twarzowy całkowity: 74.6 (wybitnie szeroka); nosowy: 76.6 (szerokawy);

ciemieniowo-potyliczny: 81.0; czołowo-potyliczny: 83.6;  czołowo-ciemieniowy: 67.7 (średnio szerokie czołow stosunku do głowy); czołowo-jarzmowy: 77.5 (średnio szerokie czoło w stosunku do twarzy); górnotwarzowy: 42.0 (wybitnie niskie twarz górna; jarzmowo-ciemieniowy: 87.34 (jarzma wąskie w stosunku do głowy); jarzmowo-żuchwowy: 66.7 (żuchwa wąska w stosunku do twarzy);

kolor oczu - 4; kolor włosów - ciemne; kolor skóry - płowa;

wymiary bezwzględne w mm: długość głowy [g-op]: 178; szerokość głowy [eu-eu]: 158; szerokość potylicy [ms-ms]: 128; najmniejsza szerokość czoła [ft-ft]: 107; szerokość twarzy [zy-zy]:138; wysokość twarzy [n-gn]: 103; wysokość twarzy górnej [n-sto]: ; szerokość żuchwy [go-go]: 92

Rasa laponoidalna (L), wariant europejski - Polska
 
Typ laponoidalny (L)

 

Przykład 4. Mydlarski J., przykład podany w Schwidetzky I., Die Rassenforschung in Polen, 1935

Rasa laponoidalna  λ

laponopida