Typ paleoazjatycki

W indywidualnej typologii rasowej Czekanowskiego typ paleoazjatycki różni się od typu paleoeuropiedalnego głównie ciemną pigmentacją, niskim wzrostem, trochę wyższymi oczodołami i niekiedy występujacym mezognatyzmem (wg Kóčki, 1958). Typ ten jest zaliczany do odmiany żółtej i jest uznawany przez Czekanowskiego za typ oboczny do jasnopigmentowanego typu paleoeuropeidalnego. Kóčka zaś identyfikował go z typem elementarnym ajnuidalnym (P) Michalsiego. Oznaczany symbolem π.

Wyróżnia go:

  • wzrost niski (około 160 cm)
  • szkielet jest ciężki, budowa przysadzista albo atletyczna, duże dłonie i stopy
  • czaszka długa (dolichocefaliczna, średnio 75), o masywnej budowie, dość wysoka
  • ciemię sklepione i zaokrąglona potylica
  • czoło szerokie, niskie, pochyłe i zgrubione w okolicy nadoczodołowej
  • oczodoły bardzo niskie
  • twarz szeroka i niska (wskaźnik twarzowy całkowity średnio 80), dość płaska, kości policzkowe średnio wystające
  • żuchwa szeroka i ciężka
  • nos bardzo szeroki (wskaźnik nosowy średnio 80) i o płaskim grzbiecie, profil wklęsły lub prosty, koniuszek niekiedy jest lekko zadarty
  • oczy piwne lub zielonkawe (2-8), szpara oczna pozioma i wąska, generalnie bez fałdy mongolskiej
  • włosy ciemne (V-X) ale zdarzają się cimenoszatynowe, faliste
  • skóra jasnopłowa lub matowa
  • bardzo obfite owłosienie ciała i twarzy u mężczyzn (najbardziej w żółtej odmianie człowieka)

Występowanie:

Typ paleoazjatycki występuje w zachodniej Syberii dorzeczu Obu i na wschodnich wybrzeżach Syberii oraz na Sachalinie, Kurylach i japońskim Hokkaido (Ajnowie). W rozproszeniu stanowi przymieszkę na wielu obszarach Syberii. Wg Czekanowskiego obecny w Europie północno-wschodniej u ludów fińśkich. Kóčka uznawał ten obszar jednak za rejon występowania typu paleoeuropiedalnego. Prawdopodobnie można też tak określić ludność zachodniej Syberii.

Odpowiedniki w innych typologiach:

Zobacz też - podstawowe różnice między indywidualnymi typami rasowymi, a rasami geograficznymi


BIBLIOGRAFIA:

  1. Czekanowski J., Człowiek w czasie i przestrzeni, 1967
  2. Czekanowski J., Polska-Słowiańszczyzna. Perspektywy antropologiczne, 1948
  3. Klimek S., Człowiek na ziemi chińskiej [w:] Kosmos. Serja B, 1932, R. 57, z. 1/2, s. 27-40
  4. Kóčka W., Zagadnienia etnogenezy ludów Europy, 1958
  5. Piontek J., Klasyfikacje gatunku ludzkiego [w:] red. Malinowski A. i Strzałko J., Antropologia, 1985
  6. Stęślicka W., Powstanie odmian ludzkich, 1963

 

Przykład 1. Czekanowski J., Człowiek, jego rasy i życie, 1939

Zasięg typu paleoazjatyckiego (w Europei płn-wsch paleoeuropeidalnego)

zasieg-typu-paleoazjatyckiego

Przykład 2. Czekanowski J., Człowiek w czasie i przestrzeni, 1934

typ paleoazjatycki π

ajnos - typ paleoazjatycki

 

 

Przykład 3. Mydlarski J., Rasa [w:] red. Czekanowski J., Człowiek, jego rasy i życie, 1939

Typ paleoazjatycki π, Ajno, Hokkaido

typ ajnuidalny (P),