Typ subnordyczny

W indywidualnej typologii rasowej Czekanowskiego typ mieszany rasy nordycznej i laponoidalnej. Symbol  γ (αλ). Synonimy: typ sarmacki, ltyp otaryński. blondyn krótkogłowy, typ celtycki, typ piastowski, rasa jasna wschodnio-baltycka, podrasa subnordyyczna.

Jego cechy morfologiczne wykazują dużą zmienność. W obrębie typu subnordycznego można wyróżnić trzy warianty, z których jeden stanowi typową formę pośrednią między rasą nordyczną a laponoidalną, dwa zaś inne zbliżają się cechami, zwłaszcza twarzy, do swych ras macierzystych.

Charakterystyka antropologiczna:

- Główne cechy:

  • wzrost średni
  • budowa silniejsza niż u rasy nordycznej
  • głowa brachycefaliczna
  • twarz od szerokiej do wąskiej
  • nos wąski do średnio szerokiego
  • profil nosa prosty, często falisty
  • pigmentacja oczu, włosów i skóry generalnie jasna, ale może być ciemniejsza niż u rasy nordycznej (oczy zielonawe/piwne, włosy szatynowe)

- wzrost:

  • posiada średnią lub ponad średnią  wysokość ciała, średnio 167 cm - średni wzrost odpowiada realiom sprzed kilkudziesięciu lat, obecnie w związku z jego podwyższeniem w całej populacji, jest na pewno wyższy

budowa:

  • budowa ciała: często silna budowa ciała, znacznie bardziej rozbudowana wszerz niż u rasy nordycznej
  • szyja ma szerszą i grubszą
  • barki raczej poziome, szeroka klatka piersiowa, długi tułów i duży brzuch
  • kończyny są grubsze i silniej umięśnione, przy tym kończyny górne są stosunkowo krótkie
  • stopy i dłonie są dość duże, podbicie stopy jest wyższe, niż u typu nordycznego

głowa / czaszka:

oczodoły:

twarz:

nos:

  • nos o różnej wielkości, najczęściej w wyższych watościach wąskiego ale może być też średnio szeroki, wskaźnik nosowy średnio 65-67; dla czaszki średnio 50
  • o niewysokiej i dość szeroka nasadzie
  • średnio szeroki grzbiet
  • o profilu prostym, często falistym
  • grubsze nozdrza niż u rasy nordycznej
  • przegroda nosowa gruba
  • koniuszek nosa nierzadko płaski
  • otwór nosowy czaszki okrągławy, o nierzadko zatartej  krawędzi dolnej,tworzącą niekiedy lekki clivus

uszy:icon

  • stosunkowo małe
  • dość grube

górna szczęka / żuchwa:

usta:

oczy:

  • kolor oczu: generalnie jasne, często zdarzają się oczy zielonkawe, rzadziej piwne (4 - 16)
  • oczy głęboko osadzone
  • szpara oczna pozioma i średnio szeroka,ale niekiedy wykazująca asymetryczną skośność i ślady fałdy mongolskiej (czasem tylko na jednym oku)
  • odległość między oczami znaczna

włosy:

ogólne uwagi do pigmentancji:

  • ogólnie jasna pigmentacja (z tendencjami do odcieni ciemniejszych niż u rasy nordycznej)

skóra:

uwłosienie:

Występowanie:

Występuje w pasie Europy środkowej od północnej Francji, przez środkowe Niemcy, środkową i północną Polskę i rozlewa się szeroko na obszarach Europy północno-wschodniej.

BIBLIOGRAFIA:

  1. Czekanowski J.,Człowiek w czasie i przestrzeni, 1967
  2. Czekanowski J., Polska-Słowiańszczyzna. Perspektywy antropologiczne, 1948
  3. Czekanowski J., Wstęp do historii Słowian. Perspektywy antropologiczne, etnograficzne, archeologiczne i językowe, 1957
  4. Czekanowski J., Zarys antropologii Polski, 1930
  5. Mydlarski J., Podstawowe zagadnienia eugeniki. Część I. Pojęcie rasy i typu [w:] Zagadnienia rasy, t. 4, 1929, s. 113-131 link
  6. Mydlarski J., Rasa [w:] red. Czekanowski J., Człowiek, jego rasy i życie, 1939
  7. Piontek J., Klasyfikacje gatunku ludzkiego [w:] red. Malinowski A. i Strzałko J., Antropologia, 1985

Zobacz też - podstawowe różnice między indywidualnymi typami rasowymi, a rasami geograficznymi

 

Przykład 1. Czekanowski J., Zarys Antropologii Polski, 1930

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost: 165.8; wskaźnik główny: 86.1; twarzowy całkowity: 84.8; górnotwarzowy: 50.0; nosowy: 61.1; czołowo-ciemieniowy: 65.8; czołowo-jarzmowy: 74.6; jarzmowo-żuchwowy: 75.2;  potylicy: 84.5; czołowo-potyliczny: 77.9; kolor skóry - jasny;  kolor oczu - 16; kolor włosów - jasnoblond popielatawe

długość głowy: 180 mm; szerokość głowy: 155 mm; szerokość potylicy [ms-ms]: 135 mm; najmniejsza szerokość czoła [ft-ft]: 102 mm; szerokość twarzy:138 mm; szerokość żuchwy [go-go]: 103 mm; wysokość twarzy [n-gn]: 117 mm;

Typ subnordyczny γ - Polska

typ subnordyczny

 

Przykład 2. Mydlarski J., Rasa [w:] red. Czekanowski J., Człowiek, jego rasy i życie, 1939

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wskaźnik główny 89.0;wskaźnik twarzy całkowity - 82.0; wskaźnik nosowy - 59.0; kolor skóry - kolor oczu - 14 (niebieskie); kolor włosów - J (jasne)

Typ subnordyczny γ - Polska

typ subnordyczny

 

Przzkad 3. Mydlarski J., Rasa [w:] red. Czekanowski J., Człowiek, jego rasy i życie, 1939

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wskaźnik główny 89;wskaźnik twarzy całkowity - 77; wskaźnik nosowy - 59; kolor skóry - kolor oczu - 12 (szare); kolor włosów - S (szatynowe)

Typ subnordyczny γ - Polska

typ subnordyczny

 

Przykład 4. Czekanowski J., Zarys Antropologii Polski, 1930

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost: 163.0; wskaźnik główny: 84.1; twarzowy całkowity: 85.1; górnotwarzowy: 51.5; nosowy: 62.8; czołowo-ciemieniowy: 67.6; czołowo-jarzmowy: 74.6; jarzmowo-żuchwowy: 73.9;  potylicy: 81.8; czołowo-potyliczny: 82.6; kolor skóry - jasny;  kolor oczu - 13; kolor włosów - ciemnoblond rudawe

długość głowy: 176 mm; szerokość głowy: 148 mm; szerokość potylicy [ms-ms]: 121 mm; najmniejsza szerokość czoła [ft-ft]: 100 mm; szerokość twarzy:134 mm; szerokość żuchwy [go-go]: 99 mm; wysokość twarzy [n-gn]: 114 mm;

Typ subnordyczny γ - Polska

typ subnordyczny

 

Przykład 5. Czekanowski J., Zarys Antropologii Polski, 1930

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost: 166.2; wskaźnik główny: 84.3; twarzowy całkowity: 82.7; górnotwarzowy: 48.9; nosowy: 62.8; czołowo-ciemieniowy: 65.4; czołowo-jarzmowy: 73.4; jarzmowo-żuchwowy: 73.4;  potylicy: 86.5; czołowo-potyliczny: 75.6; kolor skóry - jasny;  kolor oczu - 12; kolor włosów - ciemnoblond rudawe

długość głowy: 185 mm; szerokość głowy: 156 mm; szerokość potylicy [ms-ms]: 135 mm; najmniejsza szerokość czoła [ft-ft]: 102 mm; szerokość twarzy:139 mm; szerokość żuchwy [go-go]: 102 mm; wysokość twarzy [n-gn]: 115 mm;

Typ subnordyczny γ - Polska

typ subnordyczny

 

 

Przykład 6. Czekanowski J., Człowiek w czasie i przestrzeni, 1934

 Typ subnordyczny γ

subnordic type

 

 

Przykład 7., red. Bielicki T., Mały Słownik Antropologiczny, 1976

typ subnordyczny (AL) - Polska

 typ subnordyczny

 

 Przykład 8. Mydlarski J., Rasa [w:] red. Czekanowski J., Człowiek, jego rasy i życie, 1939

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wskaźnik główny 88.48; wskaźnik twarzy całkowity - 79.9; wskaźnik nosowy - 63;  kolor oczu - zielone (8); kolor włosów - kasztanowate (R jasne); skóra: płowa; profil nosa: bardzo słabo wypukły; budowa:pykniczno-atletyczna

Typ subnordyczny - Polska (ojciec rodzeństwa z przykładów 18 i 19 w rasie nordycznej). Widzimy że zasady rekombinacji typów działają na tym przykładzie:)

Typ subnordyczny

 

 Przykład 9. Mydlarski J., Rasa [w:] red. Czekanowski J., Człowiek, jego rasy i życie, 1939

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wskaźnik główny 84.2; wskaźnik twarzy całkowity - 82.1; wskaźnik nosowy - 65.3;  kolor oczu - zielone (8); kolor włosów - kasztanowate (R jasne); skóra: kremowo-biała; profil nosa: słabo garbaty; budowa:pyknicznoa

Typ subnordyczny - Polska matka rodzeństwa z przykładów 18 i 19 w rasie nordycznej). Widzimy że zasady rekombinacji typów działają na tym przykładzie:)

 Typ subnordyczny

Tagi dla artykułu:

rasa międzymorska, typ Neo-Danubian