Antropologia
Fizyczna

Rasa główna europeidalna (biała) wg Lundmana

Tłumaczenie nazw za "Zarys Antropologii" [1962] gdzie również omówiono typologię Lundmana, oczywiście w dużym skrócie. 

Wyjaśnienie terminów:

Wskaźnik główny wg Lundmana dzieli się:

• Krótkogłowy (83-x)
• mezocefaliczny (80-82)
• długogłowy (x-79)

Wysokość czaszki dotyczy w tym przypadku wskaźnika wysokościowo-długościowego dla czaszek.

Lundman stosował własny podział:

• niskoczaszkowy (x-73)
• średnioczaszkowy (73-76)
• wysokoczaszkowy (76-x)

W tekście Lundmana przewijają się się geny krwi p, q i r, są to odpowiednio grupy krwi A, B i 0.

Mapy cech antropometrycznych wg Lundmana - tutaj

Typy dojrzały (mature), męski (virile), efebokształtny (juvenile, puerile) czy dziecięcokształtny (pedomorphic, infantile) odnoszą się do dominującego typu budowy ciała w danych rasach czy podrasach - wyjaśnione tutaj

W koncepcji ras geograficznych Lundmana rasa główna europeidalna dzieli się na:

Zobacz też - podstawowe różnice między indywidualnymi typami rasowymi, a rasami geograficznymi

A Kaspijska, południowo-wschodnia grupa rasowa charakteryzująca się wysoką czaszką.

I. Budowa borealna - wzrost średni (164-167 cm); wskaźnik Rohrera 1.35-1.45 (budowa krępa); BMI 2.25-2.50 (budowa ciężka); nogi krótkie w stosunku do tułowia

 a) Twarz dość protomorficzna

      1. Szpara oczna mniej lub bardziej skośna. Mniejsza lub większa frekwencja grupy krwi B.

• Rasa wołżańska (Volgid Race): ciemnopgimentowana, niskorosła, krępa, czaszka długa do średniej
• Rasa wschodniobałtycka (East-Baltid Race): bardzo jasno pigmentowana, wyższa od wołżańskiej lecz także krępa, krótkogłowa, o płaskiej potylicy. Oczy usytuowane niezbyt głęboko. Posiada dwie podrasy:
  • tawastyjska (Tavastid)
  • sawolaksyjska (Savolaxid)

      2. Szpara oczna pozioma.

• Rasa przedpontyjska (Pre-Pontid Race) - bardzo długgłowa, o prymitywnych cechach (np. duże łuki nadoczodołowe); gdzieniegdzie spotyka się jej ślady (Bałkany i Kaukaz)

b) Twarz o infantylnej budowie.

       1. Rasa skando-lapońska (Scando-Lappid Race) : bardzo  niskorosła, twarz bardzo krótka i czaszka brachycefaliczna, raczej ciemnopigmentowana. O bardzo małej frekwencji występowania grupy krwi B  i bardzo dużej frekwencji występowania grupy krwi A. Ogólnie bardzo specyficzna jeśli chodzi o cechy serologiczne,
       2. Rasa wschodnio-alpejska (East-Alpine Race), inna nazwa - rasa Gorid: o podobnych jak rasa skando-lapońska, lecz mniej nasilonych cechach. Dużo większa frekwencja występowania krwi grupy B.

II. Typy progresywne - Wszystkie bardzo długogłowe.

a) Rasa wschodnio-śródziemnomorska (East-Mediterranean): ciemnopigmentowana z wieloma podrasami

1. podrasa pontyjska (Pontid) - w południowej Rosji, Ukrainie i na wschodnich Bałkanach
2. podrasa irańska (Iranid) - częściowo występuje u niej wpływ rasy arabskiej, wąska prostokątna twarz.
3. podrasa północnoindyjska (North-Indid) - bardzo wysoka, o bardzo obfitym zaroście, nos duży, wysoka frekwencja grupy krwi B.
4. podrasa gangeska (Gangid) - niskorosła, bardzo drobna, z rzadkim zarostem i wysoką frekwencją grupy krwi B.
5. podrasa saharyjska (Saharid) lub południowo-śródziemnomorska (w północnej Afryce) - raczej wysoka i smukła, z niskim udziałem grupy krwi B.
6. podrasa egipska (Egiptid) - bardzo zbliżona do saharyjskiej, ale z dużym udziałem grupy krwi B.

b) Rasa Wschodnio-Nordycka (East-Nordid Race): zbliżona do rasy nordyckiej jeśli chodzi o cechy antropologiczne, różni się wyższą czaszką

• wariant Aistin
• wariant Arin

III. Budowa dojrzała- borealna (matur-boreal), o czaszce bardzo brachycefalicznej i wysokiej, bardzo płaskiej potylicy i dużym nosie.

a) Rasa taurydzka (Taurid Race)

• podrasa dynarska (Dinarid) - bardzo wysokorosła dynarska, o krótkich rękach (?)
• podrasa anatolijska (Anatolid) lub armenoidalna (Armenid) - dojrzało-borealna, średniorosła
• podrasa mtebidzka (Mtebid) - występująca na Kaukazie - podrasa o mniejszym nasileniu cech w porównaniu z poprzednimi oraz z bardzo niską frekwencją grupy krwi B -
• podrasa mieszana karpacka (Carpathid) w regionie karpackim - mieszanka armenoidalno - wschodnialpejska
• podrasa mieszana litoralna (Littorid) - mieszanka armenoidalno-śródziemnomorska

BGrupa rasowa atlantycka, północno-zachodnia, niskoczaszkowa i o niskiej frekwencji grupy krwi B.

I. Długogłowe rasy

a) Rasa paleo-atlantycka (Palaeo-Atlantid Race): protomorficzna, szerokonosa, bardzo szerokotwarzowa, wysoka i masywna, pigmentacja ciemna-mieszana. Niski odsetek genu grupy krwi A i wysoki grupy krwi O     

• wariant Tydal
• wariant Canarid

b) Rasa nordycka (Nordid Race) - atletyczna (virile), bardziej progresywna niż poprzednia, o jaśniejszej pigmentacji. Trzy podrasy:

• podrasa skando-nordycka (Scando-Nordid) - wąskotwarzowa, bardziej smukła, jasnowłosa i jasnoooka
• podrasa falijska (Faelish lub Faelo-Nordid) - szerokotwarzowa, bardziej masywna, jasnowłosa i jasnoooka
• podrasa północno-atlantycka (North-Atlantid) - morfologicznie zbliżona do Skando-Nordyckiej, ale ciemnowłosa (lecz nadal jasnooka), ma też wyższy odsetek grupy krwi 0 i niższy grupy krwi A, niż pozostałe    

c)  Grupa południowa  - niskorosła i ciemnopigmentowana:

    1. Rasa Berid (Berid Race) - raczej dziecięco-efebokształtna (infantile-puerile), z niskim odsetkiem grup krwi A i B
    2. Rasy efebokształtne (juvenile)

• Rasa zachodnio-śródziemnomorska (West-Mediterranean Race) - o poziomej szparze ocznej, w jej obrębie można wyróżnić bardziej "męską" (virile) podrasę baskijską (Basquid subrace). Struktura grup AB0 jak też systemu Rh są bardzo specyficzne w tej podrasie.
• Rasa arabska (Arabid Race) - szpara oczna migdałowata i o zewnętrznych końcach uniesionych ku górze. Odróżnia się od poprzednich ras cechami morfologii i dynamiki twarzy. Również bardzo wąskie i pochyłe czoło, oraz charakterystyczna romboidalna twarz. Występuje podrasa syryjska (Syrid subrace), z mniejszym odsetkiem grupy krwi 0 i o szerszej twarzy.

II. Krótkogłowe rasy:

a) Rasa zachodnio-alpejska (West-Alpine Race) - dziecięcokształtna-borealna.

BIBLIOGRAFIA:

1. Jasicki B., Panek S., Sikora P., Stołyhwo E., Zarys antropologii, 1962
2. Lundman B., Geographische Anthropologie, 1967
3. Lundman B., Jordens Människoraser och Folkstammar, 1943
4. Lundman B., The races and peoples of Europe, 1977 link
5. Lundman B., Umriss der Rassenkunde des Menschen in geschichtlicher Zeit, 1952

Przykład 1. Lundman B., Jordens Människoraser och Folkstammar, 1943

Kr - Karpantiner (rasa mieszana karpacka) - kreskowanie na obszarze środkowej Europy i płn. Włoch

KS - Kaspider (grupa rasowa kaspijska) - podobne kreskowanie ale na obszarze płn. Afryki, wsch. Bałkanów, płd-wsch. Rosji i Iraku

wzór kratki - rasa kumidzka

wzór kratki trochę mniejszy, na północy - rasa obidzka (tajgidzka)

wzór kratki jeszcze wyżej - Samojedzi (mieszanka północnych Lappidów i rasy kumidzkiej)

na terenie zachodniej Finlandii, Łotwy i Estonii zaznaczona rasa wschodnionordycka (a nie w Rosji jak można często wyczytać na forach w Internecie...)

Rasy Europy we wcześniejszym ujęciu Lundmana

Przykład 2. Lundman B., Geographische Anthropologie, 1967

Rasy Europy

Przykład 3. Lundman B., Umriss der Rassenkunde des Menschen in geschichtlicher Zeit, 1952

Niezwykle skomplikowana mapa przedstawiająca dokładniej zasięgi ras / podras w powiązaniu z niektórymi cechami antropometrycznymi:

BLI - wskaźnik główny;  HLI - wskaźnik wysokościowo-długościowy; KH- wzrost; %q - procent grupy krwi B; HF- nasilenie pigmentacji włosów; AF - nasilenie pigmentacji oczu; P - nasilenie pigmentacji oczu i włosów łącznie

granice zasięgów z kreskami do środka oznaczają że wewnątrz nich odsetek danej cechy spada; po drugiej stronie granicy bez kresek oczywiście wzrasta

Dodatkowo brakuje oznaczeń dla:

Bs - Baskowie

Kr - podrasa karpacka (Carpathid)

Mt - podrasa mtebidzka (Mtebid)

Oa - rasa wschodnio-alpejska

Przykład 4. Lundman B., Jordens Folkstammar, 1988

Blandning - terytorium bez wyraźnej przewagi żadnej z ras

Rozmieszczenia ras w Europie (pierwszy raz mapę tą Lundman zamieścił Stammeskunde der Völker. Ethnogonie, 1961, więc nie jets to najnowsze ujęcie ras w Europie, jets nim za to mapa z przykładu 2)

Przykład 5. Lundman B., Umriss der Rassenkunde des Menschen in geschichtlicher Zeit, 1952

Rozmieszczenie ras paleo-atlantyckiej i Berid.

Przykład 6. Lundman B., Geographische Anthropologie, 1967

Migracje niektórych ras w starożytności oraz ich obecne rozsiedlenie

Przykład 7.  Lundman B., Umriss der Rassenkunde des Menschen in geschichtlicher Zeit, 1952

Rozmieszczenie rasy mieszanej litoralnej (Littorid) wg Lundmana mieszanki rasy wschodnio-śróziemnoorskiej i podrasy armenoidalnej. Trochę inne rozmieszczenie niż powyżej.

Przykład 8. Lundman B., The Problem of Ancient Oriental Shipping on the North Sea: Anthropological Contributions to the Discussion on the Existence of More or Less Direct Maritime Trade between the Eastern Mediterranean Countries and Northwestern Europe, Journal of Near Eastern Studies, Vol. 16, No. 2 (Apr., 1957), pp. 105-117

Rozmieszczenie rasy mieszanej litoralnej (Littorid) wg Lundmana mieszanki rasy śródziemnoorskiej i podrasy armenoidalnej. Jeszcze inne rozmieszczenie niż powyżej.

 Przykład 9. Lundman B., The races and peoples of Europe, 1977

Korelacja granic geograficznych i rasowych w Europie