Antropologia
Fizyczna

Podrasa nordycka (Nordic)

Jedna z podstawowych podras rasy białej (kaukazoidalnej) w typologii E. A. Hootona.

Jasnopigmentowana, długogłowa.

Kryteria klasyfikacji:

• Kolor włosów: popielaty blond, popielaty brąz, rudoblond, jasnorudobrązowy
• Kolor oczu: niebieski, szary, jasny mieszany
• Kształt głowy: wskaźnik cefaliczny x-80, średnio około 77

Inne cechy:

• Kolor skóry: zazwyczaj różowa lub rumiana, rzadko kremowa
• Kształt nosa: zazwyczaj wysoki i wąski (x-69), jednakże w wariancie masywnym może być średnio, a nawet bardzo szeroki (x-99); profil prosty, orli lub wypukły;  pozioma przegroda; koniuszek wąski, zadarty lub poziomy, zazwyczaj nie opuszczony; skrzydełka nosa skompresowane
• Kształt twarzy: zazwyczaj wąska i stosunkowo długa („końska twarz”), spłaszczone skronie, z niewystającymi kośćmi policzkowymi i kątami żuchwy, samażuchwa wąska, wyraźny podbródek (wariant gracylny); czasem bardziej wyraźne kości policzkowe, bardziej kwadratowe kąty żuchwy która jest masywniejsza z obustronnym podbródkiem (wariant masywny)
• Usta: długie i często wypukłe górne wargi, cienkie wargi
• Ilość włosów: cienkie włosy na głowie z częstym łysieniem u mężczyzn; broda i owłosienie ciała od średniego do rzadkiego
• Struktura włosów: przeważnie cienkie, czasem średnio grube
• Kształt włosów: falowane lub proste, rzadko kręcone
• Oprawa oczu fałda powiekowa górna częsta w młodym wieku, fałda powiekowa zewnętrzna u starszych mężczyzn
• Wzrost: wysoki, średnio 172 cm lub więcej
• Budowa ciała: zazwyczaj szczupła, długie kończyny

Powyższe cechy łączą się w dwa dobrze zdefiniowane nordyckie podtypy.

Istnieją dwa warianty budowy:

1. gracylny: bardzo zbliżony do podrasy śródziemnomorskiej, z tym że wyższy, o bardziej wydłużonej twarzy i nosie, który często jest wypukły; szkielet delikatny; skronie płaskie, czoło pochyłe, łuki nadoczodołowe słabe; kości policzkowe niewidoczne; żuchwa wysoka i o słabo wystających kątach; podbródek niezbyt wydatny i spiczasty; włosy popielate blond lub jasnobrązowe, skóra różowawa, oczy jasne (niebieskie lub szare). Tendencja do smukłości: długa szyja; spadziste barki o średniej szerokości; względnie krótki tulów; klatka piersiowa płaska i płytka; średnio długie ręce; smukłe nadgarstki; długie nogi, szczególnie łydki;
2. masywny (Tronder type):  szkielet o mocnej budowie; głowa często o  wysokim wskaźniku mezocefalicznym; szersze, mniej pochylone czoło; większe łuki nadoczodołowe; nos szerszy, wydatny; twarz szersza, o bardziej wydatnych kościahc policzkowych; żuchwa wyższa i szersza,wydatne kąty żuchwy (goniony); bardzo wydatny i szeroki podbródek; skóra grubsza; kolor włosów częściej rudoblond lub rudobrązowy; oczy częściej jasne mieszane niż czysto błękitne

Istnieją również dwie odmiany pigmentacji:

1. Nordic - bardzo jasne popielate lub rudoblond włosy, czysto niebieskie lub czysto szare oczy bez domieszek innych pigmentów
2. Predominantly Nordic - jasne rudobrązowe lub jasnobrązowe o popielatym odcieniu włosy i jasne oczy lub jasne włosy i oczy jasne mieszane

Występowanie:

Wg Hootona [1939] powstała jako zdepigmentowany wariant rasy śródziemnomorskiej, prawdopodobnie w rejonie stepów euorazjatyckich (na północ od Morza Aralskiego). Skandynawia jest prawdopodobnie dużo późniejszym rejonem jej koncentracji.

Spotykany w Skandynawii, szczególnie w Szwecji i wyżynach Norwegii; popularny na terenach nadbałtyckich i Wyspach Brytyjskich; sporadycznie w całej Europie.

W USA wg statystyk przedwojennych dla 9,168 mężczyzn wariant Predominantly Nordic  liczył  17%, a Pure Nordic 2.44%, w Irlandii wg statystyk dla 9,395 mężczyzn wariant Predominantly Nordic  liczył  7%, a Pure Nordic 0.61%.

Odpowiedniki w innych typologiach:

• Michalski: dla wariantu gracylnego rasa nordycka (A), dla wariantu masywnego typ teutoński (AY), a nawet rasa kromanionoidalna (Y), gdyż jak widać u Hootona mogą występować dla tej podrasy szerokie twarze i co najmniej średnioszerokie nosy
• Czekanowski: rasa nordyczna
• Jarcho - rasa północna
• Eickstedt - rasa nordycka i jej typy
• Lundman: dla wariantu gracylnego podrasa skando-nordycka; dla wariantu masywnego podrasa falijska

Bibliografia:

1. Hooton E., The Physical Anthropology of Ireland, 1955
2. Hooton E., Twilight of Man, 1939
3. Hooton E., Up from the Ape,1931
4. Hooton E., Up from the Ape, 1946

Przykłady:

1. Hooton E., Twilight of Man, 1939

podrasa nordycka

2. Hooton E., Up from the Ape, 1946

Podrasa nordycka (wariant gracylny, dwa pierwsze przykłady Predominantly Nordic, ostatni Pure Nordic)

3. Hooton E., The Physical Anthropology of Ireland, 1955

wzrost: 173.2 cm; wskaźnik główny 76; wskaźnik nosowy - 65;  kolor oczu - szaro-niebieskie; kolor włosów - rudoblond

Podrasa nordycka (Pure Nordic, wariant gracylny)

4. Hooton E., The Physical Anthropology of Ireland, 1955

wzrost: 171.5 cm; wskaźnik główny 77; wskaźnik nosowy - 67;  kolor oczu - niebiesko-brązowe; kolor włosów - jasne rudobrązowe

Podrasa nordycka (Predominantly Nordic, wariant gracylny)

5. Hooton E., The Physical Anthropology of Ireland, 1955

wzrost: 171.0 cm; wskaźnik główny 78; wskaźnik nosowy - 65;  kolor oczu - niebieskie; kolor włosów - jasne rudobrązowe

Podrasa nordycka (Predominantly Nordic, wariant gracylny)

6. Hooton E., The Physical Anthropology of Ireland, 1955

wzrost: 165.2 cm; wskaźnik główny 76; wskaźnik nosowy - 76;  kolor oczu - niebieskie; kolor włosów - jasne rudobrązowe

Podrasa nordycka (Predominantly Nordic, wariant masywny)

7. Hooton E., The Physical Anthropology of Ireland, 1955

wzrost: 181.5 cm; wskaźnik główny 78; wskaźnik nosowy - 72;  kolor oczu - zielono-brązowe; kolor włosów - rude

Podrasa nordycka (Predominantly Nordic, wariant masywny)

8. Hooton E., The Physical Anthropology of Ireland, 1955

wzrost: 165.2 cm; wskaźnik główny 75; wskaźnik nosowy - 72;  kolor oczu - niebieskie; kolor włosów - rudoblond

Podrasa nordycka (Pure Nordic, wariant masywny) - odpowiednik typu teutońskiego (AY) lub nawet kromanionoidalnego (Y) - nie znam szerokości twarzy...