Podrasa śródziemnomorska (Mediterranean)

Jedna z podstawowych podras rasy białej (kaukazoidalnej) w typologii E. A. Hootona.

Ciemnopigmentowana, długogłowa

Podstawowe cechy:

  • wskaźnik główny: poniżej 80 (mezo- do dolichocefalicznego), średnio 77
  • brak prognatyzmu lub bardzo słaby
  • zęby i podniebienie małe
  • kolor oczu: ciemnobrązowe lub średnio brązowe
  • kolor włosów: ciemnobrązowe do czarnych
  • kształt włosów: przeważnie od słabo falistych do lekko kręconych
  • kolor skóry: od matowobiałego do jasnobrązowego
  • zarost i owłosienie ciała: przeważnie niezbyt obfite w większości typów

Typy morfologiczne podrasy śródziemnomorskiej:

Typ górnopaleolityczny (Upper Paleolithic) lub atlantycko-śródziemnomorski

Typ morfologiczny podrasy śródziemnomorskiej. Inaczej nazywany atlantycko-śródziemnomorski (Atlanto-Mediterranean).

Cechy charakterystyczne:

Wzrost:

  • zazwyczaj wysoki (170-x) ale może być średni, rzadko niski

Budowa:

  • silna
  • szkielet masywny

Głowa / czaszka:

Twarz:

  • często bardzo długa
  • średnio wydatne kości policzkowe

Nos:

  • średnia szerokość i wysokość w wymiarach bezwzględnych
  • przeważnie dość szeroki wskaźnik nosowy
  • profil zazwyczaj prosty, czasem wypukły
  • duże zagłębienie pomiędzy nasadą nosa, a czołem

Żuchwa:

  • wydatna
  • o średnio zarysowanych kątach (gonionach)
  • podbródek wyraźnie zarysowany i z reguły wgłębiony

Oczy:

  • kolor oczu: ciemne

Włosy:

  • kształt włosów: przeważnie  bardzo faliste lub kręcone
  • kolor włosów: ciemne

Skóra:

  • kolor skóry: niekiedy bardzo jasny, o czerwonawym odcieniu (Europa), poza nią raczej śniada

Występowanie:

Sporadycznie w izolowanych rejonach Europy i Bliskiego Wschodu; prawdopodobnie  częściej można ten typ spotkać w Irlandii, Szkocji i Walii.

Odpowiedniki w innych typologiach:

Typ irańsko-wyżynny (Iranian Plateau)

Różni się od typu górnopaleolitycznego następującymi cechami, wskazujacymi na wpływ :

  • wzrost: zazwyczaj średni (około 167cm)
  • budowa: smukła
  • głowa / czaszka: bardzo duża, skrajnie dolichocefaliczna, z bardzo wydatną potylicą, pochyłym czołem i dużymi łukami nadoczodołowymi
  • twarz: wydłużona; kości policzkowe są wyraźnie zaznaczone
  • nos: bardzo wydatny; zawsze wysoki, szeroki lub średnio szeroki jeśli chodzi o nasadę i grzbiet; zazwyczaj o wypukłym profilu; koniuszek wąski do średniego i opuszczony; skrzydełka nosa sięgają daleko do tyłu
  • żuchwa: ma wyraźnie zaznaczone kąty (goniony), podbródek wyraźnie zaznaczony
  • zarost i owłosienie ciała: zazwyczaj obfite

Występowanie:

Głównie w Iraku i Iranie. Sięga do północno-zachodnich Indii.

Odpowiedniki w innych typologiach:

Typ klasyczny śródziemnomorski (Classic Mediterranean)

Zredukowana pochodna typu górnopaleolitycznego.

Cechy charakterystyczne:

  • wzrost: zazwyczaj niski, rzadziej średni, około 162-164 cm
  • budowa: smukła (gracylna); szkielet delikatnie zbudowany; tendencja do smukłości w młodości i otyłości w starszym wieku
  • wskaźnik główny: dolichocefaliczny (72-76)
  • wskaźnik wysokościowo-długościowy: niski bądź średni
  • czaszka: o lekkiej budowie, skronie płaskie, potylica wystająca
  • czoło prostokątne (widok z przodu), o średniej wysokości, trochę zaokrąglone i słabo lub średnio pochyłe; ze słabo widocznymi łukami nadoczodołowymi
  • twarz: wąska lecz nie długa, owalna; kości policzkowe niewidoczne; relief twarzy delikatny i symetryczne rysy
  • nos: wskaźnik nosowy przeważnie (65-69); wąski i średnio wysoki; profil prosty (rzadko lekko wklęsły) ze średnio grubym koniuszkiem, zadartym lub poziomym; nozdrza średnio grube
  • wargi: średnio grube
  • podbródek spiczasty i niezbyt wydatny
  • kolor oczu: ciemno do jasnobrązowych
  • kolor włosów: czarne, lub rzadziej ciemnobrązowe
  • kształt włosów: często mocno faliste i niekiedy kręcone, rzadko proste gładkie
  • kolor skóry: jasnobrązowy lub płowy, względnie matowobiały
  • zarost i owłosienie ciała: obfite na głowie, zarost i owłosienie ciała średnie lub rzadziej słabe

Występowanie:

Spotykany  w całym basenie Morza Śródziemnego (szczególnie w południowych Włoszech, południowej Francji, półwyspie Iberyjskim, północnej Afryce i półwyspie Arabskim). Sporadycznie we wschodniej, środkowej i częściej północno-zachodniej Europie, tu głównie na Wyspach Brytyjskich.

Odpowiedniki w innych typologiach (wariant o prostym nosie):

Typ arabsko- śródziemnomorski (Arabo-Mediterranean)

W wydaniu "Up from the Ape" z 1946 określony jako wariant typu klasyczno-śródziemnomorskiego o wypukłym nosie i będący zredukowaną pochodną typu irańsko-wyżynnego.

We wcześniejszym wydaniu z 1931 określony prostu jako Arab i opisany bardziej szczegółowo, z kolei w "Twilight of Man" z 1939 hooton nazwał go Arabo-Mediterranean. Pochodzenie [1931] głównie podrasa śródziemnomorska, z małą domieszką armenoidalną i prawdopodobnie nordycką.

Cechuje go:

  • wzrost 165-168 cm, czyli wyższy niż w typie klasycznym śródziemnomorskim.
  • budowa: smukła
  • bardzo dolichocefaliczna czaszka, o wypukłej potylicy
  • twarz dłuższa i węższa (88-x) niż w typie klasycznym, eliptyczna
  • nos  bardzo wąski, wysoki, wypukły, czasem garbaty, o koniuszku wąskim, opuszczonym i skrzydełkach nosa sięgających daleko do tyłu i przypłaszczonych, a nie wypukłych jak u Armenoidów
  • podbródek spiczasty i wysunięty do przodu
  • oczy czarne lub ciemnobrązowe
  • włosy czarne lub ciemnobrązowe; o kształcie falistym lub kręcone, o średniej grubości
  • kolor skóry: oliwkowy, brązowy

Występowanie

Koncentruje się na Płw. Arabskim i północnej Afryce, sporadycznie w Hiszpanii, Portugalii, Francji i Włoszech.

Odpowiedniki w innych typologiach:

Typ berberyjski (Berber) lub Crude Mediterranean

Hooton opisał w wydaniu "Up from the Ape" z 1931 podrasę berberyjskę (Berber), a w "Twilight of Man" z 1939 zbliżony typ proto-śródziemnomorski (Crude Mediterranean). W wydaniu "Up from the Ape" z 1946 pominął ten typ / podrasę i zaliczył ją do szeroko pojętej podrasy śródziemnomorskiej.

Pochodzenie wg Hootona [1931] to głównie podrasa śródziemnomorska z małą domieszką podrasy alpejskiej.

Cechy charakterystyczne (połączyłem cechy Berber i Crude Mediterranean):

  • wzrost: średni (167-168 cm przeważnie)
  • budowa: szczupła, długie nogi (Berber) ale przy (Crude) opisany jako masywny
  • głowa: dolichocefaliczna, potylica wystająca
  • łuki nadoczodołowe większe niż typie klasycznym
  • twarz: kwadratowa, o średniej szerokości i raczej krótka, o wskaźniku twarzowym średnim lub szerokim (x-87); kości policzkowe bardziej wystające niż typie klasycznym
  • nos niższy i szerszy niż w typie klasycznym, ze słabą tendencją do profilu wklęsłego
  • kąty szczęki bardziej widoczne niż typie klasycznym; podbródek mniej wydatny ale bardziej kwadratowy i często wgłębiony
  • oczy czarne lub bardzo ciemnobrązowe
  • włosy czarne lub bardzo ciemnobrązowe; przeważnie faliste
  • kolor skóry: oliwkowy lub brązowy
  • zarost i owłosienie ciała: raczej bardziej obfite niż w typie klasycznym (Crude), ale przy Berber podano że również skąpe.

Występowanie:

Skoncentrowany w północno-zachodniej Afryce (Maroko, Algieria) wśród Berberów. Sporadycznie w Hiszpanii, Portugalii, Francji i Włoszech.

Odpowiedniki w innych typologiach:


Bibliografia:

  1. Hooton E., Twilight of Man, 1939
  2. Hooton E., Up from the Ape,1931
  3. Hooton E., Up from the Ape, 1946

 

Przykłady:

1. Hooton E., Up from the Ape, 1946

typ górnopaleolityczny (atlantycko-śródziemnomorski)

typ górnopaleolityczny

 

2. Hooton E., Up from the Ape, 1946

typ irańsko-wyżynny

typ-iransko-wyzynny

 

3. Hooton E., Twilight of Man, 1939

 typ irańsko-wyżynny (Iranian Plateau)

 typ irańsko-wyżynny (Iranian Plateau)

 

4. Hooton E., Up from the Ape, 1946

typ klasyczny śródziemnomorski o prostym nosie

typ-klasyczny-srodziemnomorski

 

5. Hooton E., Twilight of Man, 1939

 typ klasyczny śródziemnomorski

 typ klasyczny śródziemnomorski

 

6. Hooton E., Up from the Ape, 1946

typ klasyczny śródziemnomorski o wypukłym nosie (typ arabsko-śródziemnomorski)

typ-klasyczny-srodziemnomorski-wypukly-nos

 

7. Hooton E., Twilight of Man, 1939

typ arabsko-śródziemnomorski

typ arabsko-śródziemnomorski

 

8. Dixon, R., The racial history of man, 1923

typ berberyjski / Crude Mediterranean

crude-mediterranean

 

9. Dixon, R., The racial history of man, 1923

typ berberyjski / Crude Mediterranean

crude-mediterranean2