Rasa buszmeńska (N)

Jedna z ras (typów elementarnych) w typologii indywidualnej kierunku morfologiczno-porównawczego. Odmiana czarna. Rasa buszmeńska (względne typ elementarny buszmeński) oznacza się symbolem N. In English: Bushmenoid race (N).

Ogólna charakterystyka:

Główne cechy:

  • wzrost niski lub bardzo niski (x-159)
  • budowa pykniczno-leptosomatyczna, steatopygia u kobiet i specyficzna budowa genitalii u obu płci (np. tzw. "fartuszek hotentocki" u kobiet)
  • głowa długa (wskaźnik główny x-75), średnio urzeźbiona
  • czaszka bardzo niska i słabo wysklepiona
  • twarz  bardzo szeroka (wsk. twarzowy x-79), kwadratowa lub pięciokątna, wysokie kości jarzmowe,
  • profil poziomy twarzy: płaskawy
  • profil pionowy twarzy: silny prognatyzm zębodołowy
  • nos bardzo szeroki (wsk. nosowy 96-x), bardzo płaski, wklęsły, nasada nosa bardzo szeroka
  • oczodoły małe, prostokątne, bardzo niskie (wsk. oczodołowy x-75)
  • kolor oczu: bardzo ciemne (1-4)
  • oprawa oka:  fałda hotentocka / silna fłąda powiekowa / ślad fałdy mongolskiej; szpara oczna wąska
  • kolor włosów: czarne (Y)
  • kształt włosów: fil-fil
  • kolor skóry:  brunatna o odcieniu żółtawym, średnio 26 (w skali Luschana)
  • owłosienie ciała brak
  • pozostałe: bardzo silnie marszcząca się skóra (w dość młodym wieku), wargi niewywinięte, warga górna zwykle wypukła,

Cechy dyskwalifikujące danego osobnika jako przedstawiciela tej rasy (mimo posiadania innych wyżej wymienionych):

  • czarna skóra
  • mocne owłosienie ciała
  • krótka czaszka / głowa
  • wysoka czaszka / głowa
  • okrągłąwe oczodoły
  • wywinięte wargi
  • wełniste włosy

Niżej sprawdź dokładną charakterystykę. Część wymienionych cech, szczególnie opisowych, ma jedynie znaczenie pomocnicze i nie może służyć jako podstawowe kryterium wyznaczania przynależności do tej rasy.

wzrost:

  • wzrost bardzo niski (lecz nie karłowaty jak u Pigmejów), około 150 cm (144-159)

budowa:

  • budowa ciała drobna
  • średnia długość nóg, wskaźnik kończyny dolnej przeciętnie 56.0 
  • u kobiet występują charakterystyczne cechy takie jak:
    • steatopygia
    • "fartuszek hotentocki" (ang. hottentot apron, winged labia) - specyficznie ukształtowanie warg sromowych wewnętrznych, zwisających mocno w dół pomiędzy wargami zewnętrznymi (patrz zdjęcia niżej)
  • u mężczyzn również specyficzna budowa genitalii

głowa / czaszka:

oczodoły:

twarz:

nos:

usta:

  • wargi niewywinięte
  • warga górna zwykle wypukła

oczy:

włosy:

skóra:

  • kolor skóry: jasnobrunatna do brunatnożółtej, średnio dla (♂) 26.0
  • skóra ulega silnemu marszczeniu nawet już w średnim wieku

owłosienie:

Uwagi:

1. Wg Wiercińskiego jest to przejście od odmiany czarnej do żółtej. Michalski teoretyzował że rasa ta powstała np. w wyniku bardzo odległej w czasie stabilizacji typu mieszanego pigmejsko-wyżynnego.

2. Początkowo określana przez Michalskiego (za Czekanowskim) jako rasa negroidalna (N), obecna nazwa wprowadzona przez Wiercińskiego, m.in. dlatego że termin Negroids był używany przez zachodnich antropologów zamiennie na określenie całej odmiany czarnej, więc  określenie Czekanowskiego wprowadzało tylko niepotrzebne zamieszanie przy tłumaczeniu prac na angielski.

Występowanie:

 W czystej formie charakterystyczny składnik płd-zach. Afryki (Buszmeni i Hotentoci). W przeszłości rozsiedlony znacznie dalej na północ. Zasięg tego typu obejmował całą Afrykę południową i częściowo wschodnią. Poprzez swoje formy mieszane obecny tam nadal, z rzadka jego wpływy można spotkać też w Afryce środkowej, zachodniej i północnej. Jako pośredni wpływ poprzez typy mieszane, np. liczny w całej Czarnej Afryce poza strefą leśną, typ sawannowy (NS).

BIBLIOGRAFIA:

  1. Henzel T., Badania struktury rasowej ludności Afryki Środkowej, 1963
  2. Henzel T., Michalski I., Podstawy klasyfikacji człowieka w ujęciu Tadeusza Henzla i Ireneusza Michalskiego (oraz dyskusja do artykułu), Przegląd Antropologiczny, t. 21, z. 1-2, 1955 (zobacz opis tej rasy)
  3. Michalski I., Charakterystyka antropologiczna ludności dorzecza Kwilu, 1957
  4. Wierciński A.,Typologia rasowa [w:] Mały Słownik Antropologiczny, 1976, s. 471–481 link
  5. Wierciński A. i Bielicki T., The Racial Analysis of Human Populations in Relation to Their Ethnogenesis, Current Anthropology, Vol. 3, No. 1 (Feb., 1962), s. 2+9-46 link

Odpowiedniki w innych typologiach:


Zobacz też - podstawowe różnice między indywidualnymi typami rasowymi, a rasami geograficznymi

Objaśnienia do powyższych danych:

  1. ♂ - mężczyźni
  2. ♀ - kobiety
  3. w nawiasach po średnich podane zakresy zmienności (min - max)
  4. Najważniejsze zakresy zmienności, służące do różnicowania z innymi typami, podane są w sekcji "Główne cechy". Podane w dalszym opisie średnie dla cech mają znaczenie informacyjne.

 


Przykład 1. Stolarczyk H., Zróżnicowanie wewnątrzgatunkowe człowieka [w:] red. Malinowski A., Wstęp do antropologii i ekologii człowieka, 1999

Rasa buszmeńska (N)

Typ buszmeński (N)

Przykład 2. Stolarczyk H., Zróżnicowanie wewnątrzgatunkowe człowieka [w:] red. Malinowski A., Wstęp do antropologii i ekologii człowieka, 1999

Rasa buszmeńska (N)

Typ buszmeński (N)

Przykład 3. Stolarczyk H., Zróżnicowanie wewnątrzgatunkowe człowieka [w:] red. Malinowski A., Wstęp do antropologii i ekologii człowieka, 1999

Rasa buszmeńska (N)

Typ buszmeński (N)

 

Przykład 4. Mydlarski J., Rasa [w:] red. Czekanowski J., Człowiek, jego rasy i życie, 1939

Rasa buszmeńska (N)

Typ buszmeński (N)

 

Przykład 5. Cipriani L., In Africa dal Capo al Cairo, 1932

Rasa buszmeńska (N)

nn-cipr5

 

Przykład 6. Coon C.S., The origin of races, 1963

Rasa buszmeńska (N), młoda Buszmenka, widać fałde mongolską

typ buszmeński (N)

 

Przykład 7. Cipriani L., In Africa dal Capo al Cairo, 1932

Rasa buszmeńska (N)

Typ buszmeński (N)

 

Przykład 8. Cipriani L., In Africa dal Capo al Cairo, 1932

Rasa buszmeńska (N)

  Typ buszmeński (N)

 

Przykład 9. Cipriani L., In Africa dal Capo al Cairo, 1932

Rasa buszmeńska (N) - wyraźna steatopygia

 Typ buszmeński (N)

 

 Przykład 10. Baker R. J., Race, 1974

Przykład "fartuszka hotentockiego" u typu buszmeńskiego (N)

labia-minora

 

 

Przykład 11. Baker R. J., Race, 1974

Przykład "fartuszka hotentockiego" u Hotentotek

Rasa buszmeńska (N)

bushwomen

 

Przykład 12. Cipriani L., In Africa dal Capo al Cairo, 1932

Rasa buszmeńska (N)

Typ buszmeński (N)

 

Przykład 13. Cipriani L., In Africa dal Capo al Cairo, 1932

Rasa buszmeńska (N)

Typ buszmeński (N)