Antropologia
Fizyczna

wzrost i budowa ciała:

wzrost niski (mężczyźni x-164, kobiety x- 148) - przeciętny wzrost odpowiada realiom sprzed kilkudziesięciu lat, obecnie w związku z jego podwyższeniem w całej populacji, jest zapewne wyższy)

1. Chiny + Korea Północna (♂) 156.5 (152-161)
2. Mongolia (♂) 160.6 (159-161 )

budowa ciała:wybitnie krępa, dużo pyknoidów

głowa / czaszka:

wskaźnik główny: dolichocefaliczny

• dla głowy:

1. Korea Północna + Chiny (♂) 75.96 (75-76)
2. Mongolia (♂) 75.5 (74-76)

• dla czaszki  

1. (♂) 73.5 (68-75) 
2. (♀) 71.3 (65-75)

wskaźnik wysokościowo-długościowy: czaszka niska

• dla czaszki 

1. (♂) 73.7 (69-76) - wysokawa 
2. (♀) 72.3 (69-75) - niskawa

• dla głowy:

1. Korea Północna + Chiny (♂) 65.4 (64-66) - głowa wysokawa
2. Mongolia (♂) 60.4 (57-63) - niska

wskaźnik wysokościowo-szerokościowy: czaszka wysklepiona

• dla czaszki:

1. (♂) 100.3 (95-109) - wysklepiona  
2. (♀) 101.5 (97-107) - bardzo wysklepiona

• dla głowy:

1. Korea Północna + Chiny (♂) 86.1 (84-87) - głowa dość wysklepiona
2. Mongolia (♂) 80 (77-82) - niezbyt spłaszczona

cechy opisowe:

• czaszka duża lub bardzo duża; archimorficzna; silnie urzeźbiona
• czaszka z tendencją do lofokefalii

czoło:

• czoło pochylone
• wydatne łuki nadoczodołowe

wskaźnik czołowo-ciemieniowy - przeważnie szerokie czoło

• dla głowy:

1. Chiny (♂) 74.48 - czoło szerokie w stosunku do szerokości głowy

• dla czaszki 

1.  (♂) 69.3 (64-76) - szerokawe 
2. (♀) 71.8 (69-76) - dość szerokie

wskażnik czołowo-jarzmowy (dla głowy):

1. Chiny (♂) 80.59 (71-79) - szerokie czoło w stosunku do szerokości twarzy

twarz:

wskaźnik twarzowy całkowity: wąska, do bardzo wąskiej, rzadko na granicy średnio szerokiej (86-x)

• dla głowy:

1. Korea Północna + Chiny  (♂) 87.85 (87-88) - twarz na granicy wąskiej i średnio szerokiej
2. Mongolia (♂) 88.8 (86-91) - wąska

• dla czaszki

1. (♂) 93.7 (88-103) - twarz długa
2. (♀) 94.6 - bardzo długa

wskaźnik górnotwarzowy

• dla głowy:

1. Korea Północna (♂) 56.9 - bardzo wysoka górna część twarzy

• dla czaszki:

1. (♂) 57.05 (53-65)
2. (♀) 56.5 (53-58) - bardzo wysoka górna część twarzy u obu płci

wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy: szerokie kosci jarzmowe

• dla głowy:

1. Chiny + Korea Północna (♂) 92.15 (89-100) - jarzma średnio szerokie w stosunku do szerokosci głowy
2. Mongolia (♂) 99.7 (98-100) - bardzo szerokie
3. Mongolia (♀)

cechy opisowe:

• duże wymiary bezwzględne (zarówno długość jak i szerokość)
• kontur twarzy trapezoidalny (spowodany szeroko rozstawionymi gonionami żuchwy)
• masywne i dość szeroko rozstawione kości jarzmowe
• podściółka tłuszczowa na policzkach (panniculus malaris) jest bardzo częsty
• profil poziomy twarzy: płaski
• profil pionowy twarzy: mezgonatyczny; tendencja do prognatyzmu zębodołowego

nos:

wskaźnik nosowy: wąski do bardzo wąskiego

• dla czaszki  dla (♂) 41.65 (36-48) i dla (♀) 41.2 (33-44) - bardzo wąski nos u obu płci
• dla głowy:

1. Korea Północna + Chiny  (♂) 61.6 (60-62) - nos wąski
2. Mongolia (♂) 62.9 (59-66)

wskaźnik wysokości nosa 

1. Chiny + Korea Północna (♂) 47.07  - dość wysoki

cechy opisowe:

• profil nosa:  falisty do garbatego; nigdy nie jest wklęsły
• profil poprzeczny nosa: dość płaski
• nasada nosa szeroka, niska
• krawędź otworu gruszkowatego nosa ostra, sam otwór bardzo wąski

wydatność nosa:

1. Korea Północna (♂) 80 - bardzo wydatny
2. Mongolia (♂) 70 -  wydatny)

żuchwa i górna szczęka:

szczęka górna

• szczęka górna bardzo szerokab
• dół nadkłowy bardzo słaby lub brak

tendencja do prognatyzmu zębodołowego

1. Mongolia (♂) 50 (40-60) - słaby prognatyzm alweolarny

wskaźnik szczękowy (dla czaszki):

1. (♂) 70.9 (70-71) - szczęka średnio szeroka w porównaniu z wysokością twarzy

wskaźnik wysokości górnej wargi:

1. Mongolia (♂) 39 (37-40) - średnia odległość między ustami, a podstawą nosa

żuchwa:

• żuchwa szeroka i wysoka, masywna, o mocno rozstawionych katach (gonionach)

wskaźnik jarzmowo-żuchwowy:

1. Mongolia (♂) 77.61 (74-81) - średnia żuchwa w stosunku do wysokości twarzy

wskaźnik żuchwowy-twarzowy:

1. Mongolia (♂) 87.4 (85-98) - średnia żuchwa w stosunku do wysokości twarzy

oczodoły:

wskaźnik oczodołowy [mf]  - wysoki (83-x)

1. (♂) 87.35 (83 - 90) - oczodoły bardzo wysokie

oczy:

• kolor oczu: oczy ciemne (1-4)
• szpara oczna  często esowata

1. Mongolia (♂) 33.4 (16-50) - z tendencją do skośności w górę

• ukształtowanie powieki górnej: fałda mongolska raczej słaba lub może wcale nie występować

1. Mongolia (♂) 68 - f. mong. dość silna (f. mong. niezbyt silna 52 - f. mong. bardzo silna 84)

włosy:

• kolor włosów: czarne, wpadajace czasem w odcień brunatny (X-Y)
• kształt włosów: proste
• sztywne, grube, z połyskiem

skóra:

• kolor skóry: od śniadozółtawej do żółtobrunatnej, najciemniejsza z ras odmiany żółtej
• czasem występuje rumieniec

owłosienie:

• zarost i owłosienie ciała słabe

Występowanie:

Rasa ta koncentruje się u Eskimosów grenlandzkich, amerykańskich i azjatyckich (ale nie oznacza to że jest to synonim rasy eskimoskiej i występuje tylko u nich) i innych populacjach subarktycznych Syberii (szczególnie u Czukczów i Koriaków) i Alaski (Aleuci).  W postaci typów mieszanych rasa (I) jest dość liczna w wielu rejonach Syberii (np. rejon nadamurski - Gołdowie i Oroczoni).

Bardziej na południe  liczniej można spotkać wpływy tej rasy (w postaci typów mieszanych) w Japonii, Tybecie i jedynie wyjątkowo w Indochinach.

Jej wpływy widać też u części Indian północnoamerykańskich (głównie w Kanadzie). Oraz na krańcu Ameryki Południowej, u niskich, długogłowych Indian Ziemi Ognistej.

Według Stolarczyka [1999] rasa ta zajmowała w przeszłości znacznie większe przestrzenie i następnie została zepchnięta do obszarów rezidualnych. Górnopaleolityczna, magdaleńska czaszka z Chancelade (Francja) wyraźnie według niego nawiązuje do charakterystyki rasy arktycznej.

Dla porównania - sklady typologiczne:

• Chiny  (♂) 0.92%
• Korea Północna (♂) 0.4% - seria [Stolarczyk 1976]
• Mongolia (♂) 0.3%
• Mongolia (♀) 0.2%

Dla porównania - wybrane składy rasowe (w nawiasach poszczególne typy wg liczebności)

• Gołdowie (♂) - 23.73% (ZI >> MI > QI > YI > AI)
• Oroczoni (♂+♀) - 18% ( | ZI, LI | > MI)
• Gołdowie (♀) - 15.52% (ZI > MI > LI)
• Mongolia (♂) - 7.5% (MI > LI > ZI > QI > | I, HI , AI | > | YI, PI , EI | )
• Korea Północna (♂) - 6.96% (ZI > MI) - seria [Niemiec 1965]
• Korea Północna (♂) - 6.8% (MI > | LI,  ZI | > | QI + I | ) - seria [Stolarczyk 1976]
• Mongolia (♀) - 6.7% (MI > LI > ZI > QI > AI > I )
• Korea Północna (♀) - 3.6% (MI, ZI) - seria [Stolarczyk 1976]
• Chamneganie, plemię Ewenków - 3.3% (nie mam podziału na typy)
• Wietnamczycy - 1.6% (nie mam podziału na typy)
• Chiny - 1.4% (ZI +I)

BIBLIOGRAFIA:

1. Henzel T., Michalski I.,Podstawy klasyfikacji człowieka w ujęciu Tadeusza Henzla i Ireneusza Michalskiego (oraz dyskusja do artykułu), Przegląd Antropologiczny, t. 21, z. 1-2, 1955 (zobacz opis tej rasy)
2. Michalski I., Składniki antropologiczne ludności Śródziemnomorza. Cz. 1, Rasy [w:] Człowiek w Czasie i Przestrzeni : kwartalnik PTA, 1963, Tom 6, Numer 2(22) , s. 60-69 link
3. Michalska-Wichan J., Struktura antropologiczna ludności Mongolii [w:] Acta Universitatis Lodzensis. Folia Zoologica et Anthropologica, t. 4, 1986, s. 79-138
4. Michalski I., Składniki rasowe Chińczyków, 1938
5. Michalski I., Składniki rasowe Chińczyków, odbitka ze sprawozdań TNW XXXI, Wydział IV, str 1 - 4, 1938
6. Niemiec S., Analiza antropologiczna studentów Koreańczyków [w:] Materiały i Prace Antropologiczne, nr 18, 1965, s. 5-53
7. Poniatowski S., Gołdowie, Oroczoni: tablice antropometryczne, 1914 link
8. Stolarczyk H., Charakterystyka antropologiczna Koreańczyków cz. I [w:] Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 56, 1974, s. 81-108
9. Stolarczyk H., Charakterystyka antropologiczna Koreańczyków cz. II, Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 3, 1976, s. 3-28
10. Stolarczyk H., Zróżnicowanie wewnątrzgatunkowe człowieka [w:] red. Malinowski A., Wstęp do antropologii i ekologii człowieka, 1999
11. Wierciński A.,Typologia rasowa [w:] Mały Słownik Antropologiczny, 1976, s. 471–481 ink
12. Wierciński A., The Racial Analysis of Human Populations in Relation to Their Ethnogenesis, Current Anthropology, Vol. 3, No. 1 (Feb., 1962), s. 2+9-46 link
13. Wokroj F., Ludność nadamurska w świetle antropologicznych materiałów Stanisława Poniatowskiego [w:] Lud, nr 50, 1966, s. 121-189

Odpowiedniki w innyh typologiach:

• Czekanowski - rasa arktyczna
• Eickstedt - Eskimidzi
• Lundman - podrasa eskimidzka
• Hooton - podrasa arktyczna mongoloidalna