Antropologia
Fizyczna

wzrost i budowa ciała

wzrost: 

• wzrost przeważnie średni (około 168), waha się od wysokiego, do rzadziej niskiego

budowa:

• z tendencją do atletyczno-pyknicznej lub pyknicznej budowy ciała; armenoidzi są krępi, mocno zbudowani, posiadają masywny kościec, dobre umięśnienie i znaczną podściółkę tłuszczową
• głowa w stosunku do reszty ciała średniej wielkości
• szyja dość długa, gruba, o wyraźnie zaznaczonej grdyce
• tułów długi, o szerokich, poziomych barkach, niezbyt szerokich biodrach, szerokiej i głębokiej, lecz krótkiej klatce piersiowej, miernym obwodzie pasa 
• pierś kobieca duża, półkulista
• wypukłe pośladki
• kończyny miernej długości, dobrze umięśnione; nogi, nawet u kobiet, nierzadko niezgrabne, wskutek niskiego podudzia (w stosunku do uda) i zbyt małej różnicy między jego najmniejszym i największym obwodem
• dłonie niezbyt długie, szerokie i grube, o dość krótkich, grubych palcach
• stopy krótkie, dość szerokie, dobrze wysklepione, o bardzo wysokim podbiciu

głowa / czaszka:

• wskaźnik głowny - brachycefaliczny czasem bardzo skrajnie (84-x)

• wskaźnik wysokościowo-długościowy: czaszka wysoka

• wskaźnik wysokościowo-szerokościowy: czaszka słabo wysklepiona

cechy opisowe głowy:

• skronie lekko wypukłe
• ciemię mocno wysklepione
• potylica wąska, płaska, nierzadko ścięta
• czoło wąskie, miernie wysokie, okrągławe, prostopadłe lub słabo pochylone
• czoło często silnie zwężona w okolicy czołowo-skroniowej [Czortkower 1934]
• łuki brwiowe wyraźne, gładzizna wypukła, guzy czołowe zaznaczone

cechy opisowe czaszki:

• czaszka średniej wielkości lub dość duża;  mezomorficzna; masywna, dobrze urzeźbiona
• czaszka w normie wierzchołkowej wyraźnie sferoidalna lub szeroko jajowata
• łuki nadoczodołowe wyraźne

twarz:

• wskaźnik twarzowy całkowity: średnio szeroka do wąskiej, rzadziej szeroka

fizjonomia:

• profil pionowy twarzy: orto-hiper-ortognatyczny
• profil poziomy twarzy: dobrze wyprofilowana, niespłaszczona
• kształt twarzy owalny, nieraz prawie trójkątny;
• często przy zbliżonej szerokości jarzmowej i żuchwowej twarz nie uderza swoją długością (mimo dużej wysokości w mm) [Czortkower 1934]
• rysy wyraziste, ale rzadko tak ostre jak np. u typu orientalnego (K)
• łuki jarzmowe słabo zaznaczone, ku uszom łagodnie się rozszerzające
• kości policzkowe niewystające
• policzki pełne, ale twarz nigdy nie jest okrągła [Czortkower 1934]
• panniculus malaris nieobecny

nos:

• wskaźnik nosowy: przeważnie bardzo wąski (x-65 dla głowy, x-46 dla czaszki)

cechy opisowe nosa (głowa)

• niezwykle charakterystyczny
• wybitnie wydatny, przeciętnie dla Polski (♂) 84.8 (80-100); serie zagraniczne (♂) 87.37 (65-100)
• profil nosa wypukły lub silnie garbaty; nighdy nie jest prosty lub tym bardziej wklęsły
• przeważnie brak wgłębienia nasady nosa [Czortkower 1934]
• nasada nosa bardzo wysoka
• u góry wąski, ku dołowi rozszerzający się grzbiet nosa, o kształcie kroplowatym (kolbowatym)
• koniuszek tępo zakończony, zwrócony ku dołowi
• skrzydełka nosowe wysokie i grube ale przylegające
• przegroda bardzo długa, dość wąska [Czortkower 1934], pozioma lub opuszczona, nieraz bardzo mocno
• bardzo długie, wąskie otwory nosowe
• cały nos sprawia wrażenie mięsistego [Czortkower 1934]

szczęka górna, żuchwa, zęby, usta:

górna szczeka:

• szczęka górna bardzo wysoka
• dół nadkłowy nieznaczny

żuchwa:

• żuchwa mała, niska, wąska o słabo zaznaczonych kątach (gonionach),
• o niewydatnym żwaczu
• podbródek łagodnie zaokrąglony lub wypukły

zęby:

• dość długie
• białe
• nietrwałe

usta:

• rynienka podnosowa wąska, głęboka, ostro odgraniczona
• bruzda nosowo-wargowa krótka, słabo zaznaczona
• duże usta
• warga górna (część skórna) jest niska
• mięsiste, ciemnokarminowe wargi
• górna czerwień wargowa posiada często charakterystyczny kontur złożonego łuku
• dolna czerwień wargowa często jest lekko wywinięta [Czortkower 1934]

oczodoły:

• wskaźnik oczodołowy [mf]  wysokie (84-x)
• wskaźnik oczodołowy [d]  (88-x) również wysokie
• kształt: kolisty

oczy:

• kolor oczu: oczy ciemnopiwne lub piwne, niekiedy z z odcieniem zielonawym (1-7)
• duże
• blisko siebie rozstawione
• płytko osadzone
• nierzadko wypukłe
• szpara oczna pozioma, szeroka i wrzecionowata
• ukształtowanie powieki górnej: oczy o słabym rozwoju fałd górnej powieki lub powieka ogóle bez fałdy,  powieka często gładko przylegająca do gałki ocznej (tzw. "semicka")

włosy:

• kolor włosów: najczęściej ciemnobrązowe (V-X, rzadziej U), rzadko czarne (Y)
• kształt włosów: proste gładkie, przez faliste do karbowanych, a nawet kędzierzawych
• grube i gęste
• często nisko na czoło zachodzące
• łysina późna, raczej ciemieniowa

skóra:

• kolor skóry: płowa lub śniadawa do ciemno śniadej, rzadko matowo-biała (brunet-white)
• dobrze opalająca się
• najczęściej nie zarumieniona
• bez piegów
• skóra gruba
• na czole dość luźno przylegająca
• trudno i późno się marszcząca w szerokie, płytkie fałdy

uwłosienie:

• owłosienie ciała bardzo obfite
• zarost twarzy bardzo obfity, twardy, u kobiet z reguły mniej lub bardziej wyraźny meszek na górnej wardze
• brwi gęste, łukowate lub poziome, szerokie, czasem nad nosem zrośnięte, czarne
• rzęsy długie, wygięte, czarne

uszy:

• duże
• mięsiste
• nierzadko odstające
• często owłosione

Hipotezy powstania tej rasy:

Michalski rozważał ewentualność [1949,1958] że rasa armenoidalna jest od od dawna wyselekcjonowanym i ustabilizowanym (pewnie w neolicie,  najpóźniej w epoce brązu) mieszańcem dwóch ras: orientalnej (K) i laponoidalnej (L).  Ich współcześnie obserwowani mieszańcy (typ KL), często są ciężko odróżnialni od właściwych armenoidów. Wynika to z dużych różnic we wzroście i proporcjach twarzy w tej rasie. Również znaczna rozmaitość takich szczegółów fizjonomicznych jak ukształtowanie czoła, oprawa oczu, kształt łuku jarzmowego i kości policzkowych, a również duża rozmaitość typów budowy ciała przemawia za tą hipotezą. Przeciw niej jednak świadczy ogólnie duża zwartość ogólnej fizjonomii, w tym niespotykana gdzie indziej forma nosa.

U współczesnych armenoidów przeważają cechy orientalne, oraz takie które są cechą indywidualną tej rasy (jak budowa nosa). Wpływ laponoidalny zaznacza się w krótkiej głowie i występujących u frakcji peryferycznej niższym wzroście, oraz szerokiej twarzy. Krępa budowa ciała może występować w obu frakcjach i też byłaby pochodną wpływu laponoidów.

Podsumowując hipoteza powstania rasy armenoidalnej Michalskiego jest zbieżna z teoriami na temat np. C.S. Coona [1939], który sądził że armenoidzi powstali w wyniku wpływu rasy alpejskiej (w tym wypadku odpowiednik laponoidalnej) na rasę irano-afgańską (mniej więcej odpowiednik rasy orientalnej).

Występowanie:

W Polsce w czystej bardzo nieliczna 0,3% (wśród przebadanych 36532 mężczyzn z całego kraju, dane dla Polski przedwojennej i etnicznych Polaków). W czystej formie była rzadka za to liczniejsza poprzez swoje typy mieszane (głównie dynarski i alpejski). Najliczniej spotykany wtedy w południowej i centralnej części kraju.

Rasa / typ elementarny armenoidalny (H) należy do grupy typów południowo-wschodnich. Występuje  od neolitu w Azji Mniejszej aż po Syrię i Liban na południu. Spotkać go można mniej lub bardziej licznie w całej płd.-zach. Azji, charakterystyczny dla Anatolii, Kaukazu i szczególnie mieszkańców Armenii, na wschodzie sięga aż po Tadżykistan, gdzie jest dość liczny. Element armenoidalny reprezentowany jest (poza Ormianami) głównie przez typy mieszane (KH, BH, rzadziej EH)

Z kolei na płw. Bałkańskim oraz na pogórzu alpejskim i w Karpatach, rasa armenoidalna jest rzadko spotykana w czystej formie, raczej jako składnik typów dynarskiego (AH), alpejskiego (HL) i pseudoalpejskiego (YH). W Grecji również licznie litoralnego (EH).

W północnej Afryce bardzo rzadka w czystej formie, trochę liczniej reprezentowana przez swe formy mieszane (BH, EH, KH).

składy typologiczne:

Europa środkowa

• Łużyczanie (♂) - 6.2% i (♀) - 3.8%
• region alpejski (Bawaria, Badenia, Tyrol, Szwajcaria - serie kraniologiczne XV-XIX wiek) (♂+♀) - 1.3%

Bałkany pozostałe

• Rumunia (Karpaty południowe) - (♂+♀) 1,6%
• Serbia (♂) - 0,5%

Macedonia

• Aromuni, wschód i południe (♂) - 7.69%
• Karakaczanie (♂) - 6.67% 
• słowiańskojęzyczne muzułmanki (♀) - 5.32%
• Macedończycy prawosławni, wschód (♂) - 4.39%
• Macedonki prawosławne, wschód (♀) - 3.06%
• Macedończycy prawosławni, zachód i centrum (♂) - 2.83%
• słowiańskojęzyczni muzułmanie, wschód (♂) - 1.11%

Grecja

• Grecja, płd. Peloponez (♂) - 3.79%
• Grecja, Kreta (♂) 2.52%

Europa  (grupy etniczne pochodzenia zachodnio i południowo-azjatyckiego)

• Cyganie serbscy (♂) - 2.2%

Turcy

• Kastamuni, północna Turcja  (♂) - 25.49%
• Konya, środkowo-południowa Turcja (♂) - 23.21%
• Wschodnia Turcja (♂) -  23.08%
• Dardanele, płn-zachodnia Turcja (♂) - 18.92%
• Anatolia, środkowa Turcja (♂) - 18.18%
• Bursa, płn-zachodnia Turcja (♂) - 11.76%
• Smyrna, zachodnia Turcja (♂) - 5.66%

Zachodnia Azja

• Ormianie, iracki Kurdystan (♂+♀, n=8)  37.5%
• Jemen, wybrzeże (♂) - 5.88%
• Iran środkowo-południowy, Rayy (♂) - 5.56%
• Iran środkowo-południowy, Kinaresh (♂) - 2.78
• Iran, Żydzi z Ishafan (♂) - 2.08%
• Iran środkowo-południowy,Yezd-i-Khast (♂) - 2.08%

Środkowa Azja

• Tadżykistan (♂) 12%

 składy rasowe (w nawiasach poszczególne typy wg liczebności, znak >> oznacza znaczną przewagę nad kolejnymi typami):

Europa północna

• Laponki, płw Kola (♀) - 6% ( | YH, EH | > AH > HL )
• Lapończycy, płw. Kola (♂) - 5.4% (YH > HL > EH > AH)
• Norwegia (♂) - 0.2% (AH)

Europa północno-zachodnia - element armenoidalny jest tu bardzo słaby.

• Walijczycy (♂) - 1.7% (EH, HL)
• Niemcy płn. i środkowe (♂) - 4.81% (AH? > HL?)

Europa środkowa - dominują typy dynarski (AH) i alpejski (HL).

• Łużyczanki (♀) - 24% (AH >> HL > |H, YH| > EH)
• Łużyczanie (♂) - 23.1% (AH >> HL > H > YH  > EH |
• region alpejski (Bawaria, Badenia, Tyrol, Szwajcaria - serie kraniologiczne XV-XIX wiek) (♂+♀) - 21% (YH > AH > HL / HM > | H, BH | > HQ)
• Ukraińcy z Zachodniej Ukrainy (♂) - 11.2% (HL > AH > EH > YH >> HQ)
• Niemcy (obywatele Polski przedwojennej) dla (♂) - 8.7% (HL > AH > | H, EH | )
• Polska (♂) - 7.3% (AH > HL > YH > EH >> HQ)

Bałkany pozostałe - dominują typy dynarski (AH) i alpejski (HL)

• Albania (♂+♀?) - 34.7% (AH > HL > YH?)
• Rumunia, Karpaty płd. (♂+♀) - 25.6% (AH > HL > YH > EH > H >  | HM, HQ |  > KH)
• Serbowie (♂) - 21.7% (AH > HL >> EH > YH > BH > H)

Macedonia - przeważają typy (AH) i (HL), czasem też lewantyński (BH).

• Karakaczanie (♂) - 36.67% (BH >> | EH, HL | > H)
• Aromuni, wschód i południe (♂) - 35.26% (AH > HL > | EH, H | > | BH, KH | > YH)
• Macedonia (Łuczak 1974, ♂+♀?) - 33.6% (HL > AH > YH >?)
• Macedończycy prawosławni, wschód (♂) - 24.63% (HL >> AH > KH > H > BH > EH > YH)
• słowiańskojęzyczne muzułmanki (♀) - 22.87% (AH > HL > H > | BH, EH | > YH)
• Macedończycy prawosławni, zachód i centrum (♂) - 22.64% (HL > AH > BH > EH > H > YH > KH > HQ)
• Macedonki prawosławne, wschód (♀) - 16.84% ( | AH, KH | > HL > EH > H > BH)
• słowiańskojęzyczni muzułmanie, wschód (♂) - 13.89% (BH > KH > AH > HL > YH > H)

Grecja

• Grecja, płd. Peloponez (♂) 27.1% (AH > EH > KH > BH > HL > H > YH)
• Grecja, Kreta (♂) - 19.24% (BH > AH > HL > EH > KH > H > YH > | HQ, HZ | )

Europa  (grupy etniczne pochodzenia zachodnio i południowo-azjatyckiego)

• Cyganie serbscy (♂) - 18.9% ( | KH, EH | > BH > H)

Turcy - wystepuje dużo rasy armneoidalnej (H), oraz typów (AH) i (HL), stosunkowo dużo (EH) i (KH).

• Kastamuni, północna Turcja  (♂) - 55.88% ( | H, AH | > HL >> EH > KH)
• Wschodnia Turcja (♂) -  55.13% (H > AH >> | BH, HL , KH | > EH > YH)
• Anatolia, środkowa Turcja (♂) - 53.64% (AH > H > HL > EH > | KH, YH | > BH > HM)
• Konya, środkowo-południowa Turcja (♂) - 51.79% (H > HL > |AH, EH | > KH > YH > BH)
• Dardanele, płn-zachodnia Turcja (♂) - 47.3% (AH > H > EH > HL > KH > YH)
• Bursa, płn-zachodnia Turcja (♂) - 36.27% ( | AH, H, HL, KH | > EH > BH)
• Smyrna, zachodnia Turcja (♂) - 32.08% ( | AH, HL | > EH > H > | KH, YH | )

Zachodnia Azja  - dominują typy subarmenoidalny (KH) i lewantyński (BH), nawet tam gdzie można by się spodziewać sporego udziału rasy (H) w czystej postaci (poza Ormianami oczywiście).

• Ormianie, iracki Kurdystan (♂+♀, n=8)  71.87% (HH > BH >> | YH, HM | )
• Jemen, wybrzeże (♂) - 25.49% (BH > KH > EH > H)
• Iran, Żydzi z Ishafan (♂) - 23.96% (KH > BH > EH  >> | YH, HL | > | H, HQ)
• Iran środkowo-południowy, Rayy (♂) - 22.22% (KH >> | H, BH, EH | )
• Iran środkowo-południowy, Kinaresh (♂) - 14.58% (KH > BH > EH > HZ)
• Iran środkowo-południowy,Yezd-i-Khast (♂) - 9.38% (BH >> EH > H )
• Iran, Lurowie (♂) - 7.57% (KH >> EH)
• Irak, szczep Beduinów Ba'ij (♂) - 1.3% (AH)

Środkowa Azja - jak wyżej

• Tadżykistan (♂) - 39.82% (KH > H > | HL, HM | > AH > HQ > | HZ, EH | )

Południowa Azja- jak wyżej

• Sikhowie, płn-zach. Indie (♂) - 4.61% (KH >> EH)
• Syngalezi, Cejlon (♂) - 6.25% (BH)

Północna Afryka - Egipt nawiązuje do Azji zachodniej (BH >KH), Libia na pierwszym miejscu ma typ litoralny (EH).

• Egipt (♂) -  10.3% (BH >> KH > EH > HQ > HL > | HN, YH | > AH > HX > | HS, HZ | > | HM, H | )
• Libia (♂+♀) - 8.3% (EH > BH > KH >> HX > | HM, HL, H | )

Wschodnia Afryka - przeważają typy mieszane z odmianą czarną

• Sudan, w obecnych granicach (♂+♀) - 13.6% (HX > BH > HS > KH > EH > HL)
• Etiopia (♂+♀) -11.6% (HS, HX ?)
  
• Somalia (♂+♀) - 5.9% (HS > HX > HN)

BIBLIOGRAFIA:

1. Coon C.S., The Races of Europe, 1939
2. Czortkower S., Z badań nad problemami rasowemi Żydów [w:] Miesięcznik Żydowski, czerwiec, zeszyt 6, 1934, s. 510-549
3. Henzel T., Michalski I.,Podstawy klasyfikacji człowieka w ujęciu Tadeusza Henzla i Ireneusza Michalskiego (oraz dyskusja do artykułu), Przegląd Antropologiczny, t. 21, z. 1-2, 1955 (zobacz opis tej rasy)
4. Michalski I., Die Jugoslaven der Dalmatnischen küsten. Beitrag zur kraniologie der Südslaven, 1936
5. Michalski I., Metoda morfologiczna w zastosowaniu do określenia taksonomicznego materiału ludzkiego (oraz dyskusja do artykułu), Przegląd Antropologiczny, t. XIX, Poznań 1953 link
6. Michalski I., Składniki antropologiczne ludności Śródziemnomorza. Cz. 1, Rasy, Człowiek w Czasie i Przestrzeni : kwartalnik PTA, 1963, Tom 6, Numer 2(22) , s. 60-69 link
7. Michalski I., STRUKTURA - ANTROPOLOGICZNA POLSKI W ŚWIETLE MATERIAŁÓW WOJSKOWEGO ZDJĘCIA ANTROPOLOGICZNEGO. The anthropological structure of Poland in light of the Polish War-Office's materials., 1949 link
8. Michalski I., Typy antropologiczne Egiptu, Człowiek w czasie i przestrzeni : kwartalnik PTA, 1958, Tom 1, zeszyt 4, s. 192-203 link
9. Michalski T. W., Studia nad strukturą antropologiczną krajów alpejskich, 1956
10. Orczykowska Z., Analiza antropologiczna Tadżyków z Pamiru, Materiały i Prace Antropologiczne, nr. 46, 1959
11. Orczykowska Z., Próba skonstruowania klucza antropologicznego na podstawie klasyfikacji Michalskiego,  Przegląd Antropologiczny, t. 22, z.1, 1959, s. 212-229
12. Różbicka L., Charakterystyka antropologiczna Łemków, 1962
13. Stolarczyk H., Zróżnicowanie wewnątrzgatunkowe człowieka [w:] red. Malinowski A., Wstęp do antropologii i ekologii człowieka, 1999
14. Wierciński A.,Typologia rasowa [w:] Mały Słownik Antropologiczny, 1976, s. 471–481 link
15. Wierciński A. and Bielicki T., The Racial Analysis of Human Populations in Relation to Their Ethnogenesis, Current Anthropology, Vol. 3, No. 1 (Feb., 1962), s. 2+9-46 link

tylko składy rasowe:

1. Łuczak B., Charakterystyka antropologiczna ludności rumuńskiej z okolic Karpat południowych [w:] Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 56, 1974, s. 109-120
2. Michalski I., Charakterystyka antropologiczna Sikhów [w:] Przegląd Antropologiczny, t. XIII, z. 1, 1939, s. 50-70
3. Michalski I., From the studies in the Anthropological Structure of the German Nation (North-western Germany) [w:] Bulletin de la societe des sciences et des lettres de Łódź, classe III des sciences mathematiques et Naturelles, vol IX, 6, 1958
4. Michalski I., Remarks about the anthropological structure of Egypt, Publicatons of the joint arabic-polish anthropological expedition. Part II, s. 209-238, 1964
5. Różbicka-Biernat L., Somalijczycy w świetle badań antropologicznych [w:] Przegląd Antropologiczny, t. 35, z. 2, 1969, s. 490-494
6. Stolarczyk H., Próba ujęcia struktury antropologicznej Cyrenajki [w:] Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 40, 1970, s. 123-148
7. Stolarczyk H., Z badań antropologii Sudańczyków [w:] Przegląd Antropologiczny, t. 35 z. 2, 1969, s. 484-490

składy z poniższych opracowań określiłiem metoda morfologiczno-porównawczą na bazie podanych tam materiałów indywidualnych:

1. Cipriani L., Osserviazioni antropometriche su indigeni asiatici e africani [w:] Archivo per L'Antropologia e la etnologia, vol LX-LXI, 1932, s. 57-115
2. Field H., Contributions to the anthropology of Iran [w:] Publications of the Field Museum of Natural History. Anthropological Series, Vol. 29,No. 2 (DECEMBER 15, 1939), s. 511, 513-706
3. Field H., The anthropology of Iraq. Part II. Number 2. Kurdistan, 1951
4. Hauschild M.W., Wagenseil F., Anthropologische Untersuchungen an anatolischen Türken [w:] Zeitschrift für Morphologie und Anthropologie, Bd. 29, H. 2/3 (1931), s. 193-260
5. Luschan F., Beiträge zur Anthropologie von Kreta [w:] Zeitschrift für Ethnologie, 45. Jahrg., H. 3 (1913), s. 307-393
6. Miszkiewicz B, Antropologische Struktur der Mazedonischen Bevölkerung [w:] Materiały i Prace Antropologiczne, 62, 1961
7. Schiff F., Beiträge zur Anthropologie des südlichen Peloponnes. (Die Mani.) [w:] Zeitschrift für Ethnologie, 46. Jahrg., H. 1 (1914), s. 14-40
8. Wrzosek A., Ćwirko-Godycki M., Macedończycy. Materjały antropologiczne, 1931

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wskaźnik wysokościowo-długościowy - 72.8 (głowa bardzo wysoka);  wskaźnik wysokościowo-szerokościowy - 76.4 (głowa dość spłaszczona); wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy - 89.4 (jarzma dość wąskie w stosunku do głowy); wskaźnik górnotwarzowy - 55.6 (wysokawe twarz górna); wskaźnik wysokości nosa - 47.2 (dość wysoki);  wskaźnik jarzmowo-żuchwowy - 81.3 (żuchwa szeroka w stosunku do twarzy); wskaźnik wysokości górnej wargi - 37.9; 

kolor skóry - biały matowy; kolor warg - jasnoróżowe; kolor oczu - 68; kolor włosów - V

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost - 162.1;wskaźnik główny: 84.8 (głowa krótka); wskaźnik twarzy całkowity - 84.5 (szerokawa); wskaźnik nosowy - 59.6 (bardzo wąski);

wskaźnik górnotwarzowy - 53.5 (niskawe twarz górna); wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy: 91.02 (jarzma wąskawe w stosunku do głowy); wskaźnik wysokości nosa: 47.5 (dość wysoki)

profil nosa: garbatofalisty; oprawa oka: fałda powiekowa dość słaba; stopień wystawania kosci policzkowych: niewystające;

kolor oczu - 3 (ciemnobrązowe); kolor włosów - X (czarnobrązowe);  kształt włosów: proste gładkie;   kolor skóry - śniadopłowa

wymiary bezwzględne w mm: długość głowy [g-op] - 184, szerokość głowy [eu-eu] - 156; szerokość twarzy [zy-zy] - 142  mm; wysokość twarzy [n-gn] - 120; wysokość twarzy górnej [n-sto] - 76; wysokość nosa [n-ns] - 57; szerokość nosa [al-al] - 34;

budowa: p (l);

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost - 176; wskaźnik główny 91 (wybitnie krótka); wskaźnik twarzy całkowity - 89 (dość wąska); wskaźnik nosowy - 58 (bardzo wąski);

wskaźnik wysokościowo-długościowy - 67 (głowa dość wysoka);  wskaźnik wysokościowo-szerokościowy - 83 (głowa niezbyt wysklepiona); wskaźnik czołowo-ciemieniowy - 66 (czoło średnio szerokie w stosunku do głowy); wskaźnik czołowo-jarzmowy - 78 (czoło średnio szerokie w stosunku do twarzy); wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy - 85.44 (jarzma bardzo wąskie w stosunku do głowy); wskaźnik jarzmowo-żuchwowy - 75 (średnio szeroka żuchwa w stosunku do twarzy); wskaźnik wysokości nosa - 55 (skrajnie wysoki);

 kolor skóry - 11 w skali von Luschana (ramię);  kolor oczu - 3 (ciemnobrązowe); kolor włosów - siwe

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

kolor oczu:  6-7 w skali Martina (piwnozielonawe); kolor włosów - U (ciemnobrązowe)