Typ submediterranoidalny (BE)

Szczegóły: Kategoria: Indywidualna typologia rasowa - szkoła morfologiczno-porównawcza

W typologii indywidualnej kierunku morfologiczno-porównawczego typ mieszany między rasami mediterranoidalną (B) i śródziemnomorską (E). Typ submediterranoidalny ten oznacza się symbolem BE. In English: Sub-Mediterranoid type (BE).

Ogólna charakterystyka:

Główne cechy:

wzrost niski, lub średni (x-169) - zakresy wzrostu sprzed kilkudziesięciu lat
budowa: dość masywna
głowa dolichocefaliczna (wskaźnik głównyx-76)
twarz wąska, rzadziej szeroka (zależnie od frakcji), grube rysy twarzy, tendencja do prognatyzmu zębodołowego
nos średnio szeroki do szerokiego, jeśli dość wąski to tylko o profilu mocno wklęsłym / bulwiastym (wsk. nosowy 66-x)
oczodoły niskie (wsk. oczodołowy x-82)
kolor oczu: bardzo ciemne (1-5)
oprawa oka: fałda powiekowa średnio wykształcona
kolor włosów: bardzo ciemne (W-Y)
kształt włosów: lekko faliste, często proste gładkie
kolor skóry: płowa do śniadożółtawej, z reguły jaśniejsza niż u rasy (B)
średni zarost i owłosienie ciała

Frakcje / podtypy:

Frakcja mediterranoidalna (Be) - twarz szeroka (♂ x-83, ♀ x-81 ); nos dość wąski (66-69) wklęsły lub bulwiasty
Frakcja pośrednia (be) - [najliczniejsza] nos co najmniej średnio szeroki (70-x), profil różny, ale raczej prosty lub wklęsły; twarz wąska lub średnia(84-x);
Frakcja śródziemnomorska (bE) - twarz wąska lub średnia(84-x); nos dość wąski (66-69), profil tylko mocno wklęsły / mocno bulwiasty

Różnice z innymi typami:

od rasy mediterranoidalnej (B) odróżnia go brak szerokiej twarzy, niższe oczodoły, mniejsze wysklepienie czaszki, minimalne rozjaśnienie pigmentacji i większy procent włosów prostych gładkich
od rasy śródziemnomorskiej (E) odróżnia go przede wszystkim szerszy i niższy nos, tendencja do prognatyzmu, masywniejsza budowa, grubsze rysy twarzy
różnice z typem kuszyckim (BK) opisane przy jego charakterystyce
różnica z typem egejskim (AB) wyjaśniona przy jego opisie
od typu południowo-wschodniego (EQ) różni się brakiem cech odmiany żółtej (np. wąska, ukośna szpara oczna, ślad fałdy mong.; włosy proste, sztywne; przypłąszczenie twarzy)

Niżej sprawdź dokładną charakterystykę. Część wymienionych cech, szczególnie opisowych, ma jedynie znaczenie pomocnicze i nie może służyć jako podstawowe kryterium wyznaczania przynależności do tego typu.

wzrost i budowa ciała:

wzrost: średni wzrost odpowiada realiom sprzed kilkudziesięciu lat, obecnie w związku z jego podwyższeniem w wielu populacjach, jest na pewno wyższy

niski do średniego (x-169)

budowa:

budowa raczej masywna

głowa / czaszka:

wskaźnik główny: dolichocefaliczny (x-76)

oczodoły:

wskaźnik oczodołowy [mf] niskie bądź średnie (x-82)

twarz:

wskaźnik twarzowy całkowity dla głowy ( (84-x) - twarz wąska, rzadziej średnio szeroka
kości policzkowe dość rozwinięte
o rysach grubych
profil pionowy twarzy: mezo-ortognatyczny, z tendencją do słabego prognatyzmu zębodołowego

nos:

wskaźnik nosowy przewanie średnio szeroki do szerokiego (70-x); rzadziej dość wąski (66-69); zależnie od frakcji
wydatność nosa: wydatny
nasada nosa dość niska
profil nosa nosa zróżnicowany, ale często lekko wklęsły, dużo rzadziej wypukły

oczy:

kolor oczu: bardzo ciemne (1-5)
ukształtowanie powieki górnej: fałda powiekowa przeważnie średnio rozwinięta

włosy:

kolor włosów: bardzo ciemne (W-Y)
kształt włosów: lekko faliste, dość duży procent prostych gładkich

skóra:

kolor skóry: skóra płowa do śniadożółtawej

uwłosienie:

zarost średnio obfity
owłosienie ciała umiarkowane

Uwagi:

Uwagi:

Michalski używał też skrócnej nazwy typ chamicki, ze względu na jego występowanie u Chamitów Afryki. ale że jest też obecny w Azji zachodniej i południowej nie uważam że ta nazwa jest jednoznaczna. Według mnie nazwa submediterranoidalny jest lepsza, bo od rasy mediterranoidalnej ten typ różni się zasadniczo tylko węższą twarzą, niekiedy nosem i delikatniejszą budową.

Występowanie:

Typ submediterranoidalny (BE) należy do grupy typów południowych. W starożytności obecny w neolitycznym Egipcie, sięgał też do Iranu i Azji Centralnej. Aktualnie liczny w północnej Afryce, obecny też w Azji Zachodniej aż po południowe Indie.

składy typologiczne (w nawiasach frakcje, tam gdzie były podane)

Bałkany i Grecja

Grecja, płd. Peloponez (♂) - 0.76% (Be)

Europa (grupy etniczne pochodzenia zachodnio i południowo-azjatyckiego)

Cyganie serbscy (♂) - 2.2%

Turcy

Dardanele, płn-zachodnia Turcja (♂) - 2.7% (be)
Smyrna, zachodnia Turcja (♂) - 1.89% (be)

Zachodnia Azja

Iran środkowo-południowy,Yezd-i-Khast (♂) - 12.5% (be >> bE)
Iran, Żydzi z Ishafan (♂) - 8.33% (be >> bE)
Iran środkowo-południowy, Kinaresh (♂) - 5.56% (be)
Iran środkowo-południowy, Rayy (♂) - 5.56% (be)
Irak środkowy (szczep Beduinów Ba'ij) - 2.6%
Iran, Lurowie (♂) - 3.77% (be)
Jemen, wybrzeże (♂) - 1.96% (bE)

Południowa Azja

Sikhowie (płn-zachodnie Indie) dla (♂) - 7.89%

Północna Afryka

Libia (Cyrenajka) dla (♂) 5.8% i (♀) 9.9%
Egipt (♂) - 6.0%
Sudan - 1.1%

BIBLIOGRAFIA:

BIBLIOGRAFIA:

Michalski I., Charakterystyka antropologiczna Sikhów, Przegląd Antropologiczny, t. XIII, z. 1, 1939, s. 50-70
Michalski I., Remarks about the anthropological structure of Egypt, Publicatons of the joint arabic-polish anthropological expedition. Part II, 1964, s. 209-238
Michalski I., Struktura Antropologiczna Polski, 1949 (podane 2 przykłady w przypisie w II części pracy)
Michalski I., Typy antropologiczne Egiptu, Człowiek w czasie i przestrzeni : kwartalnik PTA, t. 1, z. 4, 1958, s. 192-203 link
Stolarczyk H., Charakterystyka typów antropologicznych Cyrenajki, Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 44, 1971, s. 107-139
Stolarczyk H., Próba ujęcia struktury antropologicznej Cyrenajki, Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 40, 1970, s. 123-148
Stolarczyk H., Z badań antropologii Sudańczyków, Przegląd Antropologiczny, t. 35 z. 2, 1969, s. 484-490
Wierciński A.,O antropologii starożytnego Egiptu, Człowiek w czasie i przestrzeni : kwartalnik PTA, t. 1, z. 4, 1958, s. 184-191 link

składy z poniższych opracowań określiłiem metoda morfologiczno-porównawczą na bazie podanych tam materiałów indywidualnych:

Cipriani L., Osserviazioni antropometriche su indigeni asiatici e africani [w:] Archivo per L'Antropologia e la etnologia, vol LX-LXI, 1932, s. 57-115
Field H., Contributions to the anthropology of Iran [w:] Publications of the Field Museum of Natural History. Anthropological Series, Vol. 29,No. 2 (DECEMBER 15, 1939), s. 511, 513-706
Hauschild M.W., Wagenseil F., Anthropologische Untersuchungen an anatolischen Türken [w:] Zeitschrift für Morphologie und Anthropologie, Bd. 29, H. 2/3 (1931), s. 193-260
Schiff F., Beiträge zur Anthropologie des südlichen Peloponnes. (Die Mani.) [w:] Zeitschrift für Ethnologie, 46. Jahrg., H. 1 (1914), s. 14-40

Odpowiedniki w innych typologiach:

Odpowiedniki w innych typologiach:

Eickstedt - typ trans-śródziemnomorski (frakcja śródziemnomorska bE?)
Hooton - typ berberyjski

Zobacz też - podstawowe różnice między indywidualnymi typami rasowymi, a rasami geograficznymi

Objaśnienia do powyższych danych:

♂ - mężczyźni
♀ - kobiety
w nawiasach po średnich podane zakresy zmienności (min - max)
Najważniejsze zakresy zmienności, służące do różnicowania z innymi typami, podane są w sekcji "Główne cechy". Podane w dalszym opisie średnie dla cech mają znaczenie informacyjne.

Frakcja śródziemnomorska (bE) - nos dość wąski (66-69), profil nosa tylko mocno wklęsły / mocno bulwiasty; wzrost niski lub średni (x-169); głowa długa (x-76); twarz średnia lub wąska (84-x)

Przykład 1. Cipriani L., Osserviazioni antropometriche su indigeni asiatici e africani [w:] Archivo per L'Antropologia e la etnologia, vol LX-LXI, 1932, s. 57-115

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost - 158.4; wskaźnik główny 73.8 (długa głowa); wskaźnik twarzy całkowity - 88.4 (dość wąska); wskaźnik nosowy - 66 (dość wąski);

wskaźnik wysokosciowo-długościowy - 74.8 (wybitnie wysoka głowa); wskaźnik wysokościowo-szerokościowy - 101.4 (skrajnie wysklepiona głowa); obwód głowy: 548 mm;

wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy - 92.1 (jarzma wąskawe w stosunku do głowy); wskaźnik wysokości nosa - 43.47 (niskawy); wskaźnik ust: 42;

kolor oczu - 4 (ciemne w skali Broca); kolor skóry: 25 (skala Luschana);

profil nosa: wklęsło-bulwiasty; podstawa nosa: zadarta; kształt włosów: faliste; zarost: słaby; owłosienie ciała: mocne; wargi: średnio grube

wymiary bezwzględne w mm: długość głowy [g-op]: 191; szerokość głowy [eu-eu]: 141; wysokość głowy [t-v]: 143 mm; najmniejsza szerokość czoła [ft-ft]: 112; szerokość twarzy [zy-zy]:130; wysokość twarzy [n-gn]: 115; wysokość nosa [n-sn]: 50; szerokość nosa [al-al]: 33; szerokość ust: 50; wysokość ust: 21

Typ submediterranoidalny (BE), frakcja śródziemnomroska - Jemen

Typ submediterranoidalny (BE), frakcja śródziemnomroska - Jemen

Frakcja pośrednia (be) - (najliczniejsza) nos co najmniej średnio szeroki (70-x), profil różny, ale raczej prosty lub wklęsły; wzrost niski lub średni (x-169); głowa długa (x-76); twarz średnia lub wąska (84-x)

Przykład 1. Michalski I., Remarks about the anthropological structure of Egypt, Publicatons of the joint arabic-polish anthropological expedition. Part II, pp. 209-238, 1964

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost - 159; wskaźnik główny 74.2; wskaźnik twarzy całkowity - 92.1; wskaźnik nosowy - 77.8;

wskaźnik wys-dług. - 55.7; wskaźnik wys-szerok. - 75.0;

wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy 88.4; wskaźnik górnotwarzowy - 58.3; wskaźnik wysokości nosa - 46.2; wskaźnik jarzmowo-żuchwowy - 81.2; wskaźnik wysokości górnej wargi - 37.0;

kolor skóry - śniada; kolor warg - ciemno różowe; kolor oczu - 76; kolor włosów - X

Typ submediterranoidalny (BE), frakcja pośrednia - Egipt

Typ chamicki (BE)

Przykład 2. Puccioni N., Antropometria delle genti della Cirenaica : Vol. II. Tabelle e tavole, 1936

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost - 151.2; wskaźnik główny 73.80; wskaźnik twarzy całkowity - 86.72; wskaźnik nosowy - 84.0;

wskaźnik wys-dług. - 59.89; wskaźnik wys-szer. - 81.16;

wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy - 92.75;wskaźnik ust - 33.33; wskaźnik wysokości nosa - 45.04;

kolor skóry - 17 w skali von Luschana (czoło); kolor oczu - 2; kolor włosów - ciemne

Określona w pracy: Stolarczyk H., Charakterystyka typów antropologicznych Cyrenajki, Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 44, 1971, s. 107-139, opartej na materiale Puccioniego właśnie

Typ submediterranoidalny (BE), frakcja pośrednia - Libia, Cyrenajka

Typ chamicki (BE)

Przykład 3. Stolarczyk H., Charakterystyka typów antropologicznych Cyrenajki, Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 44, 1971, s. 107-139

Typ submediterranoidalny (BE), frakcja pośrednia - Irak

typ chamicki (BE)

Przykład 4. Strouhal E., Reisenauer R.; A Contribution to the Anthropology of the Recent Egyptian Population [w:] Anthropologie (Brno) t. 1, z. 3, 1963, s. 3-33

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost: 151.5; wskaźnik główny: 73; wskaźnik twarzy całkowity: 84.3 wskaźnik nosowy: 83.3;

wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy: 96.32; wskaźnik czołowo-ciemieniowy: 74.1; wskaźnik czołowo-jarzmowy: 79.1 wskaźnik jarzmowo-nosowy: 29.8; wskaźnik wysokości nosa: 42.47; wskaźnik jarzmowo-żuchwowy: 73.9;

kolor oczu: 3 (ciemnobrązowe); włosy: Y (czarne); kształt włosów: lekko faliste; skóra: dość ciemna;

wymiary bezwzględne w mm: długość głowy [g-op] - 196, szerokość głowy [eu-eu] - 143; najmniejsza szerokość czoła [ft-ft] - 106; szerokość twarzy [zy-zy] - 134 mm; wysokość twarzy [n-gn] - 113; szerokość żuchwy [go-go] - 99; wysokość nosa [n-ns] - 48; szerokość nosa [al-al] - 40;

waga: 45.5 kg; wskaźnik Rohrera: 1.31 wskaźnik Queteleta I: 300; wskaźnik skeliczny: 91.77; wskaźnik długości korpus ciała: 52.1

Typ submediterranoidalny (BE), frakcja pośrednia - Egipt, Quift

Typ chamicki (BE)

Przykład 4. Puccioni N., Antropometria delle genti della Cirenaica : Vol. II. Tabelle e tavole, 1936

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost - 163.6; wskaźnik główny 72.50; wskaźnik twarzy całkowity - 86.47; wskaźnik nosowy - 70.91;

wskaźnik wys-dług. - 56.50; wskaźnik wys-szer. - 77.93;

wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy - 91.72; wskaźnik ust - 35.71; wskaźnik wysokości nosa - 47.82;

kolor skóry - 18 w skali von Luschana (ramię); kolor oczu - 5; kolor włosów - ciemne

Określony w pracy: Stolarczyk H., Charakterystyka typów antropologicznych Cyrenajki, Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 44, 1971, s. 107-139, opartej na materiale Puccioniego właśnie

Typ submediterranoidalny (BE), frakcja pośrednia - Libia, Cyrenajka

be-466