Rasa ekwatorialna (X)

Jedna z ras (typów elementarnych) w typologii indywidualnej kierunku morfologiczno-porównawczego. Odmiana czarna. Rasa ekwatorialna (względnie typ elementarny ekwatorialny) oznacza się symbolem X. In English: Equatorial race (X).

Zobacz też - podstawowe różnice między indywidualnymi typami rasowymi, a rasami geograficznymi

Objaśnienia do poniższych danych:

  1. ♂ - mężczyźni
  2. ♀ - kobiety
  3. w nawiasach po średnich podane zakresy zmienności (min - max), jeśli gdzieś nie ma podanych zakresów przeważnie oznacza że dane dotyczą pojedynczych osobników

Cechy charakterystyczne rasy ekwatorialnej (X):

Ogólna charakterystyka:

Główne cechy:

  • wzrost wysoki lub bardzo wysoki (170-x)
  • budowa atletyczna, długie nogi
  • głowa gównie mezocefaliczna, rzadziej dość długa (wskaźnik główny 75-82), średnio 78, czaszka mała, neo-mezomorficzna
  • dość niska i średnio wysklepiona
  • twarz  ogólnie średnio szeroka (wsk. twarzowy 83-88)
  • profil pionowy twarzy:  silnie prognatyczny
  • nos szeroki , ale mniej niż w innych rasach odmiany czarnej (wsk. nosowy 82-x), płaski, wklęsły, kości nosowe spłaszczone
  • oczodoły średnie do wysokich (wsk. oczodołowy 77-x)
  • kolor oczu: oczy bardzo ciemne (1-5)
  • kolor włosów: czarne i czarnobrązowe (X-Y)
  • kształt włosów: wełniste
  • kolor skóry bardzo ciemna, średnio 28 w skali Luschana
  • owłosienie ciała brak, zarost bardzo skąpy
  • pozostałe: wargi grube

Frakcje:

Występuje dwie frakcje

  • centralna Xx (wzrost 174 - x, wskaźnik głowy 77-82, wskaźnik twarzowy całkowity 85-x, wskaźnik nosowy 84-x)
  • frakcja peryferyjna xX (wystarczy że posiada się jedną lub więcej cech: wzrost 170-173, wskaźnik głowy 75-76, wskaźnik twarzowy całkowity 83-84, wskaźnik nosowy 82-83).

Niżej sprawdź dokładną charakterystykę. Część wymienionych cech, szczególnie opisowych, ma jedynie znaczenie pomocnicze i nie może służyć jako podstawowe kryterium wyznaczania przynależności do tej rasy.

wzrost:

  • wzrost wysoki do bardzo wysokiego, (170-x) i dla (♀) 158-x

budowa:

głowa / czaszka:

  1. materiał kostny: 74 - 81
  • czaszka niewielka; neo-mezomorficzna
  • czoło pochylone u (♂) i wypukłe u (♀)
  • z reguły silnie zaznaczone łuki nadoczodołowe u (♂) i brak u (♀)

oczodoły:

twarz:

  1. materiał kostny: (♂) 50-x i dla (♀) 48-x
  1. osobnicy żywi: (♂) 139.2 - oblicze bardzo wysokie
  2. osobnicy żywi: (♀) 135.2 - oblicze wysokie
  1. osobnicy żywi: (♂) 93.9 (94-100), jarzma szerokawe
  2. osobnicy żywi: (♀) 91.4 - dość wąskie

nos:

  • wskaźnik nosowy: wprawdzie w zakresie szerokim ale relatywnie węższy niż u innych typów elementarnych odmiany czarnej u obu płci (82-x głowa, 54-x)

usta:

oczy:

  • kolor oczu: oczy ciemne (1-5)
  • gałka oczna niewypukła u (♂) i mało wypukła u (♀)

włosy:

skóra:

  • kolor skóry: ciemna, dla (♂) 28.1 (27-31) i dla (♀) 28.0

owłosienie:

Występowanie:

Jest to charakterystyczny składnik ludności zachodniej i centralnej Afryki, przypuszczalnie element dawnej, ciemnoskórej ludności Sahary, w czasach gdy była jeszcze sawanną. Jego wpływy sięgają wschodniej i południowej Afryki.

Michalski [1963] uważał że ekspansja rasy ekwatorialnej (X) może się wiązać z najstarszymi afrykańskimi kulturami kopieniaczymi i pierwotny zasięg pokrywać się z kolebką rodziny językowej bantuidalnej, jak też "Early Neolithic" i "Negro Neolithic" według Howellsa.

składy typologiczne:

  • Hausa, płd. Niger - 9%
  • Hausa, Nigeria i płd. Niger - 8.5%
  • Republika Środkowej Afryki -  5.3%
  • Joruba ,Nigeria  - 3.7%
  • Zulusi, Republika Południowej Afryki - 2.8%
  • Czad (rejon Jeziora Czad) - 2%
  • Ghana i Togo - 1,9%

składy rasowe (w nawiasach poszczególne typy wg liczebności):

zachodnia Afryka

  • Hausa, Nigeria i płd. Niger 37.6% (SX > QX > | X, EX |  > BX > KX > NX )
  • Hausa, płd. Niger 37.4% (SX > QX > X > EX > BX > KX > NX)
  • Joruba ,Nigeria 31.4% (SX > OX > BX > |EX, HX, NX, QX | > KX > XT)
  • Ghana i Togo 28.3% (OX > SX > KX > | NX, BX | > | X, QX, HX | )
  • Ibo, Nigeria 27.4% (SX > OX > EX > | NX, BX | > HX > | ZX, QX | )
  • Mali 14.3% (OX, BX, QX, NX)
  • Fulbe, płd. Niger – 10% (SX)

środkowa Afryka

  • Republika Środkowej Afryki 29.8% (BX > HX > EX > OX > X > KX > SX > XT )
  • Czad (rejon Jeziora Czad) 22.7% (NX > SX > BX > | OX, EX | > XT > | X, AX, KX, QX | > NX )

południowa Afryka

  • Zulusi, Republika Południowej Afryki 26.8% (SX > OX > XT > NX > BX > X > | EX, QX |)

wschodnia Afryka

  • Etiopia 26.7% - głównie EX i KX
  • Sudan 21.5% (BX > KX > EX > HX > QX > | OX, ZX| ) - w większości zmieszany z typami odmiany białej
  • Somalia 18.6 (EX > KX > HX > BX > ZX) - w większości zmieszany z typami odmiany białej

północna Afryka

  • Egipt - 0.8% (EX > HX > AX > KX }
  • Libia (Cyrenajka) - 0.5% ( | KX, HX | > EX > ZX)

BIBLIOGRAFIA:

  1. Jaworska K., Charakterystyka antropologiczna niektórych szczepów dorzecza Ubangi (Afryka Środkowa), 1962
  2. Michalska-Wichan J., Charakterystyka antropologiczna szczepu Batonga i ludności Mozambiku [w:] Przegląd Antropologiczny, t. 37, z. 2, 1971, s. 184-199
  3. Michalski I., Składniki antropologiczne ludności Śródziemnomorza. Cz. 1, Rasy [w:] Człowiek w Czasie i Przestrzeni : kwartalnik PTA, 1963, Tom 6, Numer 2(22) , s. 60-69 link
  4. Różbicka L., Charakterystyka antropologiczna Zulów, Studia Afrykanistyczne, Acta Anthropologica Lodziensia 10, 1965, s. 29-63
  5. Wierciński A.,Typologia rasowa [w:] Mały Słownik Antropologiczny, 1976, s. 471–481 link

tylko składy typologiczne / rasowe:

  1. Becker M., Typy antropologiczne Afryki Zachodniej, Przegląd Antropologiczny, t. 35, z. 2, 1969, s. 480-483
  2. Grabowska J., Uwagi dotyczące składów rasowych niektórych szczepów Sudanu Zachodniego, Przegląd Antropologiczny, t. 35, z. 2, 1969, s. 495-498
  3. Michalski I., Remarks about the anthropological structure of Egypt [w:] Publicatons of the joint arabic-polish anthropological expedition. Part II, s. 209-238, 1964
  4. Różbicka-Biernat L., Somalijczycy w świetle badań antropologicznych, Przegląd Antropologiczny, t. 35, z. 2, 1969, s. 490-494
  5. Stolarczyk H., Próba ujęcia struktury antropologicznej Cyrenajki, Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, z. 40, 1970, s. 123-148
  6. Stolarczyk H., Przyczynek do antropologii ludności południowego Nigru, [w:] Badania populacji ludzkich, UAM w Poznaniu, ser. Antropologia nr 4, 1976,s. 169-178
  7. Stolarczyk H., Z badań antropologii Sudańczyków, Przegląd Antropologiczny, t. 35 z. 2, 1969, s. 484-490
  8. Stolarczyk H., Zróżnicowanie antropologiczne niektórych szczepów Afryki Zachodniej, Przegląd Antropologiczny, t. 44, z. 2, 1978, s. 307-315


Przykład 1. Jaworska K., Charakterystyka antropologiczna niektórych szczepów dorzecza Ubangi (Afryka Środkowa), 1962

Rasa ekwatorialna (X)

Typ elementarny ekwatorialny (X)

 

Przykład 2.  Cipriani L., Osservazioni antropometriche su indigeni asiatici e africani [w:] Archivio per l'Antropologia e la etnologia, vol LX-LXI, 1932, s. 57-105

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost - 167; wskaźnik główny 75.3 (głowa dość długa); wskaźnik twarzy całkowity - 88.3 (wąska twarz); wskaźnik nosowy - 84.4 (szeroki nos);

wskaźnik wysokościowo-długościowy - 66.1;  wskaźnik wysokosciowo-szerokościowy - 87.92;

prognatyzm słaby; profil nosa wklęsły; przegroda nosa uniesiona; kości nosowe spłaszczone; wargi bardzo grube; kształt włosów: wełniste; profil czoła: wypukłe; gałka oczna słabo wypukła;

kolor oczu w skali Martina: 1 (czarnobrązowe); kolor skóru w skali Luschana: 28;

wskaźnik czołowo-ciemieniowy: 76.6; wskaźnik górnotwarzowy: 53.29; wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy - 91.4; wskaźnik twarzy fizjonomiczny - 135.2;  wskaźnik ust - 41.8; wskaźnik wysokości nosa - 39.8; 

długość głowy w mm: 186; szerokość głowy w mm: 140

przykład określony w pracy: Różbicka L., Charakterystyka antropologiczna Zulów, Studia Afrykanistyczne, Acta Anthropologica Lodziensia 10, 1965, s. 29-63

Rasa ekwatorialna (X) - RPA, plemię Zulu

Rasa ekwatorialna (X)