Typ mediterranoidalno-orientalny (BK)

W typologii indywidualnej kierunku morfologiczno-porównawczego typ mieszany między mediterranoidalną (B) i orientalną (K). Typ ten oznacza się symbolem BK. In English: Mediterranoid-Orientalid type (BK).

Zobacz też - podstawowe różnice między indywidualnymi typami rasowymi, a rasami geograficznymi

Objaśnienia do poniższych danych:

  1. ♂ - mężczyźni
  2. ♀ - kobiety
  3. w nawiasach po średnich podane zakresy zmienności (min - max)
  4. Najważniejsze zakresy zmienności, służące do różnicowania z innymi typami, podane są w sekcji "Główne cechy". Podane w dalszym opisie średnie dla cech mają znaczenie informacyjne.

Cechy charakterystyczne typu mediterranoidalno-orientalnego (BK):

Ogólna charakterystyka:

Główne cechy:

  • wzrost wysoki przeważnie
  • budowa: mocna, lecz raczej smukła niż krępa
  • głowa  dolichocefaliczna (wskaźnik główny: x-76); przeważnie dość niska ale za to wysklepiona
  • twarz z reguły średnio szeroka lub wąska, rzadziej szeroka, rysy twarzy przeważnie wyraziste i ostre, kości policzkowe słabo zarysowane, tendencja do prognatyzmu alweolarnego
  • nos zróżnicowany od wąskiego  do szerokiego (60-x), wydatny, profil różny ale dość często wypukły i garbaty, dość wysoka nasada nosa
  • szeroki nos (70-x) i szeroka twarz (x-83) nie występują razem, podobnie jak wąska twarz (88-x) i wąski nos (60-69)
  • oczodoły wysokie (wsk. oczodołowy: 84-x)
  • kolor oczu: bardzo ciemne (1-5)
  • oprawa oka: przeważnie dość słaba fałda powiekowa
  • kolor włosów: bardzo ciemne  (W-Y), faliste, kędzierzawe, rzadko proste gładkie
  • kolor skóry: przeważnie  śniada różnych odcieni, czasem z odcieniem żółtawym
  • dość obfity zarost i owłosienie ciała

Frakcje:

Da się wyróżnić trzy frakcje:

  • mediterranoidalna (Bk) - wzrost niski lub średni (♂ x-169, ♀ x-157); twarz szeroka (♂ x-83, ♀ x-81); nos wąski (60-65), o profilu przeważnie wypukłym / garbatym
  • pośrednia (bk) - wzrost wysoki (♂ 170-x, ♀ 158-x); nos wąski lub dość wąski (60-69), twarz szeroka (♂ x-83, ♀ x-81) lub średnia (84-87), z nią skorelowany jest silnie wklęsły profil  nosa i / albo albo prognatyzm zębodołowy (co odróżnia od typu EK)
  • orientalna (bK) -  wzrost wysoki (♂ 170-x, ♀ 158-x); twarz średnia lub wąska (♂ 84-x, ♀ 82-x), nos albo średnio szeroki (70-x), albo w zakresie dość wąskim 66-69, z którym skorelowany jest silnie wklęsły profil  nosa i / albo albo mezognatyzm / prognatyzm zębodołowy (co odróżnia od typu EK i ewentualnie typu AE, ale tu w w grę wchodzi też ciemniejsza pigmentacja)

Różnice z innymi typami:

  • Od typu chamickiego (BE) różni się zależnie od frakcji obecnością twarzy szerokich (x-83) lub wydatniejszych, mocno wąskich nosów (x-65); przeważnie wyższym wzrostem, smuklejszą budową, częściej wypukłym profilem nosa, wyższą nasadą nosa, ostrzejszymi rysami twarzy, mniej wydatnymi kośćmi policzkowymi, obfitszym zarostem i owłosieniem ciała i ciemniejszą skórą, bardzo słabą fałdą powiekową, wyższymi oczodołami i większym mezognatyzmem / prognatyzmem zębodołowym
  • od rasy orientalnej (K) szerszą twarzą (x-87) i nosem (66-x), większą tendencją do prognatyzmu, ewentualnie niekiedy wklęsłym profilem nosa
  • od rasy mediterranoidalnej (B) obecnością twarzy (84-x) i nosów węższych (x-69)
  • różnica z typem egejskim (AB) wyjaśniona przy jego opisie
  • z frakcją śródziemnomorską typu atlantyckiego różni się ciemniejszą pigmentacją, szczególnie skóry i oczu; wydatnym i wypukłym / garbatym nosem; bardziej falistymi lub kędzierzawymi włosami; ogólnie "południową" fizjonomią; wymiary bezwzględne głowy / twarzy również są z przeważnie mniejsze niż w YE

Niżej sprawdź dokładną charakterystykę. Część wymienionych cech, szczególnie opisowych, ma jedynie znaczenie pomocnicze i nie może służyć jako podstawowe kryterium wyznaczania przynależności do tego typu.

wzrost i budowa ciała:

wzrostśredni wzrost odpowiada realiom sprzed kilkudziesięciu lat, obecnie w związku z jego podwyższeniem w wielu populacjach, jest na pewno wyższy

  • wysoki

budowa:

  • budowa: mocna, lecz raczej smukła niż krępa

głowa / czaszka:

oczodoły:

twarz:

  • wskaźnik twarzowy całkowity twarz różna, średnio szeroka do wąskiej, rzadko szeroka (zależnie od frakcji)
  • o rysach ostrych i wyrazistych
  • profil pionowy twarzy:  mezo-ortognatyczny, z tendencją do słabego prognatyzmu zębodołowego
  • kości policzkowe słabo rozwinięte

nos:

  • wskaźnik nosowy  -  przeważnie średnio szeroki, waha się od wąskiego (według Michalskiego [1963] minimalna wartość 60) do szerokiego (zależnie od frakcji)
  • wydatność nosa: wydatny
  • nasada nosa dość wysoka
  • profil nosa nosa zróżnicowany, ale często wypukły i garbaty, rzadziej wklęsły

oczy:

włosy:

skóra:

  • kolor skóry: skóra przeważnie  śniada różnych odcieni, czasem z odcieniem żółtawym

uwłosienie:

Uwagi:

Michalski używał też nazwy typ kuszycki (ze względu na domniemane częste występowanie w rejonie dolnego Egiptu i dawnej Nubii). Jednak jako że spotyka się go też w Azji zachodniej i południowej uważam że nie jest to nazwa jednoznaczna.

Występowanie:

Typ mediterranoidalno-orientalny (BK) należy do grupy typów południowych. W Europie w śladowych ilościach, oprócz Krety. Za to liczny w północnej Afryce, obecny niezbyt licznie  na Bliskim Wschodzie i dużo częściej w płn-zachodnich Indiach.

składy typologiczne (w nawiasach frakcje, tam gdzie były podane)

Bałkany i Grecja

  • Grecja, Kreta (♂) - 4.42% (bk)
  • Grecja, płd. Peloponez (♂) - 0.76% (Bk)

Turcy

  • Bursa, płn-zachodnia Turcja (♂) - 3.92% (Bk, bk)
  • Kastamuni, północna Turcja  (♂) - 1.96% (bk)

Zachodnia Azja

  • Iran środkowo-południowy, Kinaresh (♂) - 4.17% (Bk, bk, bK)
  • Iran środkowo-południowy,Yezd-i-Khast (♂) - 4.17% (bK, Bk)
  • Jemen, wybrzeże (♂) - 1.96% (Bk)
  • Iran, Lurowie - 1.88% (bK)f
  • Iran, Żydzi z Ishafan (♂) - 1.04% (bk)

Azja południowa

  • Sikhowie (płn-zachodnie Indie) dla (♂) - 17.11%

Północna Afryka

  • Libia (Cyrenajka) dla (♂) 14.6% i (♀) 8.6%
  • Egipt (♂) - 6.9%
  • Sudan - 5.9%

Środkowa Afryka

  • Czad (południe) - 2%

BIBLIOGRAFIA:

  1. Michalski I., Charakterystyka antropologiczna Sikhów, Przegląd Antropologiczny, t. XIII, z. 1, 1939, s. 50-70
  2. Michalski I., Remarks about the anthropological structure of Egypt, Publicatons of the joint arabic-polish anthropological expedition. Part II, 1964, s. 209-238
  3. Michalski I., Typy antropologiczne Egiptu, Człowiek w czasie i przestrzeni : kwartalnik PTA, t. 1, z. 4, 1958, s. 192-203 link
  4. Orczykowska Z., Klucz antropologiczny do określania ludności regionu Śródziemnomorza i jego azjatyckich peryferii [w:] Przegląd Antropologiczny, t. 24, z. 2, 1958, s. 565-580
  5. Stolarczyk H., Charakterystyka typów antropologicznych Cyrenajki, Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 44, 1971, s. 107-139
  6. Stolarczyk H., Próba ujęcia struktury antropologicznej Cyrenajki, Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 40, 1970, s. 123-148
  7. Wierciński A.,O antropologii starożytnego Egiptu, Człowiek w czasie i przestrzeni : kwartalnik PTA, 1958, Tom 1, zeszyt 4, s. 184-191 link

tylko składy typologiczne:

  1. Grabowska J., Uwagi dotyczące składów rasowych niektórych szczepów Sudanu Zachodniego,Przegląd Antropologiczny, t. 35, z. 2, 1969, s. 495-498
  2. Stolarczyk H., Z badań antropologii Sudańczyków, Przegląd Antropologiczny, t. 35 z. 2, 1969, s. 484-490

składy z poniższych opracowań określiłiem metoda morfologiczno-porównawczą na bazie podanych tam materiałów indywidualnych:

  1. Cipriani L., Osserviazioni antropometriche su indigeni asiatici e africani [w:] Archivo per L'Antropologia e la etnologia, vol LX-LXI, 1932, s. 57-115
  2. Field H., Contributions to the anthropology of Iran [w:] Publications of the Field Museum of Natural History. Anthropological Series, Vol. 29,No. 2 (DECEMBER 15, 1939), s. 511, 513-706
  3. Hauschild M.W., Wagenseil F., Anthropologische Untersuchungen an anatolischen Türken [w:] Zeitschrift für Morphologie und Anthropologie, Bd. 29, H. 2/3 (1931), s. 193-260
  4. Luschan F., Beiträge zur Anthropologie von Kreta [w:] Zeitschrift für Ethnologie, 45. Jahrg., H. 3 (1913), s. 307-393
  5. Schiff F., Beiträge zur Anthropologie des südlichen Peloponnes. (Die Mani.) [w:] Zeitschrift für Ethnologie, 46. Jahrg., H. 1 (1914), s. 14-40

Odpowiedniki w innych typologiach:

 

podtyp / frakcja orientalna (bK) -  wzrost wysoki (♂ 170-x, ♀ 158-x); twarz średnia lub wąska (♂ 84-x, ♀ 82-x), nos albo średnio szeroki (70-x), albo w zakresie 66-69, z którym skorelowany jest silnie wklęsły profil  nosa i / albo albo mezognatyzm / prognatyzm zębodołowy (co odróżnia od typu EK i ewentualnie typu AE, ale tu w w grę wchodzi też ciemniejsza pigmentacja)

 Przykład 1. Michalski I., Remarks about the anthropological structure of Egypt, Publicatons of the joint arabic-polish anthropological expedition. Part II, pp. 209-238, 1964

typ mediterranoidalno-orientalny (BK), frakcja orientalna - Egipt

 typ kuszycki (BK)

 

 Przykład 2. Stolarczyk H., Charakterystyka typów antropologicznych Cyrenajki, Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 44, 1971, s. 107-139

typ mediterranoidalno-orientalny (BK),frakcja orientalna - Sudan

 typ kuszycki (BK)

 Przykład 3. Eickstedt E., Rassenelemente der Sikh. Mit einem Anhang über biometrische Methoden, Zeitschrift für Ethnologie 52./53. Jahrg., H. 4/5 (1920/21), pp. 317-394

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost - 171; wskaźnik główny 73.1; wskaźnik twarzy całkowity - 84.3; wskaźnik nosowy - 74.5;

wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy - 97.1; wskaźnik górnotwarzowy - 52.2; wskaźnik czołowo-ciemieniowy: 71; wskaźnik czołowo-jarzmowy: 73.13; wskaźnik jarzmowo-nosowy: 30.59; wskaźnik wysokości nosa - 43.36; wskaźnik jarzmowo-żuchwowy: 78.35;

 kolor skóry (skala Luschana) - 14;  kolor oczu (skala Martina) - 4 (piwne); kolor włosów (skala Fischera) - 27 (czarne);

wymiary bezwzględne w mmdługość głowy [g-op] - 188, szerokość głowy [eu-eu] - 138; najmniejsza szerokość czoła [ft-ft] - 98; szerokość twarzy [zy-zy] - 134 mm; wysokość twarzy [n-gn] - 113; wysokość twarzy górna [n-sto] - 76; wysokość twarzy fizjonomiczna [tr-gn] - 176 mm;  szerokość żuchwy [go-go] - 105; wysokość nosa [n-ns] - 49; szerokość nosa [al-al] - 41;

Określony w pracy: Michalski I., Charakterystyka antropologiczna Sikhów, Przegląd Antropologiczny, t. XIII, z. 1, 1939, s. 50-70.

Typ mediterranoidalno-orientalny (BK), frakcja orientalna - Sikh, północno-zachodnie Indie

skih71

 

Przykład 4. Stolarczyk H., Z badań antropologii Sudańczyków, Przegląd Antropologiczny, t. 44, z. 2, 1969, s. 484-490

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost - 178; wskaźnik główny 74.6; wskaźnik twarzy całkowity - 91.1; wskaźnik nosowy - 74.5;

wskaźnik wys-dług. - 71.4;  wskaźnik wys-szerok. - 95.7;

wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy - 89.9; wskaźnik górnotwarzowy - 58.1;  wskaźnik wysokości nosa - 45.1; 

profil nosa: wklęsło-bulwiasty;  oprawa oka: fałda powiekowa słaba; kolor oczu - 79; kolor włosów - Y; kształt włosów: kędzierzawe; kolor skóry - śniado oliwkowa;

typ mediterranoidalno-orientalny (BK), frakcja orientalna - Sudan (Nubijczyk) - nie mam pewności czy to nie jakiś typ mieszany z odmianą czarną jednak, ale to tylko moje zdanie.

typ kuszycki (BK)

 

podtyp / frakcja pośrednia (bk) - wzrost wysoki (♂ 170-x, ♀ 158-x); wąskonosa (x-69), twarz szeroka (♂ x-83, ♀ x-81) lub średnia (84-87), z nią skorelowany jest silnie wklęsły profil  nosa i / albo albo prognatyzm zębodołowy (co odróżnia od typu EK)

Przykład 5. Puccioni N., Antropometria delle genti della Cirenaica : Vol. II. Tabelle e tavole, 1936

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost - 173.6; wskaźnik główny 72.73; wskaźnik twarzy całkowity - 83.69; wskaźnik nosowy - 62.07;

wskaźnik wys-dług. - 64.14;  wskaźnik wys-szer. - 88.19;

wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy - 97.91; wskaźnik wysokości nosa - 49.15; wskaźnik ust - 44.68;

kolor skóry - 15 w skali von Luschana (przedramię);  kolor oczu - 4 (brązowe); kolor włosów - ciemne;

budowa: la;

typ mediterranoidalno-orientalny (BK), frakcja pośrednia - Libia, Cyrenajka

Typ refaicki (YK)

 

 

podtyp / frakcja mediterranoidalna (Bk) - wzrost niski lub średni (♂ x-169, ♀ x-157); twarz szeroka (♂ x-83, ♀ x-81); nos wąski (x-65), o profilu przeważnie wypukłym / garbatym

  Przykład 6. Puccioni N., Antropometria delle genti della Cirenaica : Vol. II. Tabelle e tavole, 1936

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost - 164.5; wskaźnik główny 76.19; wskaźnik twarzy całkowity - 83.33; wskaźnik nosowy - 60.78;

wskaźnik wys-dług. - 64.55;  wskaźnik wys-szer. - 84.72;

wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy - 95.83;  wskaźnik wysokości nosa - 44.34; wskaźnik ust - 32.73;

kolor skóry - 15 w skali von Luschana (przedramię);  kolor oczu - 5 (piwne); kolor włosów - ciemne;

budowa: la;

typ mediterranoidalno-orientalny (BK), frakcja mediterranoidalna - Libia, Cyrenajka

Typ refaicki (YK)