Antropologia
Fizyczna

wzrost i budowa ciała:

wzrost: średni wzrost odpowiada realiom sprzed kilkudziesięciu lat, obecnie w związku z jego podwyższeniem w całej populacji polskiej, jest na pewno wyższy

• wzrost zróżnicowany, przeważnie wysoki, rzadziej średni do niskiego

budowa:

• budowa na ogół smukła, ale silniejsza niż u typu nordycznego; nierzadko budowa atletyczna; rzadziej typowo leptosomiczna
• kościec dość masywny, umięśnienie średnie, podściółka tłuszczowa nieznaczna
• głowa relatywnie średniej wielkości w porównaniu z resztą ciała
• szyja długa, dość gruba,  o wyraźnie zaznaczonej grdyce
• tułów średnio długi, o dość szerokich i nierzadko spadzistych barkach i dość wąskich biodrach, klatka piersiowa szeroka i niezbyt płaska, dość długa, obwód pasa mały
• pośladki dość wypukłe
• pierś kobieca zwykle obfita, często gruszkowata
• kończyny długie, nieźle umięśnione; nogi na ogół kształtniejsze od nordycznych, zwłaszcza płaska łydka mniej częsta
• dłonie długie, średnio szerokie, kościste o długich palcach
• stopy duże, niezbyt wysklepione o niskim podbiciu

głowa / czaszka:

• wskaźnik główny: głowa długa do pośredniej (x-82)

• wskaźnik wysokościowo-szerokościowy: czaszka słabo wysklepiona

cechy opisowe głowy:

• skronie płaskie, ciemię płaskie, potylica średnio szeroka, wypukła, lub wystająca
• czoło dość szerokie, średnio wysokie, zwykle prostokątne, nierzadko ku górze się zwężające (trapezowate), pochylone
• o wyraźnie zaznaczonych lub wydatnych łukach brwiowych, wypukłej gładziźnie i raczej płaskich guzach czołowych

cechy opisowe czaszki:

• czaszka różnej wielkości (rzadko mała, z reguły średnia); Michalski podawał że jest dość masywna, o wyraźnej, często wydatnej rzeźbie; później Wierciński określił ą jako neomorficzną (czyli słabo urzeźbioną) i wg mnie jest to bardziej logiczne
• w normie wierzchołkowej raczej elipsoidalna

twarz:

• wskaźnik twarzowy całkowity: twarz wąska, rzadko średnio szeroka (84-x)

• wskaźnik górnotwarzowy: twarz górna wysoka (50-x)
  

fizjonomia:

• kształt twarzy: prostokątny lub eliptyczny, rzadziej owoidalny, niekiedy odwrotnie owalna
• rysy bardzo rozmaite, czasem delikatne, nierzadko twarde i ostre, często nieregularne
• łuki jarzmowe słabo lub wcale niezaznaczone, niezbyt szeroko rozstawione, tylko bardzo nieznacznie rozszerzające się ku uszom
• kości policzkowe niewystające, policzki płaskie lub wklęsłe
• panniculus malaris (warstwa podściółki tłuszczowej na policzkach) nie występuje
• profil pionowy twarzy: ortognatyczny

nos:

• wskaźnik nosowy: bardzo wąski do dość wąskiego (x-69)

Uwaga: Kapica [1968] podał że wsk. nosowy jest w zakresie (x-66). W innych pracach się z tym nie spotkałem.

cechy opisowe nosa (głowa)

• nos raczej niewielki
• dość wydatny
• o dość wysokiej, średnio szerokiej  nasadzie
• o niezbyt wąskim grzbiecie
• o profilu bardzo różnym, od słabo wklęsłego (bardzo rzadko) do garbatego
• koniuszek ostro zakończony
• skrzydełka nosa średnio wysokie, cienkie, zwykle niewypukłe, przegroda lekko wzniesiona lub pozioma i dość długie, eliptyczne otwory

szczęka górna, żuchwa, zęby, usta:

górna szczęka:

• szczęka górna średnio wysoka i szeroka (w wymairach bezwzględnych)
• dół nadkłowy z reguły wyraźny

żuchwa:

• żuchwa masywna, wysoka i szeroka, niekiedy jak gdyby ku przodowi wysunięta (patrz zdjęcia nr 4 i5), często kanciasta
• o mocnym żwaczu
• podbródek lekko zaokrąglony lub płaski, często cofnięty (co stanowi wg Michalskiego defekt urody w tym typie)

zęby:

• długie i wąskie
• niezbyt białe
• zwykle wcześnie i łatwo ulegajace próchnicy

usta:

• wielkość ust: średnio szerokie
• wargi niezbyt pełne lub cienkie, ciemno-różowe, przy czym ukształtowanie jednych i drugich bywa bardzo urozmaicone
• warga górna wysoka, prostopadła
• rynienka podnosowa niezbyt wąska ale wyraźnie odgraniczona
• bruzda nosowo-wargowa z reguły zaznaczona, nieraz bardzo ostra i głęboko zarysowana

oczodoły:

• wskaźnik oczodołowy [mf]: oczodoły niskie do średnich (x-82)  
• kształt: prostokątne

oczy:

• kolor oczu: bardzo różnej barwy (wahania 3 - 16) od niemal czarno-piwnych aż do jasnoniebieskich, jednak z przewagą odcieni pośrednich (7 -13)
• oczy niewielkie; osadzone niekiedy głęboko
• szpara oczna miernie szeroka, pozioma, niekiedy lekko opuszczona, wrzecionowata
• ukształtowanie powieki górnej: fałda powiekowa zwykle słabo rozwinięta, rzadziej średnia

włosy:

• kolor włosów: bardzo różnej barwy ( J- Y, I-VI, zależnie od frakcji, patrz wyżej), najczęściej szatynowe z wyraźnym brunatnym odcieniem,, rzadziej czarno-brunatne, często kasztanowate, nierzadko blond (wtedy w skojarzeniu z ciemnymi oczami), rudość wydaje się u tego typu szczególnie pospolicie (czysto rude odcienie mogą występować z jasnymi oczami, wg Michalskiego w typie nordycznym nie występuje rudy kolor włosów, stąd zaliczanie takich kombinacji do typu AE)
• gęste i obfite lecz cienkie
• kształt włosów: proste gładkie lub faliste (niekiedy silnie)
• łysina: wczesna i częsta, typu czołowego

skóra:

• kolor skóry: bardzo różnej karnacji, rzadko w pełni biała, nierzadko jasnopłowa, płowa, śniadawa lub śniada
• zwykle łatwo się opalająca
• czasem z lekkim rumieńcem, rzadko z przeświecającymi niebieskawo żyłkami
• często pokryta piegami
• raczej cienka
• na czole dość napięta
• dość późno marszcząca się w płytkie i niezbyt grube fładki

uwłosienie:

• zarost dość obfity, niezbyt twardy
• brwi obfite,często szerokie, poziome lub opuszczone
• rzęsy niezbyt długie lecz gęste
• owłosienie ciała bardzo różne, raczej umiarkowane choć u mężczyzn niekiedy równie silne jak u nordyków

uszy:

• niewielkie
• cienkie
• kształtne
• nierzadko odstające

Uwagi:

1. Pigmentacja dysharmonijna jest u tego typu szczególnie rozpowszechniona.

2. Typ ten przez innych antropologów był określany (biorąc pod uwagę zarówno wszystkie, jak i część frakcji) jako Atlantid (Eickstedt), Nordic-Mediterranean (Hooton), North-Atlantid (Lundman), North-Pontid i Pontid (Bunak), lub Atlanto-Mediterranean, u Coona dodatkowo w wariancie Blue-eyed Atlanto-Mediterranean. Wahano się w genealogii tego typu od ciemnopigmentowanego wariantu nordyków, przez mieszankę nordycko-śródziemnomorską (jak u Michalskiego i Czekanowskiego) po tzw. wysokich śródziemnomorców. Można by go rozbić i wydzielić ciemnopigmentowaną frakcję śródziemnomorską jako osobny typ elementarny teoretycznych "wysokorosłych (E)" ale Michalski [1949] podawał np. przykład realnej przebadanej antropometrycznie rodziny, gdzie osobnik należący do takiej frakcji pochodził od rodziców w typach nordycznym (A) i sublaponoidalnym (EL). Poza tym nie ma co mnożyć bytów bez potrzeby:)

3. Gdybyśmy jednak chcieli zostawić w tym typie jedynie dysharmonijnie pigmentowaną frakcję pośrednią, a nordyczną dołączyć do typu nordycznego, zaś śródziemnomorską wydzielić jako typ np. pontyjski lub atlantycko-śródziemnomorski. To frakcje dzielą się w Polsce w stosunku: Ae 30%, ae 48%, aE 21%, w Walii: Ae 21%, ae 62%, aE 18%, w Serbii: Ae 22%, ae 33%, aE 44%, zaś w Norwegii: Ae 52%, ae 48%, aE 0%, czyli dość logicznie zależnie od regionu spada bądź wzrasta przymieszka frakcji skrajnych, a w centrum występowania, czyli w Walii, stosunek ich do siebie jest najbardziej prawidłowy.

4. Warto zwrócić uwagę że we frakcji nordycznej występują rude włosy. Według Polskiej Szkoły Antropologicznej (u Czekanowskiego też) nie ma rudych nordyków.

Występowanie:

W Polsce stanowi 17,8% (wśród przebadanych 36532 mężczyzn z całego kraju, dane dla Polski przedwojennej). Najliczniej spotykany wtedy w północnej, północno-wschodniej i centralnej części kraju.

Należy do grupy typów północno-zachodnich. Generalnie liczny na obszarze Europy północno-zachodniej, stąd nazwa. Bardzo liczny na Wyspach Brytyjskich, szczególnie w Walii, oraz w zachodniej Skandynawii i północnych Niemczech. Spotykany też wszędzie gdzie dochodzi do mieszania typów (A) i (E), również poprzez ich typy mieszane. Prawdopodobnie też północna Francja, zachodnia Szwajcaria.  W rozproszeniu spotykany w basenie Morza Śródziemnego. Spotykany też na Ukrainie i w południowej oraz centralnej Rosji (nazywany przez antropologów radzieckich typem północno-pontyjskim).

składy typologiczne (w nawiasach frakcje, tam gdzie były podane)

Europa północna

• Norwegia (♂) - 36.3%
• Lapończycy (♂) 4.5%
• Laponki, płw Kola (♀) - 3.7%

Europa północno-zachodnia - przeważa frakcja pośrednia (ae).

• Walia (♂) - 65% (ae >> Ae > aE) względnie najliczniejszy w serii
• Niemcy (♂) - Hamburg 24,7% (względnie najliczniejszy w serii),
• Niemcy (♂) - Munster 16,4% (względnie najliczniejszy w serii wraz z AL )

Europa środkowa - przeważa frakcja pośrednia (ae).

• Polska (♂) - 17.8% (ae > Ae > aE)
• Ukraińcy z dawnej Galicji (♂) - 13.1%
• Łużyczanie (♂) - 10.8%
• Niemcy (obywatele Polski przedwojennej) dla (♂) - 8.2%
• region alpejski (Bawaria, Badenia, Tyrol, Szwajcaria - serie kraniologiczne XV-XIX wiek) (♂+♀) - 3.4%
• Łużyczanki (♀) 1.9%

Bałkany i Grecja - im bardziej na południe tym bardziej przeważa frakcja śródziemnomorska (aE).

• Grecja, płd. Peloponez (♂) - 23.48% (aE, ae >> Ae)
• Grecja, Kreta (♂) - 22.71% (aE > ae >> Ae)
• Rumunia (Karpaty południowe)  (♀) - 12.9%
• Rumunia (Karpaty południowe) (♂) - 11.5%
• Albania - 11.1%
• Serbia (♂) - 9.2% (aE > ae > Ae)

Europa  (grupy etniczne pochodzenia zachodnio i południowo-azjatyckiego)

• Cyganie serbscy (♂) - 11.1% (głównie aE)

Turcy

• Bursa, płn-zachodnia Turcja (♂) - 7.84% (ae, aE)
• Smyrna, zachodnia Turcja (♂) - 7.55% (aE, ae)
• Kastamuni, północna Turcja  (♂) - 3.92% (ae)
• Anatolia, środkowa Turcja (♂) - 3.64% (Ae, ae)
• Dardanele, płn-zachodnia Turcja (♂) - 2.7% (Ae)
• Wschodnia Turcja (♂) -  2.56% (aE)
• Konya, środkowo-południowa Turcja (♂) - 1.79% (ae)

Zachodnia Azja - przeważa frakcja śródziemnomorska (aE).

• Iran środkowo-południowy, Kinaresh (♂) - 9.72% (aE > ae)
• Iran, Lurowie (♂) - 5.66% (aE)
• Irak środkowy, szczep Beduinów Ba'ij (♂) - 5.3%
• Iran, Żydzi z Ishafan (♂) - 5.21% (ae > aE)
• Iran środkowo-południowy,Yezd-i-Khast (♂) - 4.17% (aE, ae)

Środkowa Azja

• Tadżykistan (♂) - 5%

Północna Afryka

• Egipt (♂) - 2.2%
• Libia, Cyrenajka (♂) 1.7%
• Libia, Cyrenajka (♀) - 1.2%

BIBLIOGRAFIA:

1. Dębiński Z.,Kozieł T., Niziałek Z., Antroposkopia kryminalistyczna. Podstawy rysopisu człowieka, 1994
2. Kapica Z., Różnicowanie się składów antropologicznych ludności Kujaw w czasie od neolitu do współcześności na podstawie materiałów z terenu powiatu włocławskiego [w:] Przegląd Antropologiczny, t. 34, z. 2, 1968, s. 325-339 (link do fragmentu)
3. Kapica Z., Szkice z antropologii historycznej Polski i ziem ościennych: Serie neolityczne, Tom 1, 1958
4. Kapica Z., Z badań łódzkiego ośrodka antropologicznego nad taksonomicznym zróżnicowaniem procesu migracji, Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 56, 1974, s. 51-80 (zobacz link do fragmentu)
5. Kapica Z., Zagadnienia antropologiczne [w:] red. Głębowicz B., Monografia Brześcia Kujawskiego, 1970 (link do fragmentu)
6. Łuczak B., Charakterystyka antropologiczna ludności rumuńskiej z okolic Karpat południowych, Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 56, 1974, s. 109-120
7. Michalski I., From the studies in the Anthropological Structure of the German Nation (North-western Germany), Bulletin de la societe des sciences et des lettres de Łódź, classe III des sciences mathematiques et Naturelles, vol IX, 6, 1958
8. Michalski I., Metoda morfologiczna w zastosowaniu do określenia taksonomicznego materiału ludzkiego (oraz dyskusja do artykułu), Przegląd Antropologiczny, t. XIX, Poznań 1953 link
9. Michalski I., STRUKTURA - ANTROPOLOGICZNA POLSKI W ŚWIETLE MATERIAŁÓW WOJSKOWEGO ZDJĘCIA ANTROPOLOGICZNEGO. The anthropological structure of Poland in light of the Polish War-Office's materials., 1949 link
10. Michalski T. W., Studia nad strukturą antropologiczną krajów alpejskich, 1956
11. Orczykowska Z., Analiza antropologiczna Tadżyków z Pamiru, Materiały i Prace Antropologiczne, nr. 46, 1959
12. Różbicka L., Charakterystyka antropologiczna Łemków, 1962
13. Wierciński A.,Typologia rasowa [w:] Mały Słownik Antropologiczny, 1976, s. 471–481 link

tylko składy typologiczne:

1. Michalski I., Remarks about the anthropological structure of Egypt, Publicatons of the joint arabic-polish anthropological expedition. Part II, s. 209-238, 1964
2. Stolarczyk H., Próba ujęcia struktury antropologicznej Cyrenajki, Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 40, 1970, s. 123-148

składy z poniższych opracowań określiłiem metoda morfologiczno-porównawczą na bazie podanych tam materiałów indywidualnych:

1. Field H., Contributions to the anthropology of Iran [w:] Publications of the Field Museum of Natural History. Anthropological Series, Vol. 29,No. 2 (DECEMBER 15, 1939), s. 511, 513-706
2. Hauschild M.W., Wagenseil F., Anthropologische Untersuchungen an anatolischen Türken [w:] Zeitschrift für Morphologie und Anthropologie, Bd. 29, H. 2/3 (1931), s. 193-260
3. Luschan F., Beiträge zur Anthropologie von Kreta [w:] Zeitschrift für Ethnologie, 45. Jahrg., H. 3 (1913), s. 307-393
4. Schiff F., Beiträge zur Anthropologie des südlichen Peloponnes. (Die Mani.) [w:] Zeitschrift für Ethnologie, 46. Jahrg., H. 1 (1914), s. 14-40

Odpowiedniki w innych typologiach:

• Czekanowski - typ północno-zachodni; tylko osobnicy wąskonosi i co najmniej średniotwarzowi
• Hooton - typ nordycko-śródziemnomorski oraz podrasa celtycka, w obu przypadkach tylko osobnicy wąskonosi i co najmniej średniotwarzowi
• Lundman - podrasa północno-atlantycka
• Eickstedt - typ atlantycki rasy śródziemnomorskiej
• Deniker - podrasa północno-zachodnia dla frakcji pośredniej  i rasa litoralna częściowo dla frakcji śródziemnomorskiej

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wskaźnik górnotwarzowy - 58.4;

kolor skóry - płowa;  kolor oczu - 16 (jasnoniebieskie); kolor włosów - T (szatynowe)

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wskaźnik wysokościowo-długościowy - 58.4 (głowa bardzo niska);  wskaźnik wysokościowo-szerokościowy - 78.1 (głowa dość spłaszczona); wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy - 92.7 (jarzma wąskawe w stosunku do głowy); wskaźnik górnotwarzowy - 55.7 (wysokawe twarz górna); wskaźnik wysokości nosa - 46.0 (wysokawy); wskaźnik jarzmowo-żuchwowy - 83.9 ( szeroka żuchwa w stosunku do twarzy); wskaźnik wysokości górnej wargi - 36.8;

kolor skóry - jasnośniada; kolor warg - czerwone kolor oczu - 8 (niebiesko-zielonawe jasny odcień); kolor włosów - X (czarnobrązowe)

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wskaźnik górnotwarzowy - 53.9 (wysokawe twarz górna);

kolor skóry - biała;  kolor oczu - 16 (jasnoniebieskie); kolor włosów - T (szatynowe)

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wskaźnik górnotwarzowy - 57.8 (dość wysokie twarz górna);  wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy:  93.63 (jarzma szerokawe w stosunku do głowy); wskaźnik wysokości nosa: 42.96 (dość niski)

profil nosa: garbatofalisty; oprawa oka: powieka semicka; stopień wystawania kosci policzkowych: średnio;

kolor oczu - 16 (niebieskie); kolor włosów - W (ciemnobrązowe);  kształt włosów: proste gładkie;   kolor skóry - żółtawopłowa

wymiary bezwzględne w mm: długość głowy [g-op] - 192, szerokość głowy [eu-eu] - 157; szerokość twarzy [zy-zy] - 147  mm; wysokość twarzy [n-gn] - 135; wysokość twarzy górnej [n-sto] - 85; wysokość nosa [n-ns] - 58; szerokość nosa [al-al] - 39;

budowa: al;

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wskaźnik górnotwarzowy - 55.1 (wysokawe twarz górna); wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy: 88.31 (jarzma wąskie w stosunku do głowy); wskaźnik wysokości nosa: 44.16 (dość niski)

profil nosa: falisty; oprawa oka: fałda powiekowa słaba; stopień wystawania kosci policzkowych: średnio;

kolor oczu - 15 (niebieskie); kolor włosów - R (kasztanowate);  kształt włosów: falujące;   kolor skóry - matowobiała

wymiary bezwzględne w mm: długość głowy [g-op] - 187, szerokość głowy [eu-eu] - 154; szerokość twarzy [zy-zy] - 136  mm; wysokość twarzy [n-gn] - 120; wysokość twarzy górnej [n-sto] - 75; wysokość nosa [n-ns] - 53; szerokość nosa [al-al] - 35;

budowa: l;

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wskaźnik górnotwarzowy - 57.3 (dość wysokie twarz górna); wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy: 86.75 (jarzma bardzo wąskie w stosunku do głowy); wskaźnik wysokości nosa: 44.82 (niskawy)

profil nosa: falistogarbaty; oprawa oka: fałda powiekowa - ślad; stopień wystawania kosci policzkowych: dość silnie;

kolor oczu - 9 (ciemnoszare); kolor włosów - S (kasztanowate);  kształt włosów: proste gładkie;   kolor skóry - żółtawopłowa;

wymiary bezwzględne w mm: długość głowy [g-op] - 191, szerokość głowy [eu-eu] - 151; szerokość twarzy [zy-zy] - 131  mm; wysokość twarzy [n-gn] - 116; wysokość twarzy górnej [n-sto] - 75; wysokość nosa [n-ns] - 52; szerokość nosa [al-al] - 33;

budowa: l (ast);

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wskaźnik górnotwarzowy - 57.7 (dość wysokie twarz górna); wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy: 86.66 (jarzma bardzo wąskie w stosunku do głowy); wskaźnik wysokości nosa: 47.36 (dość wysoki)

 profil nosa: falistogarbaty; oprawa oka: fałda powiekowa dość słaba; stopień wystawania kosci policzkowych: średnio;

kolor oczu - 7 (zielonawopiwne); kolor włosów - T (szatynowe);  kształt włosów: falujące słabo;   kolor skóry - płowa

wymiary bezwzględne w mm: długość głowy [g-op] - 182, szerokość głowy [eu-eu] - 150; szerokość twarzy [zy-zy] - 130  mm; wysokość twarzy [n-gn] - 114; wysokość twarzy górnej [n-sto] - 75; wysokość nosa [n-ns] - 54; szerokość nosa [al-al] - 32;

budowa:al;

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

kolor skóry - jasnopłowa;  kolor oczu - 3 (ciemnobrązowe); kolor włosów - V (ciemnobrązowe)

budowa: leptosomiczno-atletyczna;

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wskaźnik górnotwarzowy - 55.3 (wysokawe twarz górna); wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy: 88 (jarzma wąskie w stosunku do głowy); wskaźnik wysokości nosa: 42.14 (dość niski)

profil nosa: wklęsły bardzo słabo; oprawa oka: fałda powiekowa słaba; stopień wystawania kosci policzkowych:niewystające;

kolor oczu - 4 (brązowe); kolor włosów - T (szatynowe);  kształt włosów: proste gładkie;   kolor skóry - śniada

wymiary bezwzględne w mm: długość głowy [g-op] - 185, szerokość głowy [eu-eu] - 150; szerokość twarzy [zy-zy] - 132  mm; wysokość twarzy [n-gn] - 121; wysokość twarzy górnej [n-sto] - 73; wysokość nosa [n-ns] - 51; szerokość nosa [al-al] - 33;

budowa: l;

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

 wskaźnik wysokościowo-długościowy - 61.3 (głowa dość niska);  wskaźnik wysokościowo-szerokościowy - 80.6 (głowa niezbyt spłaszczona); wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy - 90.3 (jarzma dość wąskie w stosunku do głowy);;  wskaźnik górnotwarzowy - 52.1 (niskawe twarz górna); wskaźnik wysokości nosa - 45.3 (wysokawy); wskaźnik jarzmowo-żuchwowy - 85.9  (bardzo szeroka żuchwa w stosunku do twarzy); wskaźnik wysokości górnej wargi - 37.9; 

kolor skóry - śniada; kolor warg - różowe; kolor oczu - 7 (zielonawopiwne); kolor włosów - W (ciemnobrazowe)

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wskaźnik główny: 76.2 (czaszka pośrednia); wskaźnik twarzy całkowity - 89.6 (twarz średnio szeroka); wskaźnik górnotwarzowy - 55.2 (wysokie twarz górna); wskaźnik nosowy - 40 (nos bardzo wąski); wskaźnik oczodołowy [mf] 79.5 (oczodoły średnio wysokie); wskaźnik wysokościowo-długościowy: 74.6 (czaszka średnio wysoka); wskaźnik ciemieniowo-potyliczny: 77.3

Określony typologicznie w pracy: Michalski I., Metoda morfologiczna w zastosowaniu do określenia taksonomicznego materiału ludzkiego [w:] Przegląd Antropologiczny, t. XIX, Poznań 1953

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wskaźnik główny: 74.1 (czaszka długa); wskaźnik twarzy całkowity - 93.4 (twarz wąska); wskaźnik górnotwarzowy - 52.5 (średnie twarz górna); wskaźnik nosowy - 45.5 (nos wąski); wskaźnik oczodołowy [mf] 73.3 (oczodoły niskie); wskaźnik wysokościowo-długościowy: 73.1(czaszka średnio wysoka); wskaźnik ciemieniowo-potyliczny: 74.8

Określony typologicznie w pracy: Michalski I., Metoda morfologiczna w zastosowaniu do określenia taksonomicznego materiału ludzkiego [w:] Przegląd Antropologiczny, t. XIX, Poznań 1953

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wskaźnik główny: 76 (czaszka pośrednia); wskaźnik twarzy całkowity - 90.3 (twarz wąska); wskaźnik górnotwarzowy - 50 (średnie twarz górna); wskaźnik nosowy - 44.4 (nos wąski); wskaźnik oczodołowy [mf] 79.1 (oczodoły średnio wysokie); wskaźnik wysokościowo-długościowy: 74.5 (czaszka średnio wysoka); wskaźnik ciemieniowo-potyliczny: 82.2

Określony typologicznie w pracy: Michalski I., Metoda morfologiczna w zastosowaniu do określenia taksonomicznego materiału ludzkiego [w:] Przegląd Antropologiczny, t. XIX, Poznań 1953