Typ pseudochamicki (BQ)

W typologii indywidualnej kierunku morfologiczno-porównawczego typ mieszany, międzyodmianowy (biało-żołty) między rasami mediterranoidalną (B) i wyżynną (Q). Typ pseudochamicki oznacza się symbolem BQ. In English: Pseudo-Hamitic type (BQ)..

Ogólna charakterystyka:

Główne cechy:

  • wzrost różny, najcześciej dość wysoki
  • budowa dość lekka
  • głowa  dolichocefaliczna  (wskaźnik główny x-76); dość niska
  • oczodoły niskie do średnich
  • twarz różna od szerokiej do wąskiej (zależnie od frakcji), wysokie i duże kości policzkowe, przypłaszczona, mezo-ortognatyczna, z częstym prognatyzmem zębodołowym
  • nos średni do szerokiego (wsk. nosowy 70-x), dość niski, niezbyt wydatny, profil wklęsły, falisty, prosty
  • kolor oczu: bardzo ciemne (1-5); szpara oczna wąska i/lub ukośna; silna fałda powiekowa, z rzadka nawet ślad fałdy mongolskiej
  • kolor włosów: bardzo ciemne  (W-Y), od prostych do falistych
  • kolor skóry: niezbyt ciemna, płowa do oliwkowej
  • słabe wcięcie szczękowe

Frakcje:

W obu występują w różnym nasileniu cechy odmiany żółtej (patrz niżej w Różnice między typami). Nos zawsze średni do szerokiego (70-x)

  • frakcja berberoidalna (Bq) - twarz szeroka (x-83); wzrost różny
  • frakcja wyżynna (bQ) - twarz średnia lub wąska (84-x). wzrost wysoki (170-x)

Różnice z innymi typami:

  • Zbliżony jest wskaźnikowo, lecz różni się od typu wyżynnego (Q) występowaniem twarzy szerokiej we frakcji berberoidalnej, falistymi włosami, budową ust, oprawą oka oraz wydatnością nosa i ciemniejszą skórą.
  • W porównaniu z typem berberyjskim (B) występuje twarz średnia i wąska, wzrost może być wyższy, oczodoły niższe, jarzma w stosunku do szerokości głowy węższe,  dodatkowo występują (z reguły nie wszystkie naraz) - szczególnie ważne we frakcji szerokotwarzowej cechy odmiany żółtej: ukośna szpara oczna, ślad fałdy mongolskiej, przypłaszczenie twarzy,  żółtawy odcień skóry, wysokie kości jarzmowe, słabe wcięcie szczękowe.
  • frakcja wyżynna od typu EQ różni się wyższym wzrostem, brakiem zakresu głowy (77-79)
  • frakcja wyżynna od typu BZ różni się wyższym wzrostem; brakiem profili nosa wypukłych / garbatych, względnie brakiem wydatniejszego lub węższego nosa prostego

Niżej sprawdź dokładną charakterystykę. Część wymienionych cech, szczególnie opisowych, ma jedynie znaczenie pomocnicze i nie może służyć jako podstawowe kryterium wyznaczania przynależności do tego typu.

wzrost i budowa:

  • wzrost: najczęściej dość wysoki lub średni
  • budowa ciała dość lekka w porównaniu z typem berberyjskim (B)

głowa / czaszka:

oczodoły:

twarz:

  • wysokie i duże kości policzkowe
  • profil poziomy twarzy: mniej lub więcej przypłaszczony w porównaniu z typem berberyjskim (B)
  • profil pionowy twarzy: przeważnie mezo-ortognatyczny, z silną tendencją do prognatyzmu zębodołowego

nos:

górna szczęka; usta:

oczy:

  • kolor oczu: bardzo ciemne (1-5)
  • szpara oczna: przeważnie wąska i pozioma, rzadziej ukośna
  • oprawa oka: przeważnie silna fałda powiekowa; fałda mongolska (a raczej jej ślad) rzadsza niż u typu wyżynnego

włosy:

skóra:

  • kolor skóry: skóra niezbyt ciemna, od śniadej bardzo jasnej do śniado-żółtawej, w skali Luschana 19.6 (13-25)

Uwagi:

Możliwe że cechy "mongoloidalne" w oprawie oka są wynikiem niezależnego przystosowania do pustynnego klimatu, jak fałda mongolska lub hotentocka u Buszmennów i Hotentotów. Ogólnie typ BQ we frakcji szerokotwarzowej różni się czasem od B jedynie oprawą oka.

Występowanie:

Typ pseudochamicki (BQ) należy do grupy typów południowych. Ślady tego typu wg Wiercińskiego występują już w znaleziskach ze starożytnego Egiptu. Jest to prawdopodobne archaiczny składnik antropologiczny Północnej Afryki. Prawdopodobnie liczniej spotykany w Maghrebie, niż w Egipcie czy Libii..

Dla porównania:

  • Libia (Cyrenajka) dla (♂) 3.2%
  • Egipt (♂) - 1.8%

BIBLIOGRAFIA:

  1. Michalski I., Remarks about the anthropological structure of Egypt, Publicatons of the joint arabic-polish anthropological expedition. Part II, 1964, s. 209-238
  2. Michalski I., Typy antropologiczne Egiptu, Człowiek w czasie i przestrzeni : kwartalnik PTA, t. 1, z. 4, 1958, s. 192-203 link
  3. Stolarczyk H., Budowa ciała mieszkańcw Cyrenajki, Studia Afrykanistyczne, Acta Anthropologica Lodziensia 10, 1965, s. 1-28
  4. Stolarczyk H., Charakterystyka typów antropologicznych Cyrenajki, Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 44, 1971, s. 107-139
  5. Stolarczyk H., Próba ujęcia struktury antropologicznej Cyrenajki, Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 40, 1970, s. 123-148
  6. Wierciński A., Analiza struktury rasowej starożytnego Egiptu w epoce przeddynastycznej [w:] Materiały i Prace Antropologiczne, nr 56, 1963
  7. Wierciński A.,O antropologii starożytnego Egiptu, Człowiek w czasie i przestrzeni : kwartalnik PTA, 1958, Tom 1, zeszyt 4, s. 184-191 link

 Zobacz też - podstawowe różnice między indywidualnymi typami rasowymi, a rasami geograficznymi

Objaśnienia do powyższych danych:

  1. ♂ - mężczyźni
  2. ♀ - kobiety
  3. w nawiasach po średnich podane zakresy zmienności (min - max)

  Przykład 1. Strouhal E., Reisenauer R.; A Contribution to the Anthropology of the Recent Egyptian Population [w:]  Anthropologie (Brno) t. 1, z. 3, 1963, s. 3-33

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost: 163; wskaźnik główny: 67.5; wskaźnik twarzy całkowity: 80.3; wskaźnik nosowy: 79.2;

wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy:  100; wskaźnik czołowo-ciemieniowy: 76.6; wskaźnik czołowo-jarzmowy: 76.6; wskaźnik jarzmowo-nosowy: 27.7;  wskaźnik wysokości nosa: 43.63; wskaźnik jarzmowo-żuchwowy: 81.5;

prognatyzm zębodołowy; bardzo mongoloidalna oprawa oka

kolor oczu: 3 (ciemnobrązowe); włosy: siwe (pierwotnie czarne); kształt włosów: słabo faliste; skóra: dość ciemna;

wymiary bezwzględne w mmdługość głowy [g-op] - 203, szerokość głowy [eu-eu] - 137; najmniejsza szerokość czoła [ft-ft] - 105; szerokość twarzy [zy-zy] - 137 mm; wysokość twarzy [n-gn] - 110; szerokość żuchwy [go-go] - 104; wysokość nosa [n-ns] - 48; szerokość nosa [al-al] - 38;

waga: 63 kg; wskaźnik Rohrera: 1.46; wskaźnik Queteleta I: 387; wskaźnik skeliczny: 92.89; wskaźnik długości korpus ciała: 51.8

Typ pseudochamicki (BQ), frakcja mediterranoidalna - Egipt, Abusir

Typ pseudochamicki (BQ), frakcja berberyjska

 

Przykład 2. Strouhal E., Reisenauer R.; A Contribution to the Anthropology of the Recent Egyptian Population [w:]  Anthropologie (Brno) t. 1, z. 3, 1963, s. 3-33

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost: 161.5; wskaźnik główny: 73.4; wskaźnik twarzy całkowity: 83.82; wskaźnik nosowy: 75;

wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy:  96.45; wskaźnik czołowo-ciemieniowy: 76.6; wskaźnik czołowo-jarzmowy: 79.4; wskaźnik jarzmowo-nosowy: 26.5;  wskaźnik wysokości nosa: 42.10; wskaźnik jarzmowo-żuchwowy: 74.3;

fałda hotentocka, bardzo wąska szpara oczna

kolor oczu: 2 (ciemnobrązowe); włosy: Y (czarne); kształt włosów: silnie faliste; skóra: ciemnośniada;

wymiary bezwzględne w mmdługość głowy [g-op] - 192, szerokość głowy [eu-eu] - 141; najmniejsza szerokość czoła [ft-ft] - 108; szerokość twarzy [zy-zy] - 136 mm; wysokość twarzy [n-gn] - 114; szerokość żuchwy [go-go] - 101; wysokość nosa [n-ns] - 48; szerokość nosa [al-al] - 36;

waga: 53 kg; wskaźnik Rohrera: 1.26; wskaźnik Queteleta I: 328; wskaźnik skeliczny: 93.41; wskaźnik długości korpus ciała: 51.7

Typ pseudochamicki (BQ), frakcja mediterranoidalna lub wyżynna (twarz na granicy szerokiej i średniej) - Egipt, Abusir

Typ pseudochamicki (BQ), frakcja berberyjska

 

Przykład 3. Puccioni N., Antropometria delle genti della Cirenaica : Vol. II. Tabelle e tavole, 1936

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost - 173.5; wskaźnik główny 74.87 (długa głowa); wskaźnik twarzy całkowity - 89.13 (dość wąska); wskaźnik nosowy - 71.15 (średnio szeroki);

wskaźnik wysokościowo-długościowy - 69.11;  wskaźnik wysokościowo-szerokościowy - 92.31;

wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy - 96.5;   wskaźnik wysokości nosa - 42.27;  wskaźnik ust - 37.04;

lekko ukośna i wąska szpara oczna;

kolor skóry - 14 w skali von Luschana (ramię);  kolor oczu - 4; kolor włosów - ciemne

Typ pseudochamicki (BQ), frakcja wyżynna - Libia, Cyrenajka

eq-301

 

Przykład 4. Michalski I., Remarks about the anthropological structure of Egypt, Publicatons of the joint arabic-polish anthropological expedition. Part II, pp. 209-238, 1964

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost - 171; wskaźnik główny 69.5; wskaźnik twarzy całkowity - 93.4; wskaźnik nosowy - 80;

wskaźnik wysokościowo-długościowy - 61.5;  wskaźnik wysokościowo-szerokościowy - 88.5;

wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy - 86.6; wskaźnik górnotwarzowy - 58.8;  wskaźnik jarzmowo-żuchwowy - 75.6; wskaźnik wysokości górnej wargi - 45.5; wskaźnik wysokości nosa - 43.3; 

kolor skóry - żółtawo-śniada; kolor warg - ciemnoczerwone; kolor oczu - 2 (76) - ciemnobrązowe; kolor włosów - Y (czarne)

Typ pseudochamicki (BQ), frakcja wyżynna - Egipt

typ pseudochamicki (BQ)

 

Przykład 5. Strouhal E., Reisenauer R.; A Contribution to the Anthropology of the Recent Egyptian Population [w:]  Anthropologie (Brno) t. 1, z. 3, 1963, s. 3-33

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost: 158; wskaźnik główny: 69.9; wskaźnik twarzy całkowity: 81.6; wskaźnik nosowy: 83.3;

wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy:  92.59; wskaźnik czołowo-ciemieniowy: 76.3; wskaźnik czołowo-jarzmowy: 82.4; wskaźnik jarzmowo-nosowy: 28;  wskaźnik wysokości nosa: 41.17; wskaźnik jarzmowo-żuchwowy: 79.2;

prognatyzm zębodołowy; mongoloidalna oprawa oka

kolor oczu: 2 (ciemnobrązowe); włosy: Y (czarne); kształt włosów: silnie faliste; skóra: ciemnośniada;

wymiary bezwzględne w mmdługość głowy [g-op] - 193, szerokość głowy [eu-eu] - 135; najmniejsza szerokość czoła [ft-ft] - 103; szerokość twarzy [zy-zy] - 125 mm; wysokość twarzy [n-gn] - 102; szerokość żuchwy [go-go] - 99; wysokość nosa [n-ns] - 42; szerokość nosa [al-al] - 35;

waga: 44 kg; wskaźnik Rohrera: 1.12; wskaźnik Queteleta I: 278; wskaźnik skeliczny: 90.36; wskaźnik długości korpus ciała: 52.6

Typ pseudochamicki (BQ), frakcja mediterranoidalna - Egipt, Abusir (17 lat)

Typ pseudochamicki (BQ), frakcja berberyjska

 

Przykład 6. Puccioni N., Antropometria delle genti della Cirenaica : Vol. II. Tabelle e tavole, 1936

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost - 180.7; wskaźnik główny 72.22;  wskaźnik twarzy całkowity - 88.72; wskaźnik nosowy - 76.47;

wskaźnik wysokościowo-długościowy - 65.15;  wskaźnik wysokościowo-szerokościowy - 90.21;

wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy - 93.06;wskaźnik wysokości nosa - 43.22;  wskaźnik ust - 39.29;

kolor skóry - 16 w skali von Luschana (przedramię);  kolor oczu - 3; kolor włosów - ciemne;

budowa: pa;

Określony w pracy: Stolarczyk H., Charakterystyka typów antropologicznych Cyrenajki, Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 44, 1971, s. 107-139, opartej na materiale Puccioniego właśnie

Typ pseudochamicki (BQ), frakcja wyżynna  - Libia, Cyrenajka

 Typ pseudochamicki (BQ)

 

Przykład 7. Puccioni N., Antropometria delle genti della Cirenaica : Vol. II. Tabelle e tavole, 1936

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost - 168.8; wskaźnik główny 74.75; wskaźnik twarzy całkowity - 83.80; wskaźnik nosowy - 80;

wskaźnik wysokościowo-długościowy - 62.87;  wskaźnik wysokościowo-szerokościowy - 84.11;

wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy - 94.36; wskaźnik wysokości górnej wargi - 27.12; wskaźnik ust - 44.44; 

słaby prognatyzm zębodołowy

kolor skóry - 25 w skali von Luschana (przedramię);  kolor oczu - 5; kolor włosów - ciemne; 

budowa: la;

Określony w pracy: Stolarczyk H., Charakterystyka typów antropologicznych Cyrenajki, Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 44, 1971, s. 107-139, opartej na materiale Puccioniego właśnie

Typ pseudochamicki (BQ),frakcja mediterranoidalna - Libia, Cyrenajka

 Typ pseudochamicki (BQ)

 

Przykład 8. Puccioni N., Antropometria delle genti della Cirenaica : Vol. II. Tabelle e tavole, 1936

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost - 168.8; wskaźnik główny 76.80; wskaźnik twarzy całkowity - 81.88wskaźnik nosowy - 73.08;

wskaźnik wysokościowo-długościowy - 64.43;  wskaźnik wysokościowo-szerokościowy - 83.89;

wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy - 92.61; wskaźnik wysokości nosa - 46.01;  wskaźnik ust - 30.36

kolor skóry - 15 w skali von Luschana (przedramię);  kolor oczu - 4; kolor włosów - ciemne

budowa: la;

Określony w pracy: Stolarczyk H., Charakterystyka typów antropologicznych Cyrenajki, Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 44, 1971, s. 107-139, opartej na materiale Puccioniego właśnie

Typ pseudochamicki (BQ),  frakcja mediterranoidalna - Libia, Cyrenajka

Typ pseudochamicki (BQ)