Antropologia
Fizyczna

Wysokość ciała:

wzrost: przeciętny wzrost odpowiada realiom sprzed kilkudziesięciu lat, obecnie w związku z jego podwyższeniem w wielu populacjach, jest na pewno wyższy

• rózny, najczęściej niski, ale może być też średni i wysoki

1. dla (♂, Polska) 163.8 (156 -173) 
2. dla (♂, Tadżykistan) 162 (152-171)

czaszka / głowa:

• wskaźnik główny: mezocefaliczny (77-82), rzadko krótkawy (83):

1. osobnicy żywi: (♂, Tadżykistan) 81.0 (77-82) i (♂, Polska) 81.9 (81-82); (m, Rumunia) 83, (k, Rumunia) 81.8 (80-82)
2. materiał kostny: (♂) 81.0 (80-81)

• wskaźnik wysokościowo-długościowy:

1. osobnicy żywi: (m, Tadżykistan) 68 (61-76) - głowa dość wysoka
2. materiał kostny: (♂) 81.0 (80-81) - czaszka wybitnie wysoka

• wskaźnik wysokościowo-szerokościowy:

1. osobnicy żywi: 83.95 - niezbyt wysklepiona głowa
2. materiał kostny: (♂) 100.00 (97-102) - czaszka wysklepiona

• wskaźnik poprzeczno-czołowy: dla czaszek (♂) 77.8 (75-80) co daje czoło okragławe
• wskaźnik czołowo-ciemieniowy dla czaszki (♂) 70.1 (66-73) - czoło szerokawe

twarz:

• wskaźnik twarzowy całkowity: twarz różna, od szerokie do częściej wąskiej

1. dla głowy (m, Polska) 85.0 (79-92) - twarz średnio szeroka
2. - " - (m, Tadżykistan) 90.0 (81-98) - twarz wąska
3. -"- (♀, Rumunia) 85.4 (79-89)

• wskaźnik górnotwarzowy dla czaszki średnio (♂) 50.3 (48-52) - niskawe twarz górna
• wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy: (♀, Rumunia) 92.5 (90-94)
• profil pionowy twarzy: bardzo często prognatyzm / mezognatzym zębodołowy (Tadżykistan - 40%)
• profil poziomy twarzy: pewne przypłaszczenie twarzy niekiedy występuje

{sldier nos:|icon}

• wskaźnik nosowy: nos różny, od wąskiego do szerokiego
  

1. dla głowy średnio (m, Polska) 60.6 (54-64) 
2. -"- (♂, Tadżykistan) 60 (47-69) -  nos wąski
3. -"- (♀, Rumunia) 56.6 (48-64)
4. dla czaszek jest to średnio dla (♂) 44.7 (44) - wąski

• wskaźnik wysokosci nosa: (♀, Rumunia) 44.7 (39-48)
• mało wydatny, średnio (♂) 46.0
• profil nosa zróżnicowany od słabo wklęsłego do prostego

szczęka górna i żuchwa:

• wskaźnik szczękowy Virchowa: średnio dla czaszki (♂) 66.4 (65-67)  - szczęka dość szeroka w stosunku do wysokości twarzy
• wskaźnik szczękowo-jarzmowy: średnio dla czaszki (♂) 75.8 (71-79) - szczęka szeroka w stosunku do łuków jarzmowych
• wskaźnik podniebienia czaszki: dla (♂) 92.3 (73-111) - podniebienie bardzo szerokie

oczodoły:

• wysokie (82-x)
• wskaźnik oczodołowy [mf]  średnio dla (♂) 90.3 (83-97)

oczy:

• kolor oczu: ciemne (1-6)
• ukształtowanie powieki górnej: pełna fałda mongolska występuje w 12% przypadków (Tadżykistan); silna fałda powiekowa w 29% (Tadżykistan). W Polsce ślad fałdy mongolskiej lub pełna u większości przypadków.

włosy:

• kolor włosów: ciemne  (T - Y)

skóra:

• kolor skóry: płowa do śniadej, nieraz w odcieniach żółtawych

owłosienie ciała i zarost:

• słabe

Występowanie:

W Polsce bardzo rzadki. Należy do grupy typów wschodnich. W dawniejszych epokach liczniejszy, np. kultura łużycka (cmentarz w  Częstochowie) - 5.3%.

W Polsce występuje incydentalnie:

• Radziwie (obecnie dzielnica Płocka, próba z lat '60) - 0.5% [Becker, 1966]
• powiat płoński (próba z lat '60) - 0.5% [Stolarczyk, 1971]
• powiat sierpecki (próba z lat '60) - 0.4% [Łuczak, 1972]
• powiat płocki (próba z lat '60) - 0.4% [Becker, 1970]
• Warszawa (ludność przedwojenna - etniczni Polacy) - 0.2% [Krasnodębska, 1969]
• powiat bełchatowski (próba z lat '70) - 0.1% [Stolarczyk, 1979]

Dla porównania:

• Tadżykistan (♂) 5%
• Mongolia (♂) 1.1% i dla () 0.5%
• Rumunia (Karpaty południowe) dla (♂) 0.4% i dla (♀) 1.5%

Z synonimu Kapicy (typ pontyjski) wnoszę że równiez w regionie Morza Czarnego (Krym, północny Kaukaz?).

BIBLIOGRAFIA:

1. Kapica Z., Analiza antropologiczna materiałów osteologicznych z cmentarzyska kultury łużyckiej (Hallstatt C) w Częstochowie-Rakowie [w:] red. Błaszczyk W., Cmentarzysko kultury łużyckiej w Częstochowie-Rakowie, 1965
2. Kapica Z., Dotychczasowy stan badań antropologicznych regionu Brześcia Kujawskiego [w:] red. Laguna S., Monografia powiatu włocławskiego, (1970), s. 21-48
3. Łuczak B., Charakterystyka antropologiczna ludności rumuńskiej z okolic Karpat południowych, Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 56, 1974, s. 109-120
4. Michalska-Wichan J., Struktura antropologiczna ludności Mongolii [w:] Acta Universitatis Lodzensis. Folia Zoologica et Anthropologica, t. 4, 1986, s. 79-138
5. Michalski I., Struktura Antropologiczna Polski, 1949
6. Michalski T. W., Studia nad strukturą antropologiczną krajów alpejskich, 1956
7. Orczykowska Z., Analiza antropologiczna Tadżyków z Pamiru [w:] Materiały i Prace Antropologiczne, nr. 46, 1959
8. Orczykowska Z., Próba skonstruowania klucza antropologicznego na podstawie klasyfikacji Michalskiego [w:] Przegląd Antropologiczny, t. 22, z.1, 1959, s. 212-229

tylko składy typologiczne:

1. Becker M., Płock i Radziwie w świetle badań antropologicznych [w:] Notatki Płockie t. 11, nr 4(38), 1966
2. Becker M., Struktura antropologiczna powiatu płockiego [w:] Notatki Płockie t. 15, nr 3(57), 1970, s. 34-46
3. Kransodębska I., Struktura antropologiczna mężczyzn z Warszawy i okolic w okresie międzywojennym [w:] Materiały i Prace Antropologiczne, nr 77, 1969, s.375-404
4. Łuczak B., Składy antropologiczne na tle ruchów migracyjnych ludności powiatu sierpeckiego [w:] Notatki Płockie, t.17, nr. 2 (66), 1972, s. 25-30
5. Stolarczyk H., Analiza antropologiczna ludności powiatu bełchatowskiego [w:] Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 18, 1979, s. 59-79
6. Stolarczyk H., Ludność powiatu płońskiego w świetle antropologii [w:] Notatki Płockie, t.16, nr 4 (63), 1971, s. 34-42

 

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost: 171; wskaźnik główny: 83.5; wskaźnik twarzy całkowity: 96.2; wskaźnik nosowy: 72.5;

wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy: 97.08; wskaźnik czołowo-ciemieniowy: 77.4; wskaźnik czołowo-jarzmowy: 79.7; wskaźnik jarzmowo-nosowy: 27.8;  wskaźnik wysokości nosa: 39.84; wskaźnik jarzmowo-żuchwowy: 76.7

kolor oczu: 4 (piwne); włosy: Y (czarne); kształt włosów: proste; skóra: jasnośniada;

wymiary bezwzględne w mm: długość głowy [g-op] - 164, szerokość głowy [eu-eu] - 137; najmniejsza szerokość czoła [ft-ft] - 106; szerokość twarzy [zy-zy] - 133 mm; wysokość twarzy [n-gn] - 128; szerokość żuchwy [go-go] - 102; wysokość nosa [n-ns] - 51; szerokość nosa [al-al] - 37;

waga: 51 kg; wskaźnik Rohrera: 1.02; wskaźnik Queteleta I: 298; wskaźnik skeliczny: 96.55; wskaźnik długości korpus ciała: 50.9

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost - 173; wskaźnik główny 82.4; wskaźnik wys-dług. - 62.8;  wskaźnik wys-szer. - 76.1; wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy - 89; wskaźnik twarzy całkowity - 92; wskaźnik górnotwarzowy - 62.3; wskaźnik jarzmowo-żuchwowy - 89; wskaźnik wysokości górnej wargi - 41; wskaźnik wysokości nosa - 48; wskaźnik nosowy - 60.7; kolor skóry - 15 w skali von Luschana;  kolor oczu - 2 (76) ciemnobrązowe; kolor włosów - W (ciemnobrazowe)