Typ refaicki (YK)

W typologii indywidualnej kierunku morfologiczno-porównawczego typ mieszany między rasami  orientalną (K) kromanionoidalną (Y). Typ refaicki oznacza się symbolem YK. In English:  Rephaitic type.

Ogólna charakterystyka:

Główne cechy:

  • wzrost średni do wysokiego (x-178)
  • budowa: dość lekka
  • głowa  dolichocefaliczna  (wskaźnik główny x-77); dość niska i niezbyt wysklepiona; czaszka większa i bardziej urzeźbiona niż u typu orientalnego
  • oczodoły średnie
  • twarz różna, od szerokiej do wąskiej, rysy twarzy grubsze niż u typu orientalnego, dużo szersze jarzma, nieraz wybitnie
  • nos różny, od wąskiego do szerokiego, wysoki, wydatny; profil prosty do wypukłego
  • nos x-65 i twarz 84-x, nie występuje razem; podobnie jak twarz szeroka (x-83) i nos (70-x)
  • kolor oczu: od ciemnych do jasnych (4-14), najczęściej ciemne mieszane (żółtawopiwne)
  • kolor włosów: włosy ciemne, za to częściej występuje rozjaśnienie zarostu; kształt najczęściej falisty
  • kolor skóry:   niezbyt jasna
  • obfity zarost i owłosienie ciała

Frakcje:

Typ bardzo polimorficzny, o wyraźnie różnych frakcjach, ze względu na bardzo różne komponenty wyjściowe

  • kromanionoidalna (Yk) - twarz szeroka (x-83), nos wąski lub dość wąski (x-69); rozjaśnienie pigmentacji (co najmniej jedna z cech: oczy / zarost / włosy / skóra)
  • pośrednia (yk) - twarz średnia (84-87), nos dość wąski do szerokiego (66-x); rozjaśnienie pigmentacji (co najmniej jedna z cech: oczy / zarost / włosy / skóra)
  • orientalna (yK) - twarz wąska (88-x), nos  dośc wąski do szerokiego (66-x); rozjaśnienie pigmentacji (co najmniej jedna z cech: oczy / zarost / włosy / skóra)

Różnice z innymi typami:

  • od typu orientalnego (K) odróżnia go znaczne poszerzenie twarzy i jarzm, często szerszy nos; jaśniejsze oczy, czasem tez jaśniejszy zarost; grubsze rysy, cięższa budowa czaszki
  • od teoretycznie zbliżonego wskaźnikowo typu atlantyckiego (YE) różni się "orientalną" fizjonomią, częściej wypukłym / garbatym profilem nosa; wyższymi oczodołami, ciemniejszą skórą, występowaniem mocno kręconych włosów
  • frakcja orientalna i pośrednia różnią się od typu egejskiego (AB) zawsze co najmniej średnim lub wysokim wzrostem (165-x), wyłącznie długą głową (x-76) i orientalną fizjonomią, przede wszystkim wydatniejszym, wypukłym / garbatym nosem
  • od typów BK i BE różni się rozjaśnieniem pigmentacji

Niżej sprawdź dokładną charakterystykę. Część wymienionych cech, szczególnie opisowych, ma jedynie znaczenie pomocnicze i nie może służyć jako podstawowe kryterium wyznaczania przynależności do tego typu.

wzrost i budowa ciała:

wzrostśredni wzrost odpowiada realiom sprzed kilkudziesięciu lat, obecnie w związku z jego podwyższeniem w wielu populacjach, jest na pewno wyższy

  • wysoki, rzadziej średni

budowa:

  • budowa: dość lekka, średnio lp (leptosomatyczno-pykniczna) czyli 36 wg skali Michalskiego

głowa / czaszka:

  • wskaźnik główny: dolichocefaliczny,
  • czaszka większa i bardziej urzeźbiona niż u typu orientalnego
  • większe łuki nadoczodołowe

twarz:

  • wskaźnik twarzowy całkowity  twarz różna, od bardzo szerokiej do wąskiej
  • nos x-65 i twarz 84-x, nie występuje razem; podobnie jak twarz szeroka (x-83) i nos (70-x)
  • o rysach grubszych niż u typu orientalnego

nos:

  • wskaźnik nosowy   nos różny od wąskiego do szerokiego
  • nos x-65 i twarz 84-x, nie występuje razem; podobnie jak twarz szeroka (x-83) i nos (70-x)
  • wydatność nosa:   przeważnie wydatny do bardzo wydatnego
  • profil nosa od prostego do wypukłego

oczy:

  • kolor oczu: od ciemnych do jasnych, najczęściej dla (♂) żółtawopiwne 6.1 (4-14)

włosy:

skóra:

uwłosienie:

Uwagi:

Frakcję orientalną (wąska twarz, średni lub szeroki nos) wyodrębniłem na zasadzie analogii z frakcjami typu atlantyckiego (YE). Teoretycznie powinna występować i trudno też zaliczać osobników o garbatym, wydatnym nosie, o opuszczonym końcu do typu egejskiego (AB) czy atlantyckiego (YE).

Występowanie:

Typ refaicki (YK) należy do grupy typów południowych. Nazwa (według Stolarczyka, za Michalskim) pochodzi od mitycznych olbrzymów z legend Bliskiego Wschodu - Rephaitu. Centrum jego występowania to Bliski Wschód. Spotykany wśród Kurdów i niektórych Beduinów. Rzadko spotykany też w Iranie (przynajmniej w zanalizowanych seriach). W Afryce Północnej występuje rzadziej i pochodzi właśnie głównie z Azji zachodniej. Ale częściowo może też być wynikiem mieszania się elementu kromanionoidalnego z Maghrebu z napływowym elementem orientalnym.

składy typologiczne:

Zachodnia Azja

  • Irak środkowy, szczep Beduinów Ba'ij (♂) - 5.3%
  • Iran środkowo-południowy, Kinaresh (♂) - 1.39% (yK)
  • Iran, Żydzi z Ishafan (♂) - 1.04% (yK)

Środkowa Azja

  • Tadżykistan (♂) - 2%

Północna Afryka

  • Libia, Cyrenajka (♂) 2.5%
  • Egipt (♂) - 1.2%

BIBLIOGRAFIA:

  1. Michalski I., Remarks about the anthropological structure of Egypt, Publicatons of the Joint Arabic-Polish Anthropological Expedition. Part II, 1964, s. 209-238
  2. Stolarczyk H., Budowa ciała mieszkańców Cyrenajki, Studia Afrykanistyczne, Acta Anthropologica Lodziensia 10, 1965, s. 1-28
  3. Stolarczyk H., Charakterystyka typów antropologicznych Cyrenajki, Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 44, 1971, s. 107-139
  4. Stolarczyk H., Próba ujęcia struktury antropologicznej Cyrenajki, Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 40, 1970, s. 123-148

składy z poniższych opracowań określiłiem metoda morfologiczno-porównawczą na bazie podanych tam materiałów indywidualnych:

  1. Field H., Contributions to the anthropology of Iran [w:] Publications of the Field Museum of Natural History. Anthropological Series, Vol. 29,No. 2 (DECEMBER 15, 1939), s. 511, 513-706

Odpowiedniki w innych typologiach:

  • Eickstedt - częściowo (osobniki o jasniejszej pigmentacji) zapewne typ irański rasy orientalnej

 Zobacz też - podstawowe różnice między indywidualnymi typami rasowymi, a rasami geograficznymi

Objaśnienia do powyższych danych:

  1. ♂ - mężczyźni
  2. ♀ - kobiety
  3. w nawiasach po średnich podane zakresy zmienności (min - max)



podtyp / frakcja kromanionoidalna (Yk) - twarz szeroka (x-83), nos wąski lub dość wąski (x-69); rozjaśnienie pigmentacji (co najmniej jedna z cech: oczy / zarost / włosy)

Przykład 1. Puccioni N., Antropometria delle genti della Cirenaica : Vol. II. Tabelle e tavole, 1936

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost - 165.2; budowa: al;  wskaźnik główny 76.06; wskaźnik wys-dług. - 67.02;  wskaźnik wys-szer. - 88.11; wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy - 98.60; wskaźnik twarzy całkowity - 78.72;  wskaźnik ust - 26.42; wskaźnik wysokości nosa - 47.74; wskaźnik nosowy - 67.92; kolor skóry - 18 w skali von Luschana (przedramię);  kolor oczu - 8 (jasnozielone); kolor włosów - ciemne

Określony w pracy: Stolarczyk H., Charakterystyka typów antropologicznych Cyrenajki, Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 44, 1971, s. 107-139, opartej na materiale Puccioniego właśnie.

 typ refaicki (YK), Libia, Cyrenajka - frakcja kromanionoidalna

typ refaicki (YK)

 Przykład 2. Michalski I., Remarks about the anthropological structure of Egypt, Publicatons of the joint arabic-polish anthropological expedition. Part II, pp. 209-238, 1964

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost - 167; wskaźnik główny 75.8; wskaźnik wys-dług. - 64.6;  wskaźnik wys-szerok. - 85.3; wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy - 91.3; wskaźnik twarzy całkowity - 83.2; wskaźnik górnotwarzowy - 56.2;  wskaźnik jarzmowo-żuchwowy - 93.9; wskaźnik wysokości górnej wargi - 30.5; wskaźnik wysokości nosa - 51.8; wskaźnik nosowy - 61.0kolor skóry - biała z odcieniem żółtawym; kolor warg - czerwone; kolor oczu - 75 (3 w skali Martina - ciemnobrązowe); kolor włosów - W

Typ refaicki (YK), Egipt - frakcja kromanionoidalna (jasna skóra w porównaniu z typem BK)

Typ refaicki (YK)

 

orientalna (yK) - twarz wąska (88-x), nos  dośc wąski do szerokiego (66-x); rozjaśnienie pigmentacji (co najmniej jedna z cech: oczy / zarost / włosy / skóra)

 

Przykład 3. Genna G.,  Samaritani, 1938

Typ refaicki (YK), Samarytanin, Palestyna - frakcja orientalna

Typ refaicki (YK) - frakcja orientalna

 

Przykład 4. Field H., THE ANTHROPOLOGY OF IRAQ. PART I, NUMBER 1. THE UPPER EUPHRATES, 1940

Typ refaicki (YK), Irak - frakcja orientalna

Typ refaicki (YK)

 

Przykład 5. Genna G.,  Samaritani, 1938

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost - 171; wskaźnik główny 70.76; wskaźnik wys-dług. - 64;  wskaźnik wys-szer. - 91; wskaźnik czołowo-ciemieniowy - 71; wskaźnik czołowo-jarzmowy - 78; wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy - 91.30; wskaźnik twarzy całkowity - 98wskaźnik jarzmowo-żuchwowy - 79 ; wskaźnik wysokości nosa - 40.65; wskaźnik nosowy - 70; kolor skóry - 9 w skali von Luschana (ramię);  kolor oczu - 8 (jasnozielone); kolor włosów - W (ciemnobrązowe)

Typ refaicki (YK), Samarytanin, Palestyna - frakcja orientalna

typ refaicki (YK)

 Przykład 6. Field H., THE ANTHROPOLOGY OF IRAQ. PART I, NUMBER 1. THE UPPER EUPHRATES, 1940

Typ refaicki (YK), Irak - frakcja orientalna

 

typ refaicki (YK)

 

Przykład 7. Coon C. S., Tribes of the Rif, 1931

Typ refaicki (YK) - Maroko, góry Rif

Typ refaicki (YK)