Antropologia
Fizyczna

wzrost i budowa ciała:

wzrost: średni wzrost odpowiada realiom sprzed kilkudziesięciu lat, obecnie w związku z jego podwyższeniem w wielu populacjach, jest na pewno wyższy

• średni do wysokiego

budowa:

• budowa: krępa

głowa / czaszka:

• wskaźnik główny: dolichocefaliczny
• czaszka większa i bardziej urzeźbiona niż u typu berberyjskiego
• większe łuki nadoczodołowe

oczodoły:

• wskaźnik oczodołowy [mf]   niskie  (x-80)

twarz:

• wskaźnik twarzowy całkowity  (75-83) - twarz szeroka do bardzo szerokiej
• o rysach grubych, nieregularnych, przypominajacych niekiedy twarze Ajnów

nos:

• wskaźnik nosowy  (70-86) - średnio szeroki do szerokiego
• wydatność nosa:  dość wydatny
• profil nosa różny, średnio wklęsło-wypukły

oczy:

• kolor oczu: od ciemnych do jasnych, przeciętnie żółtawopiwne 6 lub ciemnozielone 7 w skali Martina
• ukształtowanie powieki górnej: fałda powiekowa przeważnie dość silnie rozwnięta, raczej wąska szpara oczna

włosy:

• kolor włosów: w Egipcie i Libii ciemne (W-Y), w Maroku wg danych Coona spotyka się odcienie rudobrązowe (mogły by to być kasztanowate / szatynowe R-U, względnie rudobrązowe VI-V); za to wszędzie spotyka się dość często rozjaśnienie zarostu (również raczej w odcieniach kasztnowatych / szatynowych, względnie rudobrązowych)
• kształt włosów: najczęściej faliste

skóra:

• kolor skóry: niezbyt jasna, w Libii dla (♂) 18.1 (12-23); w Egipcie śniada jasna do śniadej dośc ciemnej

uwłosienie:

• zarost obfity
• owłosienie ciała obfite

Występowanie:

Typ rifeński (YB) należy do grupy typów południowych. Centrum jego występowania stanowi górzysta część Afryki północno-zachodniej. Szczególnie góry Rif (stąd nazwa typu) w Maroku i Kabylia oraz Aures w Algierii. Do czasów kolonizacji hiszpańskiej był też jednym z liczących się składników Guanczów z Wysp Kanaryjskich [Michalski 1963 (link), Wiercińśki 1958 (link). Rzadko spotyka się go w Libii i Egipcie.

Występuje za to dość licznie na Krecie [analiza serii Luschana z 1913].  Sporadycznie w Rumunii [Łuczak 1974]. Zapewne spotykany w na półwyspie Iberyjskim w związku z podbojami muzułmańskimi w średniowieczu, wychodzącymi z Maroka. Na Bliskim Wschodzie i w Turcji spotykany ale nielicznie.

składy typologiczne (w nawiasach frakcje, tam gdzie były podane)

Bałkany i Grecja

• Grecja, Kreta (♂) - 4.1% (yB > | Yb, yb | )
• Rumunia (Karpaty południowe) dla (♂) 0.4% (prawdopodobnie wykrzyżowany ze stosunkowo licznych tam typów egejskiego AB i pseudoalpejskeigo YH)

Turcy

• Konya, środkowo-południowa Turcja (♂) - 1.79% (yB)

Zachodnia Azja

• Iran środkowo-południowy,Yezd-i-Khast (♂) - 2.08% (yB)
• Iran, Żydzi z Ishafan (♂) - 1.04% (Yb)

Północna Afryka

• Egipt (♂) - 1.5%
• Libia (Cyrenajka) dla (♂) 0.9%
• nie mam niestety danych np. z Maroka gdzie na pewno byłby liczniejszy

BIBLIOGRAFIA:

1. Łuczak B., Charakterystyka antropologiczna ludności rumuńskiej z okolic Karpat południowych, Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 56, 1974, s. 109-120
2. Michalski I., Remarks about the anthropological structure of Egypt, Publicatons of the joint arabic-polish anthropological expedition. Part II, 1964, s. 209-238
3. Michalski I., Składniki antropologiczne ludności Śródziemnomorza. Cz. 1, Rasy [w:] Człowiek w Czasie i Przestrzeni : kwartalnik PTA, 1963, Tom 6, Numer 2(22) , s. 60-69 link
4. Michalski I., Typy antropologiczne Egiptu, Człowiek w czasie i przestrzeni : kwartalnik PTA, t. 1, z. 4, 1958, s. 192-203 link
5. Stolarczyk H., Budowa ciała mieszkańców Cyrenajki, Studia Afrykanistyczne, Acta Anthropologica Lodziensia 10, 1965, s. 1-28
6. Stolarczyk H., Charakterystyka typów antropologicznych Cyrenajki, Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 44, 1971, s. 107-139
7. Stolarczyk H., Próba ujęcia struktury antropologicznej Cyrenajki, Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 40, 1970, s. 123-148
8. Wierciński A., O antropologii starożytnego Egiptu, Człowiek w czasie i przestrzeni : kwartalnik PTA, 1958, Tom 1, zeszyt 4, s. 184-191 link

składy z poniższych opracowań określiłiem metoda morfologiczno-porównawczą na bazie podanych tam materiałów indywidualnych:

• Field H., Contributions to the anthropology of Iran [w:] Publications of the Field Museum of Natural History. Anthropological Series, Vol. 29,No. 2 (DECEMBER 15, 1939), s. 511, 513-706
• Luschan F., Beiträge zur Anthropologie von Kreta [w:] Zeitschrift für Ethnologie, 45. Jahrg., H. 3 (1913), s. 307-393

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy:  97.84; wskaźnik czołowo-ciemieniowy: 78.4; wskaźnik czołowo-jarzmowy: 80.1; wskaźnik jarzmowo-nosowy: 30.1;  wskaźnik wysokości nosa: 42.98; wskaźnik jarzmowo-żuchwowy: 78.7;

kolor oczu: 11 (szare); włosy: Y (czarne); kształt włosów: słabo faliste; skóra: dość jasna;

wymiary bezwzględne w mm: długość głowy [g-op] - 199, szerokość głowy [eu-eu] - 139; najmniejsza szerokość czoła [ft-ft] - 109; szerokość twarzy [zy-zy] - 136 mm; wysokość twarzy [n-gn] - 114; szerokość żuchwy [go-go] - 107; wysokość nosa [n-ns] - 49; szerokość nosa [al-al] - 41;

waga: 55 kg; wskaźnik Rohrera: 1.35; wskaźnik Queteleta I: 347; wskaźnik skeliczny: 95.12; wskaźnik długości korpus ciała: 51.3

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy:  100.7; wskaźnik czołowo-ciemieniowy: 76.9; wskaźnik czołowo-jarzmowy: 76.4; wskaźnik jarzmowo-nosowy: 29.9;  wskaźnik wysokości nosa: 42.73; wskaźnik jarzmowo-żuchwowy: 74.3;

kolor oczu: 8 (zielonawo-niebieskie); włosy: Y (czarne); kształt włosów: silnie faliste; skóra: śniada;

wymiary bezwzględne w mm: długość głowy [g-op] - 197, szerokość głowy [eu-eu] - 143; najmniejsza szerokość czoła [ft-ft] - 110; szerokość twarzy [zy-zy] - 144 mm; wysokość twarzy [n-gn] - 117; szerokość żuchwy [go-go] - 107; wysokość nosa [n-ns] - 50; szerokość nosa [al-al] - 43;

waga: 69 kg; wskaźnik Rohrera: 1.39; wskaźnik Queteleta I: 405; wskaźnik skeliczny: 93.75; wskaźnik długości korpus ciała: 51.6

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wskaźnik wys-dług. - 62.7;  wskaźnik wys-szerok. - 84.0;

wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy - 94.7;  wskaźnik górnotwarzowy - 52.1; wskaźnik wysokości nosa - 46.6;  wskaźnik jarzmowo-żuchwowy - 90.5; wskaźnik wysokości górnej wargi - 37.0; 

kolor skóry - śniada; kolor warg - czerwone; kolor oczu - 45 (10 w skali Martina - ciemnoszare); kolor włosów - Y (czarne)

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

kolor oczu - 6 w skali Fischera (zielono-szare); kolor włosów - W (ciemnobrązowe)

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy - 91.27; wskaźnik czołowo-ciemieniowy: 70.46; wskaźnik czołowo-jarzmowy: 77..2; wskaźnik górnotwarzowy - 43.8; wskaźnik wysokości nosa - 40.74; wskaźnik jarzmowo-nosowy: 27.2; wskaźnik jarzmowo-żuchwowy: 71.13;

 kolor włosów - brązowe; zarost rudo-brązowy; kolor oczu - zielonawopiwne

wymiary bezwzględne w mm: długość głowy [g-op] - 194, szerokość głowy [eu-eu] - 149; najmniejsza szerokość czoła [ft-ft] - 105; szerokość twarzy [zy-zy] - 136 mm; wysokość twarzy [n-gn] - 108; wysokość górna twarzy [n-sto] - 60; szerokość żuchwy [go-go] - 97; wysokość nosa [n-ns] - 44; szerokość nosa [al-al] - 37;

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy - 97.16; wskaźnik czołowo-ciemieniowy: 76.59; wskaźnik czołowo-jarzmowy: 78.83; wskaźnik górnotwarzowy - 49.0; wskaźnik wysokości nosa - 40.35;  wskaźnik jarzmowo-nosowy: 27; wskaźnik jarzmowo-żuchwowy: 77.37;

kolor skóry - jasnoróżowa (zapewne na zakrytych, nieopalonych cześciach ciała); kolor włosów - ciemno-brązowe; zarost rudo-brązowy; kolor oczu - ciemnobrązowe.

wymiary bezwzględne w mm: długość głowy [g-op] - 198, szerokość głowy [eu-eu] - 141; najmniejsza szerokość czoła [ft-ft] - 108; szerokość twarzy [zy-zy] - 137 mm; wysokość twarzy [n-gn] - 114; wysokość górna twarzy [n-sto] - 67; szerokość żuchwy [go-go] - 106; wysokość nosa [n-ns] - 46; szerokość nosa [al-al] - 37;

Według Coona przejawiący "irlandzką" fizjonomię (hmm...)

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wskaźnik wys-dług. - 59.79;  wskaźnik wys-szer. - 76.87;

wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy - 93.87; wskaźnik ust - 33.3; wskaźnik wysokości nosa - 42.30;

kolor skóry - 22 w skali von Luschana (przedramię);  kolor oczu - 4 (piwne); kolor włosów - ciemne; zarost w kolorze kasztanowatym (R-T)

budowa: pa;

Określony w pracy: Stolarczyk H., Charakterystyka typów antropologicznych Cyrenajki, Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 44, 1971, s. 107-139, opartej na materiale Puccioniego właśnie

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wskaźnik wys-dług. - 63.90;  wskaźnik wys-szer. - 86.24;

wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy - 94.73;  wskaźnik wysokości nosa - 40.67; wskaźnik ust - 43.14;

kolor skóry - 14 w skali von Luschana (przedramię);  kolor oczu - 6 (jasnopiwne); kolor włosów - ciemne

budowa: pa; 

Określony w pracy: Stolarczyk H., Charakterystyka typów antropologicznych Cyrenajki, Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 44, 1971, s. 107-139, opartej na materiale Puccioniego właśnie

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wskaźnik wys-dług. - 58.64;  wskaźnik wys-szer. - 77.24;

wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy - 91.39;  wskaźnik ust - 36.36; wskaźnik wysokości nosa - 41.17;

kolor skóry - 18 w skali von Luschana (przedramię);  kolor oczu - 6 (jasnopiwne); kolor włosów - ciemne

Określony w pracy: Stolarczyk H., Charakterystyka typów antropologicznych Cyrenajki, Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 44, 1971, s. 107-139, opartej na materiale Puccioniego właśnie

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy:  101.44; wskaźnik czołowo-ciemieniowy: 76.1; wskaźnik czołowo-jarzmowy: 75; wskaźnik jarzmowo-nosowy: 27.1;  wskaźnik wysokości nosa: 41.37; wskaźnik jarzmowo-żuchwowy: 70.7;

kolor oczu: 2 (ciemnobrązowe); włosy: Y (czarne); kształt włosów: słabo faliste; skóra: jasnośniada;

wymiary bezwzględne w mm: długość głowy [g-op] - 192, szerokość głowy [eu-eu] - 140; najmniejsza szerokość czoła [ft-ft] - 105; szerokość twarzy [zy-zy] - 144 mm; wysokość twarzy [n-gn] - 116; szerokość żuchwy [go-go] - 99; wysokość nosa [n-ns] - 48; szerokość nosa [al-al] - 38;

waga: 62 kg; wskaźnik Rohrera: 1.23; wskaźnik Queteleta I: 362; wskaźnik skeliczny: 82.44; wskaźnik długości korpus ciała: 54.8