Typ śródziemnomorsko-pacyficzny (EZ)

Mieszaniec międzyodmianowy biało-żółty. W typologii antropologicznej kierunku morfologiczno-porównawczego typ mieszany między rasam śródziemnomorską (E) i pacyficzną (Z). Typ śródziemnomorsko-pacyficzny  oznacza się symbolem EZ. In English: Med-Pacific type (EZ)..

Jeden z tzw. typów "turańskich" - czyli występujących najczęściej w Azji Centralnej.

Ogólna charakterystyka:

Główne cechy:

  • wzrost  niski (x-164)
  • głowa  mezocefaliczna (77-82)
  • oczodoły średnie (?)
  • twarz wąska, rzadziej średnia (84-x) często wysokie i lekko wystające kości policzkowe oraz mezognatyzm i/lub prognatyzm zębodołowy i przypłaszczenie twarzy
  • nos wąski (x-69), wydatny, profil prosty, wypukły, garbaty
  • oczy ciemne (1-6); przeważnie wąska szpara oczna; z reguły silna fałda powiekowa, często ślad fałdy mongolskiej lub pełna fałda mongolska
  • włosy ciemne  (U-Y)
  • skóra często w żółtawych odcieniach
  • słabe owłosienie ciała

Frakcje:

  • frakcja śródziemnomorska (Ez) - wzrost niski; głowa wydłużona (77-79)
  • frakcja pośrednia (ez) - wzrost średni; głowa wydłużona (77-79)
  • frakcja pacyficzna (eZ) - wzrost niski; głowa krótkawa (80-82)

Różnice z innymi typami:

  • od typu EQ odróżnia wydatniejszy nos i brak profili falistych i wklęsłych, oraz  niższy wzrost w porównaniu z niektórymi frakcjami
  • od typu BZ różni się pośrednią głową, weższym nosem w niektórych frakcjach
  • od typu KZ odróżnia go niższy wzrost; brak zakresu dolichocefalicznego
  • od typu KQ odróżnia go brak zakresu dolichocefalicznego; występowanie profily wypukłych / garbatych
  • od typu HZ albo występowanie profili prostych nosa, albo brak szerokiego zakresu twarzy jako opcji, względnie niższy wzrost
  • W porównaniu z typem śródziemnomorskim (E) występują  (z reguły nie wszystkie naraz) cechy odmiany żółtej: wysokie i wystające kości jarzmowe; przypłaszczenie twarzy; mezognatyzm / prognatyzm zębodołowy; wąska i ukośna szpara oczna; silna fałda powiekowa; ślad lub pełna fałda mongolska; żółtawy odcień skóry; słabe owłosienie ciała. Pod względem wymiarów oba typy mogą być identyczne, oprócz dużo wyższej głowy u typu EZ i opcji wystapienia wyższych oczodołów.
  • W porównaniu z typem pacyficznym (Z) przeważnie niższy wzrost oraz słabsze nasilenie wyżej podanych cech odmiany żółtej  lub brak niektórych, poza tym pod względem wymiarów mogą być identyczne (poza możliwością wystąpienia wskaźnika głównego dolichocefalicznego i niższych oczodołów)
  • W porównaniu z typem eurazjatyckim (AZ) brak jasnej pigmentacji i niższy wzrost, występowanie zakresu nosa (67-69)

Niżej sprawdź dokładną charakterystykę. Część wymienionych cech, szczególnie opisowych, ma jedynie znaczenie pomocnicze i nie może służyć jako podstawowe kryterium wyznaczania przynależności do tego typu.

wzrost:

  • wzrost:  niski (x-164)
  1. (♂, Tadżykistan) 163 cm - średni wzrost odpowiada realiom sprzed kilkudziesięciu lat, obecnie w związku z jego podwyższeniem w wielu populacjach, jest na pewno wyższy

głowa / czaszka:

twarz:

fizjonomia:

nos:

cechy opisowe nosa:

górna szczęka:

oczodoły:

oczy:

  • kolor oczu: ciemne (1-6)
  • ukształtowanie powieki górnej: przeważnie silna fałda powiekowa (Tadżykistan 50%), czasem fałda mongolska (25% Tadżykistan) lub jej ślad; choć może też występować powieka semicka
  • szpara oczna: przeważnie wąska; pozioma, rzadziej lekko ukośna lub o migdałowatym kształcie (możliwa do wystąpienia cecha pacyficzna)

włosy:

skóra:

  • skóra często w odcieniach żółtawych

zarost i owłosienie ciała:

  • skąpe owłosienie ciała

Występowanie:

Typ EZ należy do grupy typów wschodnich.

Można go nazwać też jednym z typów "turańskich", czyli typów mieszanych biało-żółtych występujących głównie w dawnej, radzieckiej Azji Centralnej i terenach przyległych jak północny Afganistan i Sinkiang. Są to jeszcze typy HM, EM, AM, AZ, KQ, KM, KZ.


 Michalski używał skrótowej nazwy typ ladyński. Wg kierunku morfologiczno-porównawczego (za Czekanowskim) typ pacyficzny i jego pochodne (prócz innych typów odmiany żółtej) występują także wśród Indian amerykańskich i typ mieszany europejsko (hiszpańsko)-indiański z Ameryki Łacińskiej to często właśnie typ śródziemnomorsko-pacyficzny. Gdyż Hiszpanie to w dużej mierze typ śródziemnomorski (E).

Nie wydaje mi się to słuszne i skłaniałbym się do teorii np. Eickstedta o wyjątkowości lokalnych ras / typów Indian, dlatego nie użyję tego określenia (zresztą chyba lepszym mianem byłby typ latynoski) i pozostanę przy nazwie dwuczłonowej. Chociaż każdy może inaczej ocenić poniższe przykłady i może niektóre rzeczywiście fizjonomicznie są podobne do metysów z Ameryki Łacińśkiej.


 W Polsce występuje incydentalnie:

  • Warszawa (ludność przedwojenna - etniczni Polacy) - 0.1% [Krasnodębska, 1969]
  • powiat bełchatowski (próba z lat '70) - 0.1% [Stolarczyk, 1979]

Dla porównania:

  • Egipt (♂) - 2.8% (pozostałość z czasów podbojów tureckich)
  • Mongolia (♂) 2.4% i dla (♀) 0.8%
  • Tadżykistan (♂) - 1%
  • Korea - 0.4%

BIBLIOGRAFIA:

  1. Kapica Z., Studia nad polskimi metodami antropostatystycznymi, 1965
  2. Michalska-Wichan J., Struktura antropologiczna ludności Mongolii [w:] Acta Universitatis Lodzensis. Folia Zoologica et Anthropologica, t. 4, 1986, s. 79-138
  3. Michalski I., Remarks about the anthropological structure of Egypt, Publicatons of the joint arabic-polish anthropological expedition. Part II, 1964, s. 209-238
  4. Orczykowska Z., Analiza antropologiczna Tadżyków z Pamiru [w:]  Materiały i Prace Antropologiczne, nr. 46, 1959
  5. Orczykowska Z., Klucz antropologiczny do określania ludności regionu Śródziemnomorza i jego azjatyckich peryferii [w:] Przegląd Antropologiczny, t. 24, z. 2, 1958, s. 565-580
  6. Stolarczyk H., Charakterystyka antropologiczna Koreańczyków cz. I, Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 56, 1974, s. 81-108
  7. Stolarczyk H., Charakterystyka antropologiczna Koreańczyków cz. II, Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 3, 1976, s. 3-28

tylko składy typologiczne:

  1. Kransodębska I., Struktura antropologiczna mężczyzn z Warszawy i okolic w okresie międzywojennym [w:] Materiały i Prace Antropologiczne, nr 77, 1969, s.375-404
  2. Stolarczyk H., Analiza antropologiczna ludności powiatu bełchatowskiego [w:] Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 18, 1979, s. 59-79

 Zobacz też - podstawowe różnice między indywidualnymi typami rasowymi, a rasami geograficznymi

Objaśnienia do powyższych danych:

  1. ♂ - mężczyźni
  2. ♀ - kobiety
  3. w nawiasach po średnich podane zakresy zmienności (min - max)

 Przykład 1. Michalski I., Remarks about the anthropological structure of Egypt, Publicatons of the joint arabic-polish anthropological expedition. Part II, 1964, s. 209-238

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost - 163; wskaźnik główny 77.4; wskaźnik twarzy całkowity - 87.3; wskaźnik nosowy - 65;

wskaźnik wysokościowo-długościowy - 61.5;  wskaźnik wysokosciowo-szerokościowy - 79.5; wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy - 94;  wskaźnik górnotwarzowy - 57; wskaźnik wysokości nosa - 48.4; wskaźnik jarzmowo-żuchwowy - 90.3; wskaźnik wysokości górnej wargi - 45; 

kolor skóry - żółtawopłowy; kolor warg - purpurowe; kolor oczu - 2 (76) ciemnobrązowe; kolor włosów - W (ciemnobrązowe)

Typ śródziemnomorsko-pacyficzny (EZ)

Typ śródziemnomorsko-pacyficzny (EZ)

 

Przykład 2. Stolarczyk H., Charakterystyka antropologiczna Koreańczyków. Część I, Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 56, 1974, s. 81-108

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost - 157.7; wskaźnik główny 78.8; wskaźnik twarzy całkowity - 88.6; wskaźnik nosowy - 59;

wskaźnik wysokosciowo-długościowy - 67.7;  wskaźnik wysokosciowo-szerokościowy - 85.9; wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy - 94;  wskaźnik górnotwarzowy - 59.3; wskaźnik wysokości nosa - 49.2; 

profil nosa: falisto-garbaty;  kolor skóry - płowa żółtawa; kolor oczu - 1 (czarnobrązowe); kolor włosów - Y; oprawa oka: fałda mongolska; kształt włosów: falujące

 Typ śródziemnomorsko-pacyficzny (EZ) - Korea (przewaga cech pacyficznych w fizjonomii, ale wskaźnikow bardzo podobny do reszty typów, poza tym skóra jasna jak na Koreę)

 Typ śródziemnomorsko-pacyficzny (EZ)

Przykłady z prac innych auturów pasujące pod względem wymiarów i cech opisowych

 Przykład 3. Strouhal E., Reisenauer R.; A Contribution to the Anthropology of the Recent Egyptian Population [w:]  Anthropologie (Brno) t. 1, z. 3, 1963, s. 3-33

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost: 164; wskaźnik główny: 77.3; wskaźnik twarzy całkowity: 85.1; wskaźnik nosowy: 67.9;

wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy: 98.6; wskaźnik czołowo-ciemieniowy: 73.4; wskaźnik czołowo-jarzmowy: 74.5; wskaźnik jarzmowo-nosowy: 25.5;  wskaźnik wysokości nosa: 44.16; wskaźnik jarzmowo-żuchwowy: 78

kolor oczu: 4 (średniobrązowe); włosy: Y (czarne); kształt włosów: silnie faliste; skóra: dość jasna;

wymiary bezwzględne w mmdługość głowy [g-op] - 185, szerokość głowy [eu-eu] - 143; najmniejsza szerokość czoła [ft-ft] - 105; szerokość twarzy [zy-zy] - 141 mm; wysokość twarzy [n-gn] - 120; szerokość żuchwy [go-go] - 110; wysokość nosa [n-ns] - 53; szerokość nosa [al-al] - 36;

waga: 60 kg; wskaźnik Rohrera: 1.36; wskaźnik Queteleta I: 365.85; wskaźnik skeliczny: 92.94; wskaźnik długości korpus ciała: 51.8

 Typ śródziemnomorsko-pacyficzny (EZ) - Egipt, Abusir

 Typ śródziemnomorsko-pacyficzny (EZ)

 

Przykład 4. Strouhal E., Reisenauer R.; A Contribution to the Anthropology of the Recent Egyptian Population [w:]  Anthropologie (Brno) t. 1, z. 3, 1963, s. 3-33

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost: 157.5; wskaźnik główny: 77.2; wskaźnik twarzy całkowity: 95.9; wskaźnik nosowy: 68.7;

wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy: 85.91; wskaźnik czołowo-ciemieniowy: 73.9; wskaźnik czołowo-jarzmowy: 86.1; wskaźnik jarzmowo-nosowy: 27;  wskaźnik wysokości nosa: 41.02; wskaźnik jarzmowo-żuchwowy: 84.4

kolor oczu: 2 (ciemnobrązowe); włosy: Y (czarne); kształt włosów: silnie faliste; skóra: jasnośniada;

wymiary bezwzględne w mmdługość głowy [g-op] - 184, szerokość głowy [eu-eu] - 142; najmniejsza szerokość czoła [ft-ft] - 105; szerokość twarzy [zy-zy] - 122 mm; wysokość twarzy [n-gn] - 117; szerokość żuchwy [go-go] - 103; wysokość nosa [n-ns] - 48; szerokość nosa [al-al] - 33;

waga: 51.5 kg; wskaźnik Rohrera: 1.32; wskaźnik Queteleta I: 326.98; wskaźnik skeliczny: 89.7; wskaźnik długości korpus ciała: 52.7

 Typ śródziemnomorsko-pacyficzny (EZ) - Egipt, Abusir

 Typ śródziemnomorsko-pacyficzny (EZ) - Egipt, Abusir

Przykład 5. Strouhal E., Reisenauer R.; A Contribution to the Anthropology of the Recent Egyptian Population [w:]  Anthropologie (Brno) t. 1, z. 3, 1963, s. 3-33

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost: 159.5; wskaźnik główny: 77.2; wskaźnik twarzy całkowity: 95.4; wskaźnik nosowy: 63.5;

wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy: 92.25; wskaźnik czołowo-ciemieniowy: 74.7; wskaźnik czołowo-jarzmowy: 80.9; wskaźnik jarzmowo-nosowy: 25.2;  wskaźnik wysokości nosa: 41.6; wskaźnik jarzmowo-żuchwowy: 80.9

kolor oczu: 4 (średniobrązowe); włosy: Y (czarne); kształt włosów: silnie faliste; skóra: jasnośniada;

wymiary bezwzględne w mmdługość głowy [g-op] - 184, szerokość głowy [eu-eu] - 142; najmniejsza szerokość czoła [ft-ft] - 106; szerokość twarzy [zy-zy] - 131 mm; wysokość twarzy [n-gn] - 125; szerokość żuchwy [go-go] - 106; wysokość nosa [n-ns] - 52; szerokość nosa [al-al] - 33;

waga: 54 kg; wskaźnik Rohrera: 1.33; wskaźnik Queteleta I: 339; wskaźnik skeliczny: 93.33; wskaźnik długości korpus ciała: 51.7

 Typ śródziemnomorsko-pacyficzny (EZ) - Egipt, Abusir

 Typ śródziemnomorsko-pacyficzny (EZ)

 

Materiał kostny

Przykład 1. Kapica Z., Studia nad polskimi metodami antropostatystycznymi, 1965

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wskaźnik główny 80.3; wskaźnik wys-dług. - 72.1;  wskaźnik wys-szerok. - 89.8; wskaźnik czołowo-ciemieniowy 62.6; wskaźnik twarzy całkowity - 93.4; wskaźnik górnotwarzowy - 52.9; wskaźnik nosowy - 49; wskaźnik oczodołowy [mf] 90.2; wskaźnik szczękowy Virchowa: 76.6; profil twarzy: lekki mezognatyzm alweolarny; wcięcie szczękowe: umiarkowane; dół nadkłowy: głęboki; kolec nosowy przedni: słabo opuszczony i dość wystający;  nasada nosa wysoka; silnie progowata i wąska; dolna krawędź otworu nosowego dość ostra i silnie rozmyta

czaszka typu pacyficzno-śródziemnomorskiego

 Typ śródziemnomorsko-pacyficzny (EZ)