Typ submongoloidalny (EM)

W typologii indywidualnej kierunku morfologiczno-porównawczego typ mieszany, międzyodmianowy (biało-żołty) między rasami śródziemnomorską (E) i mongoloidalną (M). Typ submongoloidalny oznacza się symbolem EM. In English: Submongoloid type (EM).

Jeden z tzw. typów "turańskich" - czyli występujących najczęściej w Azji Centralnej.

Ogólna charakterystyka:

Główne cechy:

  • wzrost różny, raczej średni (może być niski i wysoki też)
  • głowa  mezocefaliczna (77-82); rzadziej dość krótka (83)
  • oczodoły niskie do średnich (x-79)
  • twarz od szerokiej do średnie (x-87), często wysokie i lekko wystające kości policzkowe, niekiedy mezognatyzm i/lub prognatyzm zębodołowy i przypłaszczenie twarzy
  • nos  dość wąski ale częściej średni lub szeroki (66-x); mało wydatny; profil wklęsły lub  falisty, rzadziej prosty; koniuszek często zadarty
  • oczy ciemne (1-6); przeważnie silna fałda powiekowa, nierzadko ślad fałdy mongolskiej lub pełna fałda mongolska
  • włosy ciemne  (U-Y)
  • skóra  płowa do śniadożółtej

Jest to jakby zmongolizowany odpowiednik typu sublaponoidalnego (EL).

Frakcje:

  • frakcja śródziemnomorska (Em) - twarz szeroka (x-83), nos dość wąski (66-69)
  • frakcja pośrednia (em) -  twarz średnia (84-87); nos średni do szerokiego (70-x)
  • frakcja mongoloidalna (eM) - twarz szeroka (x-83); nos średni do szerokiego (70-x)

Różnice z innymi typami:

  • W porównaniu z typem sublaponoidalnym (EL) wysoka głowa / czaszka; często  też wyższy wzrost (170-x). Poza tym silniej zaznaczone  (z reguły nie wszystkie naraz) cechy odmiany żółtej: wysokie i wystające kości jarzmowe; przypłaszczenie twarzy; prognatyzm zębodołowy; wąska i ukośna szpara oczna; silna fałda powiekowa; ślad lub pełna fałda mongolska; żółtawy odcień skóry; słabe owłosienie ciała. Pod względem wymiarów głowy , twarzy i nosa oba typy mogą być identyczne
  • z typem BL podobne różnice jak wyżej
  • od frakcji laponoidalnej typu (kL)  różni się  często wyższym wzrostem (170-x). oraz mało wydatnym nosem bez profili wypukłych /garbatych; jak też brakiem "pseudo-armenoidalnej" fizjonomii
  • od frakcji mongoloidalnej (kM) poza wzrostem, jak wyżej

Niżej sprawdź dokładną charakterystykę. Część wymienionych cech, szczególnie opisowych, ma jedynie znaczenie pomocnicze i nie może służyć jako podstawowe kryterium wyznaczania przynależności do tego typu.

wzrost:

  • wzrost: różny, częściej niski lub średni, ale zdarza się też wysoki

głowa / czaszka:

  • wskaźnik główny: mezocefaliczny (77-82), rzadko początkowy zakres brachycefalicznego (83)

cechy opisowe czaszki:

  • czaszki często bardzo masywne

twarz:

fizjonomia:

nos:

cechy opisowe nosa:

górna szczęka:

oczodoły:

oczy:

włosy:

skóra:

Występowanie:

Typ EM należy do grupy typów wschodnich.

Można go nazwać też jednym z typów "turańskich", czyli typów mieszanych biało-żółtych występujacych głównie w dawnej, radzieckiej Azji Centralnej i terenach przyległych jak północny Afganistan i Sinkiang. Są to jeszcze typy HM, HZ, AZ, AM, EZ, KQ, KM, KZ.

W Polsce spotkać go można incydentalnie (wpływy tatarskie?):

  • Warszawa (ludność przedwojenna - etniczni Polacy) - 0.3% [Krasnodębska, 1969]
  • Płock (próba z lat '60) - 0.3  % [Becker, 1966]

Dla porównania:

  • Tadżykistan - 1.4%
  • Egipt (♂) - 0.6% (ślad okupacji tureckiej)
  • Mongolia (♂) - 0.1%

BIBLIOGRAFIA:

  1. Kapica Z., Szkice z antropologii historycznej Polski i ziem ościennych: Serie neolityczne, Tom 1, 1958
  2. Michalska-Wichan J., Struktura antropologiczna ludności Mongolii [w:] Acta Universitatis Lodzensis. Folia Zoologica et Anthropologica, t. 4, 1986, s. 79-138
  3. Michalski I., Remarks about the anthropological structure of Egypt, Publicatons of the joint arabic-polish anthropological expedition. Part II, 1964, s. 209-238
  4. Michalski T. W., Studia nad strukturą antropologiczną krajów alpejskich, 1956
  5. Orczykowska Z., Analiza antropologiczna Tadżyków z Pamiru [w:]  Materiały i Prace Antropologiczne, nr. 46, 1959
  6. Orczykowska Z., Klucz antropologiczny do określania ludności regionu Śródziemnomorza i jego azjatyckich peryferii [w:] Przegląd Antropologiczny, t. 24, z. 2, 1958, s. 565=580

tylko składy typologiczne:

  1. Becker M., Płock i Radziwie w świetle badań antropologicznych [w:] Notatki Płockie t. 11, nr 4(38), 1966
  2. Kransodębska I., Struktura antropologiczna mężczyzn z Warszawy i okolic w okresie międzywojennym [w:] Materiały i Prace Antropologiczne, nr 77, 1969, s.375-404

 Zobacz też - podstawowe różnice między indywidualnymi typami rasowymi, a rasami geograficznymi

Objaśnienia do powyższych danych:

  1. ♂ - mężczyźni
  2. ♀ - kobiety
  3. w nawiasach po średnich podane zakresy zmienności (min - max)

Przykład 1. Michalski I., Remarks about the anthropological structure of Egypt, Publicatons of the joint arabic-polish anthropological expedition. Part II, pp. 209-238, 1964

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost - 158; wskaźnik główny 77.3; wskaźnik wys-dług. - 68.1;  wskaźnik wys-szerok. - 88.1; wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy - 94.4; wskaźnik twarzy całkowity - 87.4; wskaźnik górnotwarzowy - 56.3;  wskaźnik jarzmowo-żuchwowy - 83.1; wskaźnik wysokości górnej wargi - 49; wskaźnik wysokości nosa - 43.2; wskaźnik nosowy - 80.4; kolor skóry - żółtawo śniada; kolor warg - różowe; kolor oczu - 2 (77) - ciemnobrązowe; kolor włosów - X (czarnobrązowe); mongoloidalna oprawa oka; przypłaszczenie twarzy i nasady nosa; wystajace kości policzkowe

Typ submongoloidalny (EM), frakcja pośrednia

Typ submongoloidalny (EM)