Rasa (typ elementarny)
- Szczegóły
- Kategoria: Antropologia - trochę teorii
Do jednej rasy, zwanej też typem elementarnym lub elementem rasowym wg definicji Polskiej Szkoły Antropologicznej zarówno w ujęciu Czekanowskiego jak i Michalskiego, obecnie uznawanej za historyczną, należą:
- Osobnicy którzy skrzyżowani z taksonomicznie sobie podobnymi reprodukują wyłącznie i stale typ własny (cały czas mówimy o zestawie powiązanych ze sobą pewnych cech fenotypowych warunkowanych większą ilością genów i nie jest to jakiś mityczny, pojedynczy gen typu rasowego) w schemacie:
rodzic: typ nordyczny AA x rodzic: typ nordyczny AA = dziecko nr 1: AA + dziecko nr 2: AA + ........ i tak dalej.
- Dodatkowo ich zespoły cech zajmują mniej lub bardziej skrajne położenie w obrębie poszczególnych odmian do których się zaliczają. Np. typ kromanionoidalny (Y) w porównaniu do śródziemnomorskiego (E) itp.
- Zróżnicowanie osobnicze cech elementu rasowego jest najmniejsze, osobnicy do niego należący są najbardziej do siebie "podobni", nie występuje duże różnice międzyosobnicze w porównaniu do typów mieszanych
- Nie zanikają one w ciągu wewnątrzpopulacyjnego wykrzyżowania. Tylko dzięki rekombinacji są odtwarzane z ich typów mieszanych.
- Mają charakterystyczne obszary swej koncentracji, z reguły uzasadnione adaptacją do poszczególnych warunków klimatyczno-geograficznych tych terenów.
Dodać należy że takie rozumienie rasy (typu elementarnego) cechowało polskich antropologów, szkoły antropologiczne z zagranicy miały niekiedy własne rozumienie jej definicji. Z reguły odpowiadała ona rasie geograficznej.
Ważna uwaga: w każdej populacji ras (typów elementarnych) jest dużo mniej niż pochodzących od nich typów mieszanych. Wręcz taka sytuacja jest niespotykana i może dotyczyć tylko bardzo izolowanych od kontaktów zewnętrznych i niezbyt licznych społeczności. Nie jest to więc żaden argument w dyskusji o bezsensie wyróżniania "czystych" ras. Każda populacja zakłada dowolność dobierania się w pary jej przedstawicieli, więc zawsze będą w niej przeważać różne typy mieszane. Ale drogą rekombinacji w każdym pokoleniu pewna ilość typów elementarnych ulega "odtworzeniu".
BIBLIOGRAFIA:
- Michalski I., Struktura Antropologiczna Polski, 1949
- Wierciński A.,Typologia rasowa [w:] Mały Słownik Antropologiczny, 1976, s. 471–481
- Wierciński A., ZASTOSOWANIA BADAŃ ANTROPOLOGICZNYCH W DZIEDZINIE ETNOGENEZY [w:] Archeologia Polski, t. 9, z. 1-2, 1964, s. 283-313
