Typ rasowy pośredni (mieszany)
- Szczegóły
- Kategoria: Antropologia - trochę teorii
Jest to definicja w ujęciu historycznym, wg założeń Polskiej Szkoły Antropologicznej.
Do typu rasowego pośredniego (mieszanego), który jest oznaczany dwie literami (oznaczającymi dwa rodzicielskie typy elementarne) należą:
a) Których zespoły cech zajmują stanowisko pośrednie między rodzicielskimi rasami. W sensie co najmniej niewykraczania poza granice zróżnicowania osobniczego składających się na nie elementów, jeśli nie zachodzi zjawisko wyraźnej dominacji lub recesji genetycznej, wówczas przeciętne charakterystyki typu pośredniego zajmują stanowisko centralne między przeciętnymi swych składników.
b) Zróżnicowanie osobnicze typów pośrednich w cechach, w których znacznie różnią się od siebie ich składniki, jest większe niż u poszczególnych tych składników.
c) Którzy po skrzyżowaniu z osobnikami sobie podobnymi produkują mimo to różne od siebie potomstwo. Rodzice należący do typów pośrednich mogą produkować potomstwo niepodobne do siebie w cechach rasowych, należące bądź do poszczególnych typów elementarnych, bądź do typów mieszanych, będących odpowiednimi rekombinacjami komponent założonych w danej parze rodzicielskiej;
- Przy tego rodzaju heterozygotycznej homogamii można spodziewać się potomstwa trzech różnych typów zgodnie z formułą:
rodzic: typ pośredni AB x rodzic: typ pośredni AB = dziecko nr 1: AA + dziecko nr 2: AB + dziecko nr 3: AB + dziecko nr 4: BB
wskazujące na możliwość odtworzenia nie tylko rodzicielskiego mieszańca ale i jego dwóch elementów składowych. Jednak dla ostatniego przypadku jest na to tylko 50% szans łącznie, i przy jednym jednym lub nawet dwójce dzieci, z reguły powinny być w typie mieszanym takim jak rodzice.
Uwaga: Jednak w przypadku typów mieszanych międzyodmianowych rodzicielskie elementy rasowe należące do różnych odmian ulegają teoretycznemu odtworzeniu, jedynie w bardzo małym procencie przypadków, przy przeciętnej ilości dzieci w populacji np. polskiej (1-2), zdarzenie takie niemal nie zachodzi. Zachodzi to bowiem rozszczepienie pośrednie. Np. para rodziców w typie czuchońskim AQ X AQ = AQ + AQ + AQ + AQ + AQ+ AQ + | QQ + AA |.
Prawdopodobieństwo odtworzenia "czystej" rasy wyżynnej (Q) jest bardzo małe, podobnie jak nordycznej (A)z takiej mieszanki. Również teoretyczna mieszanka np. HL x AQ nie skutkuje występowaniem w populacji np. polskiej typu kwantuńskiego (LQ) będącym typem mieszanym należącym w pełni do odmiany żółtej (Michalski wśród 35 000 przedwojennych poborowych z Polski znalazł jedynie 13 jego przedstawicieli).
Jedynie mieszanki europeidalno-laponoidalne trzeba traktować inaczej gdyż typ laponoidalny (L) posiada wg kierunku morfologiczno-porównawczego specyficzne przejściowe stanowisko między odmianą białą i żółtą i tu rozszczepienie może rzadko zachodzić na (A) i (L). W niektórych pracach polskich antropologów podkreślano jednak dość dużą stabilizację cech właśnie typu subnordycznego (AL) [4].
- Natomiast przy heterogamii, wtedy tylko można przyjmować mieszańcowość (heteryzgotyczność) któregoś z rodziców,kiedy wśród potomstwa stwierdza się dwa co najmniej różne typy. W przeciwnym bowiem wypadku t.j. wtedy, gdy całe potomstwo jest taksonomicznie identyczne, może zachodzić ewentualność krzyżówki międzyrasowej kształtu:
rodzic: typ AA x rodzic typ: BB = dziecko nr 1: AB + dziecko nr 2: AB + dziecko nr 3: AB + dziecko nr 4: AB.
- Jeśli zaś potomstwo reprezentuje wyłącznie obydwa typy rodzicielskie dowodzi to, skrzyżowania pewnego typu elementarnego ("homozygoty") z jego wtórnym mieszańcem według wzoru:
rodzic: AA X rodzic: AB = dziecko nr 1: AA + dziecko nr 2: AB + dziecko nr 3: AA + dziecko nr 4: AB,
- podobnie jak potomstwo dwu tylko ale różnych od rodziców typów świadczy o krzyżówce typu elementarnego (rasy) z obcym sobie mieszańcem:
rodzic: AA x rodzic: BC = dziecko nr 1: AB + dziecko nr 2: AC + dziecko nr 3:AB + dziecko nr 4:AC.
- Potomstwo czterech różnych typów powstaje przy skrzyżowaniu rodziców dwu typów pośrednich złożonych z różnych od siebie typów elementarnych, przy czym odtwarza ono obydwie formy rodzicielskie gdy pochodzi od dwu mieszańców tej samej rasy:
rodzic: AB x rodzic: AC = dziecko nr 1: AA + dziecko nr 2: AC + dziecko nr 3:AB + dziecko nr 4:BC,
- a jest całkiem od nich odmienne w wypadku rodziców krańcowo różnych:
rodzic: AB x rodzic: CD = dziecko nr 1: AC + dziecko nr 2: AD + dziecko nr 3:BC + dziecko nr 4:BD.
Uwaga: Istnieją jeszcze czynniki selekcji biologicznej powodujące że poza podanymi wyżej czynnikami wynikającymi z mieszanek międzyodmianowych, pewne typy realizują się w populacji swobodnie się krzyżującej częściej niż wynika to z podanych wyżej reguł. Są to np.: wyższa przeciętna trwania życia, odporność na określone schorzenia, dłuższy okres i większy wskaźnik rozrodczości, mniejsza wymieralność we wczesnych latach życia, dotyczące w nierównomiernym stopniu różnych form taksonomicznych przebywających w tym samym środowisku [1]. Np. prace T. W. Michalskiego [3] wskazywały że znacznie mniejszą odporność np. na gruźlicę i niektóre inne choroby wykazywały w populacji polskiej elementy rasowe śródziemnomorski i armenoidalny, a za to bardzo dużą laponoidalny i oczywiście ich formy pochodne. Mogło to być jedną z przyczyn stopniowego zwiększania się udziału typu subnordycznego w populacji polskiej od średniowiecza.
BIBLIOGRAFIA:
- Łuczak B., Charakterystyka antropologiczna ludności rumuńskiej z okolic Karpat południowych [w:] Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 56, 1974, s. 109-120
- Michalski I., Struktura Antropologiczna Polski, 1949
- Michalski T. W., Torzecki Z., Wendt A., Somatologia gruźlicy, 1957
- Szczotka Z., Szczotka H., Określenia typologii morfologicznej na tle metody korelacji stochastycznej [w:] Przeglad Antropologiczny, t. 25, 1959, s. 367-398
- Wierciński A.,Typologia rasowa [w:] Mały Słownik Antropologiczny, 1976, s. 471–481