W indywidualnej typologii rasowej Czekanowskiego określana też jako element nordyczny. Rasa nordyczna ma symbol α. Synonimy: Homo nordicus Homo europeus, typ germański, typ jagielloński, typ grobów rzędowych, typ Laugerie Basse.
Charakterystyka antropologiczna rasy nordycznej α:
- Główne cechy:
- wzrost wysoki
- budowa smukła
- głowa mezocefaliczna
- twarz i nos długie i wąskie
- profil nosa prosty, rzadziej wypukły
- pigmentacja oczu, włosów i skóry jasna
- wzrost:
wzrost wysoki, średnio 172 cm (170-x) - dane przedwojenne)
budowa:
- budowa ciała: smukła (leptosomatyczna); delikatny kościec;
- długa i w miarę wąska szyja
- barki spadziste opadają łagodnie ku ramionom
- klatka piersiowa dość wąska, długa i płaska, brzuch mały, cały tułów w stosunku do kończyn krótki
- kończyny górne i dolne długie, przy czym przedramię długie w stosunku do ramienia, analogicznie podudzie w stosunku do uda
- wąskie stopy i dłonie, o długich i cienkich palcach; stopa o dość płaskim podbiciu, o często wystającej do tyłu pięcie
głowa / czaszka:
- wskaźnik główny: wąska, wydłużona głowa o wskaźniku mezocefalicznym średnio 77-80 (x-82,9); dla czaszki średnio 74-78
- największa długość głowy [g-op] średnio 190 mm
- największa szerokość głowy [eu-eu] średnio 150 mm
- wskaźnik wysokościowo-długościowy, średnio dla czaszek 74
- wskaźnik wysokościowo-szerokościowy, średnio dla czaszek 95
- głowa w normie wierzchołkowej ma kształt wydłużonego owoidu (czyli wydłużony jajowaty), przy czym węższa jego część odpowiada części czołowej, szersza — potylicznej
- w stosunku do całej postaci głowa jest mała
- kości czaszki są cienkie i lekkie
- czoło z profilu wysokie, sklepione, lecz nie wypukłe, posiada lekko zaznaczoną cześć nadoczodołową, na której łagodnym łukiem rysują się brwi
- czoło przechodzi łagodnym łukiem ku wysoko sklepionym kościom ciemieniowym, te zaś opadają ku wyraźnie zarysowanej potylicy
- najmniejsza szerokość czoła [ft-ft] średnio 103 mm
- wskaźnik czołowo-ciemieniowy średnio 70; dla czaszek (67-x)
- wskaźnik poprzeczny czołowy czaszki średnio 79
- wskaźnik czołowo-jarzmowy średnio 77
- potylica z profilu wypukła
- szerokość potylicy [ms-ms] średnio 130 mm
- cechę dość często spotykaną stanowi silnie rozwinięta guzowatość potyliczna (protuberantia occipitalis), występująca przy średnio poza tym rozwiniętej rzeźbie potylicy
- wskaźnik ciemieniowo-potyliczny głowy / czaszki dla głowy 86; dla czaszki 80
- wskaźnik czołowo-potyliczny średnio 80
- wskaźnik podstawy czaszki średnio 85
uszy:
- duże i cienkie
- często odstające
- o dużych, zaokrąglonych i odstających płatkach
zęby:
- długie i cienkie
- skłonne do próchnicy
oczy:
- kolor oczu oczy jasne barwy szarej, niebieskiej, rzadziej błękitnej ( 9-16)
- tęczówka prawie całkowicie widoczna
- szpara oczna pozioma, szeroka
- powieki cienkie
- oczy niezbyt głęboko osadzone
- odległość międzyoczna znaczna
skóra:
- kolor skóry: biała o różowawym odcieniu (skutkiem mocnego prześwitywania naczyń krwionośnych)
- cienka
Występowanie:
Występuje głównie na terenach okalających Morze Bałtyckie i Północne, niżu Europy środkowej, oraz w górnym dorzeczu Dniepru i północno-zachodniej Rosji. W mniejszych skupieniach w całej Europie w mniejszych lub większych domieszkach. W okresie przedwojennym rasa nordyczna α liczniej występowała (procentowo) w warstwach wyższych niż ludowych.
Typy mieszane:
Rasa nordyczna α jest składnikiem następujących typów mieszanych:
BIBLIOGRAFIA:
- Czekanowski J.,Człowiek w czasie i przestrzeni, 1967
- Czekanowski J., Polska-Słowiańszczyzna. Perspektywy antropologiczne, 1948 link
- Czekanowski J., Wstęp do historii Słowian. Perspektywy antropologiczne, etnograficzne, archeologiczne i językowe, 1957
- Czekanowski J., Zarys antropologii Polski, 1930
- Mydlarski J., Podstawowe zagadnienia eugeniki. Część I. Pojęcie rasy i typu [w:] Zagadnienia rasy, t. 4, 1929, s. 113-131 link
- Mydlarski J., Rasa [w:] red. Czekanowski J., Człowiek, jego rasy i życie, 1939
- Piontek J., Klasyfikacje gatunku ludzkiego [w:] red. Malinowski A. i Strzałko J., Antropologia, 1985
Odpowiedniki w innych typologiach:
Zobacz też - podstawowe różnice między indywidualnymi typami rasowymi, a rasami geograficznymi
Przykład 0. Czekanowski J., Człowiek, jego rasy i życie, 1939
Zasięg rasy nordycznej
Przykład 1. Czekanowski J., Zarys Antropologii Polski, 1930
Rasa nordyczna α - Polak
Przykład 2. Mydlarski J., Rasa [w:] red. Czekanowski J., Człowiek, jego rasy i życie, 1939
Rasa nordyczna α - Wiłkomierz, Litwa
Przykład 3. Mydlarski J., Rasa [w:] red. Czekanowski J., Człowiek, jego rasy i życie, 1939
Rasa nordyczna α - Polska
Przykład 4. Czekanowski J., Zarys Antropologii Polski, 1930
Rasa nordyczna α - Niemiec
Przykład 5. Czekanowski J., Zarys Antropologii Polski, 1930
Rasa nordycza α - Polka
Przykład 7. Czekanowski J., Człowiek w czasie i przestrzeni, 1934
a) Polak rasy nordycznej α, skrajny.
Przykład 8. Mydlarski J., Rasa [w:] red. Czekanowski J., Człowiek, jego rasy i życie, 1939
Rasa nordyczna α - Polska, Łomża
Przykład 9. Czekanowski J., Zarys Antropologii Polski, 1930
Rasa nordyczna α - Polak
Przykład 10. Czekanowski J., Zarys Antropologii Polski, 1930
Rasa nordyczna α - Polak
Przykład 11. Czekanowski J., Zarys Antropologii Polski, 1930
Rasa nordyczna α - Polak
Przykład 12. Czekanowski J., Człowiek w czasie i przestrzeni, 1967
Polka rasy nordycznej α - Polska
Przykład 13. Czekanowski J., Zarys Antropologii Polski, 1930
Rasa nordyczna α - Ukrainiec (Rusin)
Przykład 16. Mydlarski J., Rasa [w:] red. Czekanowski J., Człowiek, jego rasy i życie, 1939
Rasa nordyczna - Polska (ojciec i matka, przykłady 10 i 11 w typie subnordycznym)
tagi: skandynawski typ urody
