Typ dynarski

W indywidualnej typologii rasowej Czekanowskiego typ mieszany rasy nordycznej i armenoidalnej. Oznaczany jako δ (αχ). Synonimy: rasa dynarska, typ ciemny rosły krótkogłowy, typ adrjatycki.

Charakterystyka antropologiczna typu dynarskiego δ (αχ):

- Główne cechy:

  • wzrost przeważnie wysoki
  • budowa smukła albo atletyczna
  • głowa brachycefaliczna, o spłaszczonej potylicy
  • twarz z reguły trochę dłuższa niżu rasy armenoidalnej, często o trójkątnym kształcie, o wyrazistych rysach
  • wyraźnie zarysowany podbródek
  • nos bardzo wąski i długi, profil nosa prosty lub wypukły
  • pigmentacja oczu i włosów może być dość jasna ale częściej ciemna
  • skóra biała do śniadej

- wzrost:

  • wzrost ponad średni i wysoki, średnio 172 cm (170-x) - średni wzrost odpowiada realiom sprzed kilkudziesięciu lat, obecnie w związku z jego podwyższeniem w całej populacji, jest na pewno wyższy

budowa:

  • budowa ciała: wysmukła, ale zazwyczaj silnie związana (leptosomatyczna i atletyczna)
  • szyja gruba i krótka
  • barki szerokie, poziomo osadzone
  • klatka piersiowa szeroka i wypukła, krótki tułów, brzuch dość duży
  • kończyny górne dość długie, przedramię dość krótkie w stosunku do ramienia
  • długie kończyny doln, podudzie dość krótkie w stosunku do uda
  • duże, szerokie stopy o bardzo wysokim podbiciu

głowa / czaszka:

oczodoły:

twarz:

nos:

górna szczęka / żuchwa:

usta:

  • usta małe
  • o pełnych wargach; warga dolna jest często wywinięta, warga górna jest natomiast bardzo krótka

oczy:

  • kolor oczu: o dużej skali wahań odcieni (3 - 12), częściej ciemne niż jasne
  • szpara oczna pozioma, niezbyt szeroka
  • powieki są dość grube
  • oczy płytko osadzone, bywają wypukłe
  • odległość międzyoczna niewielka

włosy:

skóra:

Ogólne uwagi do pigmentacji:

  • pigmentacja zasadniczo ciemna,choć zdarzają się osobnicy posiadający jasnozielone lub szare oczy przy ciemnej barwie włosów i szatyni, nawet dosyć jaśni, o piwnej barwie oczu

uwłosienie:

Występowanie:

Występuje głównie w zachodniej części Bałkanów oraz w wyższych partiach górskich i wyżynnych Europy Zachodniej i Środkowej oraz na południowej i zachodniej Ukrainie. Ogólnie występuje tam gdzie rasa armenoidalna spotyka się z nordyczną.

BIBLIOGRAFIA:

  1. Czekanowski J.,Człowiek w czasie i przestrzeni, 1967
  2. Czekanowski J., Polska-Słowiańszczyzna. Perspektywy antropologiczne, 1948
  3. Czekanowski J., Wstęp do historii Słowian. Perspektywy antropologiczne, etnograficzne, archeologiczne i językowe, 1957
  4. Czekanowski J., Zarys antropologii Polski, 1930
  5. Mydlarski J., Podstawowe zagadnienia eugeniki. Część I. Pojęcie rasy i typu [w:] Zagadnienia rasy, t. 4, 1929, s. 113-131 link
  6. Mydlarski J., Rasa [w:] red. Czekanowski J., Człowiek, jego rasy i życie, 1939
  7. Piontek J., Klasyfikacje gatunku ludzkiego [w:] red. Malinowski A. i Strzałko J., Antropologia, 1985

Odpowiedniki w innych typologiach:

Zobacz też - podstawowe różnice między indywidualnymi typami rasowymi, a rasami geograficznymi

 

Przykład 1. Czekanowski J., Zarys Antropologii Polski, 1930

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost: 175.7; wskaźnik główny: 87.6; twarzowy całkowity: 87.2; górnotwarzowy: 51.1; nosowy: 60.7; czołowo-ciemieniowy: 63.8; czołowo-jarzmowy: 73.8; jarzmowo-żuchwowy: 73.8;  potylicy: 84.1; czołowo-potyliczny: 75.9; kolor skóry - śniada;  kolor oczu - 6; kolor włosów - ciemne

długość głowy: 186 mm; szerokość głowy: 163 mm; szerokość potylicy [ms-ms]: 137 mm; najmniejsza szerokość czoła [ft-ft]: 104 mm; szerokość twarzy:141 mm; szerokość żuchwy [go-go]: 104 mm; wysokość twarzy [n-gn]: 123 mm;

Typ dynarski δ - Polak

typ dynarski

 

Przykład 2. Czekanowski J., Zarys Antropologii Polski, 1930

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost: 166.1; wskaźnik główny: 85.5; twarzowy całkowity: 88.6; górnotwarzowy: 57.3; nosowy: 57.1; czołowo-ciemieniowy: 68.0; czołowo-jarzmowy: 79.4; jarzmowo-żuchwowy: 74.8;  potylicy: 83.0; czołowo-potyliczny: 81.9; kolor skóry - matowy;  kolor oczu - 5; kolor włosów - czarne

długość głowy: 179 mm; szerokość głowy: 153 mm; szerokość potylicy [ms-ms]: 127 mm; najmniejsza szerokość czoła [ft-ft]: 104 mm; szerokość twarzy:131 mm; szerokość żuchwy [go-go]: 98 mm; wysokość twarzy [n-gn]: 116 mm;

Typ dynarski δ - Rosjanka

typ dynarski

 

Przykład 3. Mydlarski J., Rasa [w:] red. Czekanowski J., Człowiek, jego rasy i życie, 1939

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wskaźnik główny 86; wskaźnik twarzy całkowity - 85; wskaźnik nosowy - 57;  kolor oczu - ciemne (4); kolor włosów - ciemne (T)

Typ dynarski δ - Polska

dinar1111

 

Przykład 4. Mydlarski J., przykład podany w Schwidetzky I., Die Rassenforschung in Polen, 1935

Typ dynarski δ - Polska

dinar4585848

Przykład 5. Mydlarski J., Rasa [w:] red. Czekanowski J., Człowiek, jego rasy i życie, 1939

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wskaźnik główny 83; wskaźnik twarzy całkowity - 93; wskaźnik nosowy - 55;  kolor oczu - piwne (5); kolor włosów - szatynowe (S)

Typ dynarski δ - Polska

Typ dynarski

 

Przykład 6. Czekanowski J., Zarys Antropologii Polski, 1930

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost: 178.2; wskaźnik główny: 86.6; twarzowy całkowity: 86.3; górnotwarzowy: 54.8; nosowy: 59.7; czołowo-ciemieniowy: 63.7; czołowo-jarzmowy: 73.3; jarzmowo-żuchwowy: 71.9;  potylicy: 88.1; czołowo-potyliczny: 72.3; kolor skóry - śniada;  kolor oczu - 5; kolor włosów - czarne

długość głowy: 194 mm; szerokość głowy: 168 mm; szerokość potylicy [ms-ms]: 148 mm; najmniejsza szerokość czoła [ft-ft]: 107 mm; szerokość twarzy:146 mm; szerokość żuchwy [go-go]: 105 mm; wysokość twarzy [n-gn]: 126 mm;

Typ dynarski δ - Polak

typ dynarski

 

Przykład 7. Czekanowski J., Zarys Antropologii Polski, 1930

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost: 167.5; wskaźnik główny: 86.6; twarzowy całkowity: 84.1; górnotwarzowy: 50.3; nosowy: 61.4; czołowo-ciemieniowy: 65.4; czołowo-jarzmowy: 73.1; jarzmowo-żuchwowy: 72.4;  potylicy: 86.4 czołowo-potyliczny: 75.7; kolor skóry - śniada;  kolor oczu - 7; kolor włosów - ciemne

długość głowy: 187 mm; szerokość głowy: 162 mm; szerokość potylicy [ms-ms]: 140 mm; najmniejsza szerokość czoła [ft-ft]: 106 mm; szerokość twarzy:145 mm; szerokość żuchwy [go-go]: 105 mm; wysokość twarzy [n-gn]: 122 mm;

Typ dynarski δ - Polak

typ dynarski

 

Przykład 8. Czekanowski J., Zarys Antropologii Polski, 1930

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost: 163.0; wskaźnik główny: 87.7; twarzowy całkowity: 86.1; górnotwarzowy: 50.6; nosowy: 56.1; czołowo-ciemieniowy: 64.8; czołowo-jarzmowy: 70.8; jarzmowo-żuchwowy: 66.7;  potylicy: 86.6; czołowo-potyliczny: 75.0; kolor skóry - śniada;  kolor oczu - 4; kolor włosów - czarne

długość głowy: 179 mm; szerokość głowy: 157 mm; szerokość potylicy [ms-ms]: 136 mm; najmniejsza szerokość czoła [ft-ft]: 102 mm; szerokość twarzy:144 mm; szerokość żuchwy [go-go]: 96 mm; wysokość twarzy [n-gn]: 124 mm;

Typ dynarski δ - Ukrainka (Rusinka)

 Typ dynarski δ

 

Przykład 9. Czekanowski J., Człowiek w czasie i przestrzeni, 1934

Typ dynarski δ

typ dynarski