Typ pseudolitoralny (HQ)

W typologii indywidualnej kierunku morfologiczno-porównawczego typ mieszany, międzyodmianowy (biało-żołty) między rasami armenoidalną (H) i wyżynną (Q). Typ pseudolitoralny (armenoidalno-wyżynny) oznacza się symbolem HQ. In English: Pseudo-Littoral type (HQ).

Ogólna charakterystyka:

Jest to bardzo skąpo opisany typ w dostępnej mi literaturze.

  • wzrost przeważnie niski, ale występują duże wahania
  • wskaźnik główny: mezocefaliczny (77-82), rzadko krótkawy (83)
  • głowa przeważnie  wysoka i wysklepiona
  • twarz różna, od szerokiej do wąskiej; przypłaszczenie twarzy występuje w różnym stopniu; bardzo częsty mezognatyzm / prognatyzm zębodołowy
  • charakterystyczne rysy twarzy typowe dla mieszańców między odmianą białą i żółtą
  • nos wąski (x-69), niezbyt wydatny, od wklęsłego do prostego
  • oczodoły wysokie
  • górna szczęka szeroka
  • fałda mongolska częsta
  • pigmentacja oczu (1-6) i włosów ciemna (
  • skóra płowa do śniadej, nieraz w odcieniach żółtawych
  • słabe owłosienie ciała
  • cześć cech ustalona przez analogie z innymi typami mieszanymi biało-żółtymi

 

Frakcje:

  • frakcja armenoidalna Hq -  twarz szeroka (x-83); nos wąski (x-65); głowa pośrednia (77-82); włosy (U-Y), oczy (1-6)
  • frakcja pośrednia hq - twarz średnia lub wąska (84-x); nos wąski (x-65); głowa krótkawa (80-82); włosy (U-Y), oczy (1-6)
  • frakcja wyżynna hQ - najciemniejsza pigmentacja włosów (V-Y), oczy (1-6), twarz średnia lub wąska (84-x); nos zakresie (66-x), głowa krótkawa (80-82), do krótkiej (83 - 83.9), w tym przypadku wyraźne cechy "wyżynne"w fizjonomii

Różnice z innymi typami:

  • frakcja armenoidalna różni się od typu EQ szeroką twarzą
  • od typu AQ we frakcji wyżynnej różni się ciemniejszą pigmentacją
  • od typu HZ mało wydatnym nosem, brakiem profili wypukłych / garbatych
  • frakcja armenoidalna od typu EM we frakcji śródziemnomorskiej węższym nosem
  • frakcja armenoidalna od typu EH rózni się cechami odmiany żółtej, mało wydatnym nosem, brakiem profili wypukłych / garbatych

Wysokość ciała:

wzrost: przeciętny wzrost odpowiada realiom sprzed kilkudziesięciu lat, obecnie w związku z jego podwyższeniem w wielu populacjach, jest na pewno wyższy

  • rózny, najczęściej niski, ale może być też średni i wysoki

czaszka / głowa:

twarz:

{sldier nos:|icon}

  • wskaźnik nosowy: nos różny, od wąskiego do szerokiego, zależnie od frakcji

oczodoły:

oczy:

  • kolor oczu: ciemne (1-6)
  • ukształtowanie powieki górnej: pełna fałda mongolska występuje w 12% przypadków (Tadżykistan); silna fałda powiekowa w 29% (Tadżykistan). W Polsce ślad fałdy mongolskiej lub pełna u większości przypadków.

włosy:

skóra:

  • kolor skóry: płowa do śniadej, nieraz w odcieniach żółtawych

owłosienie ciała i zarost:

  • słabe

Występowanie:

W Polsce bardzo rzadki. Należy do grupy typów wschodnich. W dawniejszych epokach liczniejszy, np. kultura łużycka (cmentarz w  Częstochowie) - 5.3%.

W Polsce występuje incydentalnie:

  • Radziwie (obecnie dzielnica Płocka, próba z lat '60) - 0.5% [Becker, 1966]
  • powiat płoński (próba z lat '60) - 0.5% [Stolarczyk, 1971]
  • powiat sierpecki (próba z lat '60) - 0.4% [Łuczak, 1972]
  • powiat płocki (próba z lat '60) - 0.4% [Becker, 1970]
  • Warszawa (ludność przedwojenna - etniczni Polacy) - 0.2% [Krasnodębska, 1969]
  • powiat bełchatowski (próba z lat '70) - 0.1% [Stolarczyk, 1979]

Dla porównania:

  • Tadżykistan (♂) 5%
  • Mongolia (♂) 1.1% i dla () 0.5%
  • Rumunia (Karpaty południowe) dla (♂) 0.4% i dla (♀) 1.5%

Z synonimu Kapicy (typ pontyjski) wnoszę że równiez w regionie Morza Czarnego (Krym, północny Kaukaz?).

BIBLIOGRAFIA:

  1. Kapica Z., Analiza antropologiczna materiałów osteologicznych z cmentarzyska kultury łużyckiej (Hallstatt C) w Częstochowie-Rakowie [w:] red. Błaszczyk W., Cmentarzysko kultury łużyckiej w Częstochowie-Rakowie, 1965
  2. Kapica Z., Dotychczasowy stan badań antropologicznych regionu Brześcia Kujawskiego [w:] red. Laguna S., Monografia powiatu włocławskiego, (1970), s. 21-48
  3. Łuczak B., Charakterystyka antropologiczna ludności rumuńskiej z okolic Karpat południowych, Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 56, 1974, s. 109-120
  4. Michalska-Wichan J., Struktura antropologiczna ludności Mongolii [w:] Acta Universitatis Lodzensis. Folia Zoologica et Anthropologica, t. 4, 1986, s. 79-138
  5. Michalski I., STRUKTURA - ANTROPOLOGICZNA POLSKI W ŚWIETLE MATERIAŁÓW WOJSKOWEGO ZDJĘCIA ANTROPOLOGICZNEGO. The anthropological structure of Poland in light of the Polish War-Office's materials., 1949 link
  6. Michalski T. W., Studia nad strukturą antropologiczną krajów alpejskich, 1956
  7. Orczykowska Z., Analiza antropologiczna Tadżyków z Pamiru [w:] Materiały i Prace Antropologiczne, nr. 46, 1959
  8. Orczykowska Z., Próba skonstruowania klucza antropologicznego na podstawie klasyfikacji Michalskiego [w:] Przegląd Antropologiczny, t. 22, z.1, 1959, s. 212-229

tylko składy typologiczne:

  1. Becker M., Płock i Radziwie w świetle badań antropologicznych [w:] Notatki Płockie t. 11, nr 4(38), 1966
  2. Becker M., Struktura antropologiczna powiatu płockiego [w:] Notatki Płockie t. 15, nr 3(57), 1970, s. 34-46
  3. Kransodębska I., Struktura antropologiczna mężczyzn z Warszawy i okolic w okresie międzywojennym [w:] Materiały i Prace Antropologiczne, nr 77, 1969, s.375-404
  4. Łuczak B., Składy antropologiczne na tle ruchów migracyjnych ludności powiatu sierpeckiego [w:] Notatki Płockie, t.17, nr. 2 (66), 1972, s. 25-30
  5. Stolarczyk H., Analiza antropologiczna ludności powiatu bełchatowskiego [w:] Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 18, 1979, s. 59-79
  6. Stolarczyk H., Ludność powiatu płońskiego w świetle antropologii [w:] Notatki Płockie, t.16, nr 4 (63), 1971, s. 34-42

 

Zobacz też - podstawowe różnice między indywidualnymi typami rasowymi, a rasami geograficznymi

Objaśnienia do powyższych danych:

  1. ♂ - mężczyźni
  2. ♀ - kobiety
  3. w nawiasach po średnich podane zakresy zmienności (min - max)
  4. Najważniejsze zakresy zmienności, służące do różnicowania z innymi typami, podane są w sekcji "Główne cechy". Podane w dalszym opisie średnie dla cech mają znaczenie informacyjne.

 


Przykład 1. Becker M., Struktura antropologiczna powiatu płockiego, Notatki Płockie t. 15, nr 3(57), 1972

Typ pseudolitoralny (HQ) - Polska, Płock

Typ pseudolitoralny (HQ)

 

Przykład 2. Strouhal E., Reisenauer R.; A Contribution to the Anthropology of the Recent Egyptian Population [w:]  Anthropologie (Brno) t. 1, z. 3, 1963, s. 3-33

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost: 171; wskaźnik główny: 83.5; wskaźnik twarzy całkowity: 96.2; wskaźnik nosowy: 72.5;

wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy: 97.08; wskaźnik czołowo-ciemieniowy: 77.4; wskaźnik czołowo-jarzmowy: 79.7; wskaźnik jarzmowo-nosowy: 27.8;  wskaźnik wysokości nosa: 39.84; wskaźnik jarzmowo-żuchwowy: 76.7

kolor oczu: 4 (piwne); włosy: Y (czarne); kształt włosów: proste; skóra: jasnośniada;

wymiary bezwzględne w mmdługość głowy [g-op] - 164, szerokość głowy [eu-eu] - 137; najmniejsza szerokość czoła [ft-ft] - 106; szerokość twarzy [zy-zy] - 133 mm; wysokość twarzy [n-gn] - 128; szerokość żuchwy [go-go] - 102; wysokość nosa [n-ns] - 51; szerokość nosa [al-al] - 37;

waga: 51 kg; wskaźnik Rohrera: 1.02; wskaźnik Queteleta I: 298; wskaźnik skeliczny: 96.55; wskaźnik długości korpus ciała: 50.9

 Typ pseudolitoralny (HQ), frakcja wyżynna - Egipt

Typ pseudolitoralny (HQ)

 

Przykład 3. Michalski I., Remarks about the anthropological structure of Egypt, Publicatons of the joint arabic-polish anthropological expedition. Part II, pp. 209-238, 1964

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

wzrost - 173; wskaźnik główny 82.4; wskaźnik wys-dług. - 62.8;  wskaźnik wys-szer. - 76.1; wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy - 89; wskaźnik twarzy całkowity - 92; wskaźnik górnotwarzowy - 62.3; wskaźnik jarzmowo-żuchwowy - 89; wskaźnik wysokości górnej wargi - 41; wskaźnik wysokości nosa - 48; wskaźnik nosowy - 60.7; kolor skóry - 15 w skali von Luschana;  kolor oczu - 2 (76) ciemnobrązowe; kolor włosów - W (ciemnobrazowe)

Typ pseudolitoralny (HQ), frakcja pośrednia

Typ pseudolitoralny (HQ)