Typ zachodnioazjatycki (KL)

W typologii indywidualnej kierunku morfologiczno-porównawczego typ mieszany, międzyodmianowy (biało-żołty) międz  rasą laponoidalną (L) w  wariancie europejskim (w Azji Centralnej, północnej części zachodniej Azji również  w wariancie azjatyckim ) i rasą orientalną (K). Typ zachodnioazjatycki oznacza się symbolem KL. In English: Western-Asiatic type (KL).

Ogólna charakterystyka:

Główne cechy:

Typ bardzo polimorficzny, występujący w wyraźnie różnych frakcjach.

  • wzrost różny
  • głowa  od mezo- do brachycefalicznej  (77-x); potylica przeważnie przypłaszczona w formach krótkogłowych
  • twarz różna, od szerokiej do wąskiej; przypłaszczona; laponoidalne ukształtowanie policzków; podbródek często cofnięty
  • nos zróżnicowany wąskiego do szerokiego, przeważnie wydatny, profil różny (często wypukły/garbaty) o opuszczonej przegrodzie i "kolbowatym" grzbiecie
  • oczy ciemne (1-5)
  • oprawa oka: przeważnie dość silna fałda powiekowa lub ślad fałdy mongolskiej; wąska lub ukośna szpara oczna
  • włosy ciemne  (W-Y), faliste
  • skóra średnio niezbyt jasna, może być nawet ciemnośniada
  • obfity zarost

Frakcje:

  • orientalna (Kl) - wzrost niski lub średni (x-169); głowa pośrednia (77-82), twarz średnia do wąskiej (84-x), nos dość wąski  (66-69). Laponoidalna fizjonomia.
  • pośrednia (kl) -  wzrost niski lub średni (x-169); głowa krótka (83-x);  twarz różna; nos wąski i  dość wąski (x-69); profil nosa różny
  • laponoidalna (kL) - wzrost niski lub średni (x-169); głowa  krótkawa do krótkiej (80-x);  twarz szeroka do średniej (x-87) i nos wydatny; średni do szerokiego (70-x), profil nosa wypukły / garbaty

Różnice z innymi typami:

  • frakcja pośrednia różni się od typu KM albo niższym wzrostem, albo innym wskaźnikiem głowy lub twarzy (w róznych kombinacjach)
  • od typu HZ szerszym nosem; opcją profili prostych, falistych i wklęsłych
  • od typu EM zależnie od jego i swoich frakcji, albo węższą twarzą i nosem, albo krótszą głową, albo wydatnym oraz wypukłym / garbatym nosem
  • frakcja orientalna od typu HQ rózni się wydatniejszym nosem o profilu wypukłym / garbatym, oraz ogólnie inną fizjonomią
  • od typu alpejskiego HL różni się wyjątkowo "pseudoarmenoidalną" a wgruncie rzeczy orientalną fizjonomią, bardzo ciemną pigmentacją
  • od typu BH różni się cechami laponoidalnymi w fizjonomii

Niżej sprawdź dokładną charakterystykę. Część wymienionych cech, szczególnie opisowych, ma jedynie znaczenie pomocnicze i nie może służyć jako podstawowe kryterium wyznaczania przynależności do tego typu.

wzrost:

  • wysoki,dla (♂) 172.0 (159-185) - średni wzrost odpowiada realiom sprzed kilkudziesięciu lat, obecnie w związku z jego podwyższeniem w wielu populacjach, jest na pewno wyższy

głowa / czaszka:

  • wskaźnik główny: mezo- do brachycefalicznego (zależnie od frakcji), dla głowy (♂) 83,2 (77-x)

twarz:

cechy opisowe twarzy:

  • laponoidalne ukształtowanie policzków ale kojarzące się z orientalnymi rysami twarzy, często  pozornie armenoidalna fizjonomia
  • profil poziomy twarzy: może występowac przypłaszczenie profilu twarzy
  • profil pionowy twarzy: ortognatyczny lub mezognatyczny

nos:

cechy opisowe nosa:

górna szczęka, żuchwa:

usta:

  • wargi grube
  • charakterystyczny kontur ust jak u typu orientalnego

oczy:

włosy:

skóra:

uwłosienie:

Uwagi:

Ma podobną genezę do typu alpejskiego (HL), tylko tutaj cechy "pseudoarmenoidalne" wywołuje domieszka długogłowego typu orientalnego, a nie krótkogłowego armenoidalnego, stąd duże wahania wskaźnika głowy w tym typie przy zasadniczo zbliżonej fizjonomii do alpejskiego. Za to pigmentacja jest znacznie ciemniejsza. Zaś od rasy armenoidalnej różni się z kolei cechami laponoidalnymi. (np. wklęsły nos, silna fałda powiekowa).

Jest to jak gdyby "azjatycko / północnoafrykański typ alpejski" o bardzo ciemnej pigmentacji (dla frakcji krókogłowych). Przez niektórych zagranicznych antropologów takie formy określano mianem "Asiatic Alpine" lub "North African Alpine".

Według Michalskiego [1949, 1958] typ KL jest jakby armenoidem in status nascendi, gdyż uważał że rasa armenoidalna jest w starożytności ustabilizowaną hybrydą rasy orientalnej i laponoidalnej, pozbawioną laponoidalnych cech fizjonomicznych, ale która zachowała jej krótkogłowść i u niektórych osobników niższy wzrost, szerszą twarz i bardziej krępa budowę.

Występowanie:

Typ zachodnioazjatycki (KL) należy do grupy typów południowych. Występuje w zachodniej Azji (bardzo liczny na wybrzeżu Jemenu) ale jego wpływy sięgają też północnej Afryki. Sporadycznie na Bałkanach czy Europie Środkowo-Wschodniej.  Ogólnie znajdziemy go tam gdzie spotyka się intensywnie ciemnopigmentowanych krótkogłowców, względnie o pewnych wpływach odmiany zółtej, ale zarazem występowanie typu alpejskeigo na tym terenie, ze względów historycznych jest raczje mało prawdopodobne.

składy typologiczne (w nawiasach frakcje według liczebności, tam gdzie były podane)

Bałkany

  • Tatarzy, Bułgaria (♂) - 3.12% (Kl)
  • Rumunia (Karpaty południowe) dla (♂) 0.8% i (♀) 1%

Zachodnia Azja

  • Jemen, rejon wybrzeża (♂) - 21.56% (kl > kL)
  • Ormianie, iracki Kurdystan (♂+♀, n=8)  12.5% (kL)
  • Tadżykistan (♂) - 3%
  • Iran środkowo-południowy, Kinaresh (♂) - 1.39% (Kl)

Północna Afryka

  • Egipt (♂) - 4.9%
  • Sudan (♂) - 2.1%
  • Libia (Cyrenajka) dla (♂) 0.4% i (♀) 1.2%

Wschodnia Azja

  • Mongolia (♂) - 0.1%

Michalski pierwotnie [1949] nie wyróżniał tego typu w polskiej populacji, ze względu na braki dokumentacji fotograficznej. W późniejszych latach stwierdzono nieliczne odsetki w zbadanych regionach kraju. Zapewne był pierwotnie grupowany razem z typem alpejskim.

W Polsce występuje incydentalnie:

  • W zbadanych po wojnie powiatach i miejscowściach - średnio 0.6%.

BIBLIOGRAFIA:

  1. Łuczak B., Charakterystyka antropologiczna ludności rumuńskiej z okolic Karpat południowych, Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 56, 1974, s. 109-120
  2. Michalska-Wichan J., Struktura antropologiczna ludności Mongolii [w:] Acta Universitatis Lodzensis. Folia Zoologica et Anthropologica, t. 4, 1986, s. 79-138
  3. Michalski I., Remarks about the anthropological structure of Egypt, Publicatons of the Joint Arabic-Polish Anthropological Expedition. Part II, 1964, s. 209-238
  4. Michalski I., Typy antropologiczne Egiptu, Człowiek w czasie i przestrzeni : kwartalnik PTA, t. 1, z. 4, 1958, s. 192-203 link
  5. Orczykowska Z., Analiza antropologiczna Tadżyków z Pamiru, Materiały i Prace Antropologiczne, nr. 46, 1959
  6. Stolarczyk H., Charakterystyka typów antropologicznych Cyrenajki, Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 44, 1971, s. 107-139
  7. Stolarczyk H., Próba ujęcia struktury antropologicznej Cyrenajki, Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 40, 1970, s. 123-148
  8. Wierciński A., O antropologii starożytnego Egiptu, Człowiek w czasie i przestrzeni : kwartalnik PTA, 1958, Tom 1, zeszyt 4, s. 184-191 link

tylko składy typologiczne:

  1. Becker M., Łuczak B., Kształtowanie się składników antropologicznych w różnych środowiskach miejskich [w:]  Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 56, 1974, s. 59-67
  2. Becker M., Płock i Radziwie w świetle badań antropologicznych, Notatki Płockie t. 11, nr 4(38), 1966
  3. Becker M., Struktura antropologiczna powiatu płockiego, Notatki Płockie t. 15, nr 3(57), 1970, s. 34-46
  4. Kransodębska I., Struktura antropologiczna mężczyzn z Warszawy i okolic w okresie międzywojennym [w:] Materiały i Prace Antropologiczne, nr 77, 1969, s.375-404
  5. Łuczak B., Składy antropologiczne na tle ruchów migracyjnych ludności powiatu sierpeckiego [w:] Notatki Płockie, t.17, nr. 2 (66), 1972, s. 25-30
  6. Stolarczyk H., Analiza antropologiczna ludności powiatu bełchatowskiego [w:] Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Matematyczne-Przyrodnicze. Seria II, zeszyt 18, 1979, s. 59-79
  7. Stolarczyk H., Z badań antropologii Sudańczyków, Przegląd Antropologiczny, t. 35 z. 2, 1969, s. 484-490

składy z poniższych opracowań określiłiem metoda morfologiczno-porównawczą na bazie podanych tam materiałów indywidualnych:

  • Cipriani L., Osserviazioni antropometriche su indigeni asiatici e africani [w:] Archivo per L'Antropologia e la etnologia, vol LX-LXI, 1932, s. 57-115
  • Field H., Contributions to the anthropology of Iran [w:] Publications of the Field Museum of Natural History. Anthropological Series, Vol. 29,No. 2 (DECEMBER 15, 1939), s. 511, 513-706
  • Field H., The anthropology of Iraq. Part II. Number 2. Kurdistan, 1951
  • Henkey G.., Rusze-környéki tatárok embertani vizsgálata [w:] Anthropolgia Hungarica, XI, 1972, s. 137-164

 Zobacz też - podstawowe różnice między indywidualnymi typami rasowymi, a rasami geograficznymi

Objaśnienia do powyższych danych:

  1. ♂ - mężczyźni
  2. ♀ - kobiety
  3. w nawiasach po średnich podane zakresy zmienności (min - max)

 


Przykład 1. Michalski I., Remarks about the anthropological structure of Egypt, Publicatons of the joint arabic-polish anthropological expedition. Part II, pp. 209-238, 1964

Typ zachodnioazjatycki (kL), frakcja laponoidalna (element L w wariancie azjatyckim) - Egipt

 typ zachodnioazjatycki (KL)

 

 Przykład 2. Strouhal E., Reisenauer R.; A Contribution to the Anthropology of the Recent Egyptian Population [w:]  Anthropologie (Brno) t. 1, z. 3, 1963, s. 3-33

 

wskaźniki, wymiary i cechy opisowe danego osobnika

 wzrost: 153.5; wskaźnik główny: 80.2; wskaźnik twarzy całkowity: 81.3; wskaźnik nosowy: 79.6;

wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy:  95.2; wskaźnik czołowo-ciemieniowy: 74; wskaźnik czołowo-jarzmowy: 77.7; wskaźnik jarzmowo-nosowy: 28.1;  wskaźnik wysokości nosa: 43.36; wskaźnik jarzmowo-żuchwowy: 69.1;

profil nosa: słabo wypukły (82); "kolbowaty" grzbiet nosa

kolor oczu: 1 (czarnobrązowe); włosy: Y (czarne); kształt włosów: silnie faliste; skóra: ciemnośniada;

wymiary bezwzględne w mmdługość głowy [g-op] - 182, szerokość głowy [eu-eu] - 146; najmniejsza szerokość czoła [ft-ft] - 108; szerokość twarzy [zy-zy] - 139 mm; wysokość twarzy [n-gn] - 113; szerokość żuchwy [go-go] - 96; wysokość nosa [n-ns] - 49; szerokość nosa [al-al] - 39;

waga: 48.5 kg; wskaźnik Rohrera: 1.34; wskaźnik Queteleta I: 326.98; wskaźnik skeliczny: 84.93; wskaźnik długości korpus ciała: 54.1

Typ zachodnioazjatycki (kL), frakcja laponoidalna - Egipt, Abusir (element L w wariancie azjatyckim)