Home Klasyfikacja populacyjna - Coon, Garn, Birdsell Rasa geograficzna afrykańska (kongoidzi lub negroidzi)

Rasa geograficzna afrykańska (kongoidzi lub negroidzi)

Populacje z Afryki subsaharyjskiej o ciemnej skórze i silnie skręconych włosach, przystosowane do wilgotnego i gorącego klimatu tropikalnego.

Cechy charakterystyczne:

budowa ciała:

  • wahania wzrostu największe wśród wszystkich ras, od Pigmejów (141 cm) do populacji z południowego Sudanu o średnim wzroście 182-185 cm
  • podobne są wahania wagi, od 40 kg u Pigmejów do 63 kg do żyjącego stosunkowo blisko nich ludu Fang. Maksimum wagi jest to jednak trochę mniejsze niż u mongoloidów i znacznie mniejsze niż u kaukazoidów
  • budowa ciała: względnie krótki i wąski tułów i długie kończyny, szczególnie przedramiona i podudzie; łydka wygięta w przód; duże dłonie i stopy (o płaskim podbiciu); barki są szerokie, biodra wąska; silna lordoza lędźwiowa powodująca wystawania pośladków
  • mięśnie mają zazwyczaj krótkie, grube brzuśćce i długie ścięgna; szczególnie widoczne jest to na podudziu i jest to przeciwieństwo budowy u mongoloidów
  • bardzo elastyczne stawy, umożliwiające np. wygięcie kciuka do tyłu pod znacznym kątem
  • u osoby w normalnej kondycji fizycznej cienka warstwa podściółki tłuszczowej
  • ogólnie ich budowa ciała jest przeciwieństwem budowy mongoloidów
  • częsta przepuklina pępowinowa, co wg Coona może być nawet kryterium rasowym w przypadku tej rasy

głowa / czaszka:

  • wskaźnik główny dolicho- do mezocefalicznego
  • czaszka jest zaokrąglona z każdej strony
  • potylica wydatna
  • czoło często wypukłe

twarz:

nos:

  • nos szeroki, zadarty, o szerokich otworach nosowych
  • średni wskaźnik nosowy 91-110
  • szerokość nosa w mm: 41-47

usta, szczęka górna, żuchwa i zęby:

  • wyraźny prognatyzm
  • wargi wywinięte, ciemnopigmentowane tak jak skóra
  • również dziąsła są ciemne

odontologia:

  • zęby duże

uszy:

  • uszy małe, przylegające, ciasno zwinięta małżowina uszna

oczy:

  • kolor oczu  ciemny
  • białkówka oka z kropkami ciemniejszego pigmentu
  • gałki oczne z tendencją do wystawania i największe w porównaniu z kaukazoidami i mongoloidami

włosy:

  • kolor włosów ciemny
  • włosy silnie skręcone, prawdopodobnie pełni to rolę w termoregulacji skóry głowy
  • w przekroju mają kształt nerkowaty
  • na głowie rosną krótkie i zarazem cienkie

zarost i owłosienie ciała:

  • zarost i owłosienie ciała u mężczyzn umiarkowane do skąpego

skóra:

  • kolor skóry czarny do ciemnobrązowej
  • skóra zawiera bardzo dużo komórek melaniny, o większych cząsteczkach niż tej w opalonej skórze kaukazoidów
  • nie zawiera feomelaniny
  • melanina w czarnej skórze w niższych szerokościach geograficznych pochłania zbyt dużo ultrafioletu, którego dociera tam mniej i powoduje to znacznie osłabioną produkcję witaminy D przez skórę, co jest m.in. przyczyną krzywicy i innych problemów zdrowotnych. Z kolei w Afryce ze względu na położenie geograficzne promienie słoneczne docierają bez przeszkód i tam czarny kolor nie jest przeszkodą w produkcji witaminy D
  • czarna skóra pochłania też dużo więcej ciepła niż jaśniejsze odcienie i dlatego na pustyniach, taki kolor skóry jest poważnym utrudnieniem, z powodu zbyt wysokich temperatur tam panujących, zaś w wilgotnych dżunglach i sawannach Afryki subsaharyjskiej tak wysokie temperatury nie są zazwyczaj osiągane
  • z kolei ogromna wilgotność powietrza w klimacie tropikalnym powoduje że nawet niewielki spadek temperatury powoduje odczucie zimna, dlatego czarna skóra, która dużo lepiej pochłania ciepło, pozwala przedstawicielom populacji afrykańskich dużo lepiej znosić takie lokalne zmiany temperatur
  • jednak przy wystawieniu na temperatury ujemne skóra negroidów ulega w dużo większym stopniu odmrożeniom niż skóra kaukazoidów i mongoloidów, trudniej też się regeneruje
  • przy pomiarach odbicia światła od skóry (dla długości fali 700 nm), wynosi ono najmniej dla wszystkich ras, około 15%, w porównaniu do mulatów 25%, Hindusów 40%, Japończyków 60% i  70% dla północnej Europy

dermatoglify:

  • odsetek łuków osiągający najwyższe wartości wśród wszystkich ras (3-12% u Murzynów, u Pigmejów 10-16%), pętle (52-73%), odsetek wirów (20-40% u Murzynów) zaś u 16-42% u Pigmejów, czyli osiągający najniższe dolne wartości spośród wszystkich ras

gruczoły potowe i zapach ciała:

  • wydzielający się pot na skórze pod względem intensywności zapachu najbardziej wyczuwalny spośród wszystkich ras geograficznych
  • Afrykanie tracą z wydzielanym potem mniej związków mineralnych niż Europejczycy, co dodatkowo wpływa na ich przystosowywanie do warunków tropikalnych

adaptacje fizjologiczne:

  • przystosowanie do klimatu gorącego i zarazem bardzo wilgotnego
  • niska tolerancja na klimat gorący i suchy
  • brak przystosowań do niskiej temperatury
  • dobre wyniki w dyscyplinach sportowych wymagających użycia dużej ilości energii w krótkim czasie (np. sprint) oraz w takich gdzie przydaje się duża elastyczność stawów

zróżnicowanie serologiczne:

układ grupowy krwi AB0

  • wysoki współczynnik grupy krwi B (10-20%)
  • odsetek grupy krwi A1 8-30%
  • odsetek grupy krwi A2 1-8%, po kaukazoidach najwyższy
  • odsetek grupy krwi 0  52-70%

układ grupowy krwi RH

  • po kaukazoidach najwyższy odsetek allei cde (4-29%)
  • największy odsetek alleli cDe (34-82%)
  • CDe 0-21%
  • cDE 0-19%

układ grupowy krwi MNS-U

  • odsetek N - 39-53%
  • odsetek NS 22-59%
  • jedynie wśród przedstawicieli negroidów występuje, lecz też rzadko (1%), brak antygenu U

inne grupy krwi:

  • Grupa krwi P - osiąga najwyższy maksymalny zakres 50-84%
  • Grupa krwi Duffy (Fya) 0-6%; najniższy odsetek spośród ras
  • Grupa krwi Diego (Dia) 0%
  • grupa krwi Kidd (Jka) bardzo wysoki odsetek, do 90% w zachodniej Afryce

pozostałe zróżnicowanie genetyczne:

  • odsetek haptoglobiny Hp1 osiąga najwyższe maksymalne wartości 40-87%, równie liczna jest haptoglobina Hp2
  • związana z malarią wysoką częstość występowania anemii sierpowatej
  • odsetek (występowania genu warunkującego odczuwanie smaku gorzkiego PTC (fenylotiokarbamid) między 83-100%, najwyższy spośró wszystkich ras geograficznych
  • odsetek genu odpowiedzialnego za produkcję tzw. suchej woskowiny usznej bardzo wysoki - 91-97%

BIBLIOGRAFIA

  1. Coon C. S., Birdsell J., Garn S., Races. A study of the problem of race formation in man, 1950
  2. Coon C. S., Racial adaptations, 1982
  3. Coon C. S., The living races of man, 1965
  4. Garn S., Human races, 1961