Klasyfikacja rasowa - Czekanowski (szkoła lwowska)Koncepcja typologii rasowej - szkoła "lwowska" (Czekanowski)
Wstęp
Jest to ujęcie klasyfikacji typologicznej człowieka wg "szkoły lwowskiej" prof. Jana Czekanowskiego i jego współpracowników i kontynuatorów, po wojnie kontynuowanej na uniwersytecie poznańskim. Aktualnie uznawany przez większość antropologów za historyczny i nie kontynuowany w nauce akademickiej.
Założenia typologii antropologicznej według Czekanowskiego
Według Czekanowskiego populacja świata składa się trzech odmian rasowych i ich ras pochodnych oraz typów między nimi mieszanych.
Biała odmiana człowieka (biała rasa)
Opis cech morfologicznych wg typologii Czekanowskiego i jego uczniów.
Rasa nordyczna
- Określana też jako element nordyczny (symbol α).
- Jasno pigmentowana, pośredniogłowa, wysoka.
- Występuje głównie na terenach okalających Morze Bałtyckie i Północne, oraz w górnym dorzeczu Dniepru i płn-zachodniej Rosji.
Rasa śródziemnomorska
- Określana tez jako element śródziemnomorski (symbol ε)
- ciemnopigmentowana, niska, długogłowa
- Występuje w rejonie Morza Śródziemnego, na wybrzeżu Atlantyku, w strefie wschodnich Bałkanów i nadczarnomorskiej.
Rasa laponoidalna
- Określana też jako element laponoidalny (symbol λ). W systematyce Czekanowskiego zaliczana do odmiany żółtej. Ale jako że jest jednym z podstawowych składników typów Europy podaje jej opis łącznie z typami odmiany białej
- Krótkogłowa, budowa niska i krępa, ciemnopigmentowana, włosy proste, skóra płowożółta, czasem fałda mongolska oka
- Europa północno-wschodnia i środkowa, sięga daleko w głąb Azji
Rasa armenoidalna
- Określana też jako element armenoidalny (symbol χ).
- Krótkogłowa, średniego wzrostu, ciemnopigmentowana, o wydatnym, garbatym nosie i płaskiej potylicy
- Zamieszkuje głównie zachodnią cześć Bałkanów i obszary wyżynne i górskie w Europie Środkowej i zachodniej Azji.
Typ subnordyczny
- Mieszaniec rasy nordycznej i laponoidalnej. Oznaczany jako γ (αλ).
- Krótkogłowy, średni wzrost, jasnopigmentowany.
- Występuje w pasie od Francji przez Niemcy, Polskę do Rosji, w rejonach centralnych w większości krajów występowania.
Typ północno-zachodni
- Mieszaniec rasy nordycznej i śródziemnomorskiej. Oznaczany jako ι (αε).
- Długo lub pośredniogłowy, z reguły wysoki, dysharmonijna pigmentacja, również dysharmonia w budowie twarzy i nosa.
- Głównie Wyspy Brytyjskie, Skandynawia, wybrzeża Morza Północnego.
Typ alpejski
- Mieszaniec rasy laponoidalnej i armenoidalnej. Oznaczany jako ω (χλ).
- krótkogłowy, krępy, niskiego lub średniego wzrostu, twarz i nos dość wąskie, ciemnopigmentowany
- Występuje głównie na terenach wyższych partii Europy Środkowej.
Typ dynarski
- Mieszaniec rasy nordycznej i armenoidalnej. Oznaczamy jako δ (αχ).
- Krótkogłowy, o spłaszczonej potylicy, wzrost wysoki, długa twarz i wąski, wydatny nos, włosy ciemne, oczy często jasne
- Występuje głównie na Bałkanach, Alpach i w Karpatach, oraz na Ukrainie.
Typ sublaponoidalny i presłowiański
- Typ mieszany rasy śródziemnomorskiej i laponoidalnej. Oznaczany jako β (ελ).
- Subbrachycefaliczny lub na granicy pośredniogłowości, niski, o ciemnej lub mieszanej pigmentacji i szerokiej twarzy i średnio szerokim nosie
- Głównie Europa środkowa i południowa
Typ litoralny
- mieszaniec rasy śródziemnomorskiej i armenoidalnej. Oznaczany jako ρ (χε).
- Na granicy pośredniogłowości i krótkogłowości, wyższy niż śródziemnomorski, bardziej przysadzisty, ciemnopigmentowany.
- Występuje głównie w Europie Południowej i Bałkanach.
Typ orientalny
- Oznaczany symbolem κ.
- Bardzo długogłowa, dosyć wysoka, bardzo ciemno pigmentowana
- Zamieszkuje północną i wschodnią Afrykę i południowo-zachodnią Azję aż po Indie.
Typ paleoeuropeidalny
- Oznaczany symbolem π. Oboczna jasna forma ciemnopigmentowanego typu paleoazjatyckiego.
- Wyróżnia je zespolenie silnej długogłowości z krótką i szeroką twarzą, szerokim nosem, pigmentacja jasna.
- Występuje w płn-wsch Europie.
