Indywidualna typologia rasowa - szkoła morfologiczno-porównawcza
Wstęp
Omówię tutaj osobiście dużo ciekawszy dla mnie kierunek morfologiczno-porównawczy stworzony w latach powojennych przez tzw. "szkołę łódzką" z Zakładu Antropologii UŁ, pod kierunkiem prof. Ireneusza Michalskiego, z pomocą m.in. Tadeusza Henzla. Potem kontynuowaną np. przez Andrzeja Wiercińskiego, Z. Kapicę, H. Stolarczyka, Ł. Różbicką czy K. Jaworską. W zakresie czasowym od końca lat 30-tych do mniej więcej 80-tych. Aktualnie uznawany przez większość antropologów za historyczny i nie kontynuowany w nauce akademickiej.
prof. I. Michalski trzeci z lewej, dwóch z prawej to jego bracia.
Podstawy klasyfikacji rasowej w typologii kierunku morfologiczno-porównawczego
Postaram się tu wyjaśnić w jak najbardziej skrótowej formie założenia szkoły morfologiczno-porównawczej Michalskiego i jego kontynuatorów.
Biała odmiana człowieka - rasy i typy antropologiczne
Rasy i typy mieszane białej odmiany człowieka wg kierunku morfologiczno-porównawczego.
Opis morfologii odmiany białej jest w zasadzie taki sam, jak w typologii Czekanowskiego (zobacz).
Pierwotnie oznaczano rasy podwójnymi literami np. typ nordyczny (AA), potem zostało to skrócone do jednej.
Rasy (typy elementarne):
- Rasa kromanionoidalna (Y)
- Rasa nordyczna (A)
- Rasa śródziemnomorska (E)
- Rasa armenoidalna (H)
- Rasa mediterranoidalna (B)
- Rasa orientalna (K)
- Rasa ajnuidalna (P)
- Rasa laponoidalna (L), wariant europejski - o przewadze cech odmiany białej
Typy mieszane w obrębie odmianiy białej:
Rasa kromanionoidalna (Y)
Jeden z typów elementarnych odmiany białej w typologii kierunku morfologiczno-porównawczego.
Przeciętny wygląd: wzrost wysoki, budowa masywna; głowa długa; czaszka bardzo duża i dobrze urzeźbiona; twarz szeroka o grubych rysach; mezo-ortognatyzm; nos średni; mocna i kanciasta żuchwa; jasna pigmentacja (niekiedy rudawe odcienie włosów); włosy proste lub falujące; skóra często piegowata.
Rasa nordyczna (A)
Jedna z ras odmiany białej w typologii kierunku morfologiczno-porównawczego.
Przeciętny wygląd: wzrost wysoki; budowa leptosomiczno-atletyczna; głowa pośrednia; twarz wąska; ortognatyzm; nos wąski (profil nigdy nie jest wklęsły); wysoka żuchwa o wyrazistym podbródku; jasna pigmentacja (ale bez wyraźnie rudych odcieni włosów); włosy lekko faliste.
Rasa śródziemnomorska (E)
Jedna z ras odmiany białej w typologii kierunku morfologiczno-porównawczego.
Przeciętny wygląd: wzrost niski, budowa drobna (gracylna); głowa wydłużona; czaszka mała i delikatna; twarz wąska o delikatnych rysach; ortognatyzm; nos wąski; łagodnie zarysowana żuchwa o niezbyt wydatnym podbródku; ciemna pigmentacja oczu i włosów; włosy faliste; skóra oliwkowa.
Rasa armenoidalna (H)
Jedna z ras odmiany białej w typologii kierunku morfologiczno-porównawczego.
Przeciętny wygląd: wzrost średni, budowa raczej pykniczna; głowa bardzo krótka ( o płąskiej potylicy); czaszka średnia i dość masywna; twarz dość wąska; ortognatyzm; nos wąski i bardzo wydatny (profil zawsze wypukły / garbaty); niska żuchwa; ciemna pigmentacja oczu i włosów; faliste włosy; skóra matowo-biała do śniadej.
Rasa orientalna (K)
Jedna z ras odmiany białej w typologii kierunku morfologiczno-porównawczego.
Przeciętny wygląd: wzrost wysoki, budowa leptosomiczna; głowa długa; czaszka mała lub średnia, delikatna; twarz wąska, o ostrych rysach; mezo-ortognatyzm; nos wąski i bardzo wydatny (profil zawsze prosty lub wypukły / garbaty); wysoka żuchwa; ciemna pigmentacja oczu i włosów;włosy faliste do kędzierzawych; skóra śniada.
Rasa mediterranoidalna (B)
Jedna z ras odmiany białej w typologii kierunku morfologiczno-porównawczego.
Przeciętny wygląd: wzrost średni lub dość niski, budowa krępa; głowa długa; czaszka mała; twarz szeroka o grubych lub kanciastych rysach; mezo-ortognatyzm, nieraz prognatyzm zębodołowy; nos średnioszeroki, niezbyt wydatny, raczej prosty; ciemna pigmentacja oczu i włosów; skóra ciemnośniada; włosy faliste do kędzierzawych.
Rasa ajnuidalna (P) - nowe przykłady
Jedna z ras odmiany białej w typologii kierunku morfologiczno-porównawczego.
Przeciętny wygląd: wzrost niski, budowa krępa; głowa długa; czaszka duża, dość dobrze urzeźbiona; twarz szeroka o grubych rysach; mezo-ortognatyzm; nos średnioszeroki, niezbyt wydatny (profil prosty lub wklęsły); ciemna pigmentacja oczu i włosów; skóra dość jasna (nigdy żółtawa); włosy faliste do kędzierzawych; skrajnie silne owłosienie ciała i zarost