Biała odmiana człowieka (biała rasa)

Odmiana biała (zwana potocznie, choć niezbyt poprawnie rasą białą) jest wbrew pozorom najbardziej zróżnicowaną.

Jest to opis wg typologii Czekanowskiego cech morfologicznych, nie genetycznych, dla tej odmiany.

cechy charakterystyczne:

skóra:

  • skóra biała w odcieniach od różowawego do ciemnośniadego

włosy i owłosienie ciała:

włosy:

  • kolor włosów: od jasnych (w dwóch odcieniach: popielatym i rudawym) do czarnych
  • włosy o owalnym przekroju, ukośnie osadzone w skórze (patrz przykład 4)
  • kształt włosów: od prostych do lekko kręconych, najczęściej faliste (jeśli brać pod uwagę oprócz Europy zachodnią Azję i północną Afrykę)

owłosienie ciała:

oczy:

  • kolor oczu: od jasnoniebieskiego do bardzo ciemnego
  • oczy stosunkowo duże
  • szpara oczna poprzecznie pozioma, dość szeroka
  • powieka górna cienka, wolna od fałdy mongolskiej (patrz przykład 3)

twarz:

  • kości jarzmowe mało lub wcale niewystające
  • profil poziomy twarzy: twarz dobrze wyprofilowana (zwężająca się ku przodowi), nie jest spłaszczona, zazwyczaj środkowa część łuku jarzmowego jest skierowana nie ku przodowi, a w stronę boczną; natomiast tylny, skroniowy odcinek łuku jarzmowego łagodnie wygina się do tyłu bez ostrego załamania; tym samym profil poziomy twarzy przedstawia się w postaci mniej lub bardziej wygiętego łuku bez możliwości dokładnego oddzielenia płaszczyzny przedniej od bocznych; w niektórych typach jak dynarski czy orientalny bardzo ostry profil (w połączeniu z wydatnym nosem)
  • profil pionowy twarzy: w większości ortognatyczny, tzn. twarz bardzo mało  lub całkiem nie wysunięta ku przodowi, jak gdyby podsunięta pod mózgoczaszkę, także całkowity profil pionowy twarzy jest prawie prosty (powyżej 87º)

nos:

  • nos wysoki, wąski (w porównaniu z innymi odmianami)
  • spłaszczenie / wysklepienie nosa: kości nosowe najbardziej wysklepione ze wszystkich odmian, średnio stopień nachylenia sklepienia kości  nosowych [n-rhi] do płaszczyzny frankfurckiej (PHF) wynosi dla Europejczyków przeciętnie poniżej 55°; jeszcze wyraźniej widać to przy nachyleniu kości nosowych [n-rhi] do lini łączącej szew nosowy i jego podstawę [n-ns], wynosi on u Europejczyków powyżej 33°
  • wydatność nosa: wysunięty ku przodowi najbardziej spośród innych odmian
  • otwory nosowe wydłużone, ustawione wyraźnie w kierunku strzałkowym (patrz przykład 2)

szczęka górna, zęby i usta:

szczęka górna i żuchwa:

zęby:

  • zgryz bywa często wadliwy i zęby się psują, te dolegliwości najczęściej występują u ludzi białych, można je więc uznać za właściwości międzyodmianowe

usta:

  • stosunkowo małe
  • wargi cienkie, wąskie

Występowanie:

Występuje w Europie, północnej Afryce, zachodniej Azji oraz w wyniku kolonizacji w Ameryce, południowej Afryce i Australii oraz Nowej Zelandii.

Biała odmiana człowieka (w typologii Czekanowskiego) dzieli się na:

Rasy:

Typy rasowe mieszane:

 

Dodatkowo według Klimka można rasy i typy występujące w Europie podzielić według kryteriów geograficzno-morfologicznych w większe grupy systematyczne:

1. Grupa północna

2. Grupa wschodnia

3. Grupa kaukasko-alpejska

4. Grupa śródziemnomorska


BILBIOGRAFIA:

  1. Czekanowski j., Człowiek w czasie i przestrzeni, 1967
  2. Klimek S., Terytoria antropologiczne [w:] Prace geograficzne wydane przez E. Romera, XV, 1932, Książnica-Atlas Lwów
  3. Mydlarski J., Rasa [w:] red. Czekanowski J., Człowiek, jego rasy i życie, 1939
  4. Piontek J., Klasyfikacje gatunku ludzkiego [w:] red. Malinowski A. i Strzałko J., Antropologia, 1985
  5. Stęślicka W., Powstanie odmian ludzkich, 1963

 

Przykład 1. Stęślicka W., Powstanie odmian ludzkich, 1963

Przykład budowy twarzy - przednia cześć przechodzi łagodnie w części boczne (porównaj ze spłaszczoną w odmianie żółtej i pośrednią w odmianie czarnej). Nos wydatny, wąski, nozdrza ustawione prostopadle do powierzchni twarzy.

twarz-europeidalna

 

Przykład 2. Mydlarski J., Rasa [w:] red. Czekanowski J., Człowiek, jego rasy i życie, 1939

kształt otworów nosowych odmiany białej

kształt otworów nosowych odmiany białej

 

 

Przykład 3. Stęślicka W., Powstanie odmian ludzkich, 1963

Budowa oka (podobna będzie u odmiany czarnej), porównaj z budową oka odmiany żółtej

oko

 

Przykład 4. Stęślicka W., Powstanie odmian ludzkich, 1963

Ułożenie włosa w skórze odmiany białej i jego przekrój

 bialy-wlos