Odmiana biała (zwana potocznie, choć niezbyt poprawnie rasą białą) jest wbrew pozorom najbardziej zróżnicowaną.
Jest to opis wg typologii Czekanowskiego cech morfologicznych, nie genetycznych, dla tej odmiany.
cechy charakterystyczne:
skóra:
- skóra biała w odcieniach od różowawego do ciemnośniadego
włosy i owłosienie ciała:
włosy:
- kolor włosów: od jasnych (w dwóch odcieniach: popielatym i rudawym) do czarnych
- włosy o owalnym przekroju, ukośnie osadzone w skórze (patrz przykład 4)
- kształt włosów: od prostych do lekko kręconych, najczęściej faliste (jeśli brać pod uwagę oprócz Europy zachodnią Azję i północną Afrykę)
owłosienie ciała:
oczy:
- kolor oczu: od jasnoniebieskiego do bardzo ciemnego
- oczy stosunkowo duże
- szpara oczna poprzecznie pozioma, dość szeroka
- powieka górna cienka, wolna od fałdy mongolskiej (patrz przykład 3)
twarz:
- kości jarzmowe mało lub wcale niewystające
- profil poziomy twarzy: twarz dobrze wyprofilowana (zwężająca się ku przodowi), nie jest spłaszczona, zazwyczaj środkowa część łuku jarzmowego jest skierowana nie ku przodowi, a w stronę boczną; natomiast tylny, skroniowy odcinek łuku jarzmowego łagodnie wygina się do tyłu bez ostrego załamania; tym samym profil poziomy twarzy przedstawia się w postaci mniej lub bardziej wygiętego łuku bez możliwości dokładnego oddzielenia płaszczyzny przedniej od bocznych; w niektórych typach jak dynarski czy orientalny bardzo ostry profil (w połączeniu z wydatnym nosem)
- profil pionowy twarzy: w większości ortognatyczny, tzn. twarz bardzo mało lub całkiem nie wysunięta ku przodowi, jak gdyby podsunięta pod mózgoczaszkę, także całkowity profil pionowy twarzy jest prawie prosty (powyżej 87º)
nos:
- nos wysoki, wąski (w porównaniu z innymi odmianami)
- spłaszczenie / wysklepienie nosa: kości nosowe najbardziej wysklepione ze wszystkich odmian, średnio stopień nachylenia sklepienia kości nosowych [n-rhi] do płaszczyzny frankfurckiej (PHF) wynosi dla Europejczyków przeciętnie poniżej 55°; jeszcze wyraźniej widać to przy nachyleniu kości nosowych [n-rhi] do lini łączącej szew nosowy i jego podstawę [n-ns], wynosi on u Europejczyków powyżej 33°
- wydatność nosa: wysunięty ku przodowi najbardziej spośród innych odmian
- otwory nosowe wydłużone, ustawione wyraźnie w kierunku strzałkowym (patrz przykład 2)
szczęka górna, zęby i usta:
szczęka górna i żuchwa:
zęby:
- zgryz bywa często wadliwy i zęby się psują, te dolegliwości najczęściej występują u ludzi białych, można je więc uznać za właściwości międzyodmianowe
usta:
- stosunkowo małe
- wargi cienkie, wąskie
Występowanie:
Występuje w Europie, północnej Afryce, zachodniej Azji oraz w wyniku kolonizacji w Ameryce, południowej Afryce i Australii oraz Nowej Zelandii.
Biała odmiana człowieka (w typologii Czekanowskiego) dzieli się na:
Rasy:
Typy rasowe mieszane:
Dodatkowo według Klimka można rasy i typy występujące w Europie podzielić według kryteriów geograficzno-morfologicznych w większe grupy systematyczne:
1. Grupa północna
2. Grupa wschodnia
3. Grupa kaukasko-alpejska
4. Grupa śródziemnomorska
BILBIOGRAFIA:
- Czekanowski j., Człowiek w czasie i przestrzeni, 1967
- Klimek S., Terytoria antropologiczne [w:] Prace geograficzne wydane przez E. Romera, XV, 1932, Książnica-Atlas Lwów
- Mydlarski J., Rasa [w:] red. Czekanowski J., Człowiek, jego rasy i życie, 1939
- Piontek J., Klasyfikacje gatunku ludzkiego [w:] red. Malinowski A. i Strzałko J., Antropologia, 1985
- Stęślicka W., Powstanie odmian ludzkich, 1963
Przykład 1. Stęślicka W., Powstanie odmian ludzkich, 1963
Przykład budowy twarzy - przednia cześć przechodzi łagodnie w części boczne (porównaj ze spłaszczoną w odmianie żółtej i pośrednią w odmianie czarnej). Nos wydatny, wąski, nozdrza ustawione prostopadle do powierzchni twarzy.
Przykład 2. Mydlarski J., Rasa [w:] red. Czekanowski J., Człowiek, jego rasy i życie, 1939
kształt otworów nosowych odmiany białej
Przykład 3. Stęślicka W., Powstanie odmian ludzkich, 1963
Budowa oka (podobna będzie u odmiany czarnej), porównaj z budową oka odmiany żółtej
Przykład 4. Stęślicka W., Powstanie odmian ludzkich, 1963
Ułożenie włosa w skórze odmiany białej i jego przekrój