Antropologia
Fizyczna

Podział na rasy geograficzne i rasy lokalne

W tej klasyfikacji biore pod uwagę zarówno pierwszy podział zaproponowany przez trzech autorów w Coon C. S., Birdsell J., Garn S., Races. A study of the problem of race formation in man, 1950. Jak i jego późniejsze mutacje zarówno Stanleya Garna (Human races, 1961) jak i Carletona S. Coona (The living races of man, 1965). Wszystkie nawiązują do sibie nawzajem różniac się wydzieleniem bądź nie dodatkowych ras / grup populacji.

Klasyfikacja z 1950

Grupy rasowe (Racial stocks):

1. Negroidzi (Negroid)
2. Mongoloidzi (Mongoloid)
3. Biali (White)
4. Australoidzi (australoid)
5. Indianie Amerykańscy (American Indian)
6. Polinezyjczycy (Polinesian)

Klasyfikacja Garna z 1961

Coon, Garn i Birdsell pierwotnie wyróżniali 6 ras geograficznych. Garn w 1961 dodał do nich indyjską, mikronezyjską i melanezyjską.

Rasy geograficzne (geographical races lub stocks):

1. Rasa geograficzna amerykańska
2. Rasa geograficzna polinezyjska
3. Rasa geograficzna melanezyjska
4. Rasa geograficzna australijska
5. Rasa geograficzna azjatycka
6. Rasa geograficzna indyjska
7. Rasa geograficzna europejska
8. Rasa geograficzna afrykańska
9. Rasa geograficzna mikronezyjska

Przykład 1.  Garn S., Human races, 1961

Podział na rasy geograficzne (przed epoką kolonizacji europejskiej około 1500 roku)

Następnie Coon w swej pracy z 1965 ograniczył się do:

1. kaukazoidzi (zawierają rasę europejską i  indyjską)
2. mongoloidzi (zawierają rasę azjatycką i amerykańską)
3. australoidzi (zawierają rasy australijską, polinezyjską, melanezyjską i mikronezyjską oraz Negrytów i niektóre populacje w Indiach)
4. kongoidzi - rasa afrykańska bez Buszmenów i Hotentotów)
5. kapoidzi - Buszmeni i Hotentoci wyróżnieni spośród negroidów

 Ale kryteria ich rozróżniania pozostały zbliżone do określonych w 1950 roku.

Przykład 2. Coon C. S., The living races of man, 1965

Współczesne rozmieszczenie ras geograficznych

Coon, Garn i Birsell oprócz głównych ras geograficznych (określonych jako stocks), dali też listę 30 ras lokalnych [1950].

Przykład 3. Coon C. S., Birdsell J., Garn S., Races. A study of the problem of race formation in man, 1950)

Coon w swych późniejszych pracach [1962, 1965, 1982] nie dawał listy ras lokalnych, ale większość  z nich opisał mniej lub bardziej dokładnie przy okazji opisu populacji z różnych cześci świata.

Uzpełnioną listę ras lokalnych (zwiększoną do 32) podał za to Garn [1961].

Przykład 4. Garn S., Human races, 1961

1. Europejczycy północno-zachodni; 2. Europejczycy północno-wschodni; 3. Europejczycy alpejscy; 4. Populacje śródziemnomorskie; 5. Populacje irańsko-śródziemnomorskie; 6. Populacje wschodnio-afrykańskie; 7. Populacje sudańskie; 8. Populacje negroidalne leśne; 9. Bantu; 10. Populacje ludów tureckich Azji Środkowej; 11. Tybetańczycy; 12. Populacje północno-chińskie; 13. Mongoloidzi klasyczni; 14. Populacje południowo-wschodnio-azjatyckie; 15. Hindusi; 16. Drawidowie; 17. Populacje Indian północnoamerykańskich; 18. Populacje Indian środkowoamerykańskich; 19. Populacje Indian południowoamerykańskich; 20. Populacje Indian z Ziemi Ognistej; 21. Lapończycy; 22. Negryci; 23. Pigmeje; 24. Eskimosi; 25. Ajnowie; 26. Populacje Murajów; 27. Populacje Karpentariów; 28. Buszmeni i Hotentoci (kapoidzi); 29. Murzyni północnoamerykańscy; 30. Koloredzi południowoafrykańscy; 31. Latynosi; 32. Populacje neo-hawajskie

Rozmieszczenie ras lokalnych

Rasa geograficzna europejska:

Duże rasy lokalne:

• rasa lokalna północno-zachodnio-europejska (Northwest European)

               a) pierwotny, niezbyt często spotykany typ o cechach paleolitycznych

               b) typ nordycki, tworzy niezbyt duże, lokalne populacje w części Skandynawii, gdzie indziej wyróżniany głównie jako typ w innych populacjach

• rasa lokalna północno-wschodnio-europejska (Northeast European)
• rasa lokalna alpejska (Alpine)
• rasa lokalna śródziemnomorska (zachodnio-śródziemnomorska) (Mediterranean)
• rasa lokalna irańsko-śródziemnomorska (wschodnio-śródziemnomorska) (Irano-Mediterranean)

Małe, izolowane rasy lokalne

• izolowana rasa lokalna lapońska (Lapp)

Rasa geograficzna afrykańska:

Duże rasy lokalne:

• rasa lokalna leśna negroidalna (Forest Negro)
• rasa lokalna sudańska (Sudanese)
• rasa lokalna chamicka (wschodnio-afrykańska) (Hamite / East-African)
• rasa lokalna Bantu

Małe, izolowane rasy lokalne

• izolowana rasa lokalna pigmejska (Pygmy)

Marginalne, bardzo długo izolowane rasy lokalne

• izolowane rasy lokalne buszmeńska i hotentocka (Bushman i Hottentot) - potem Coon w swych książkach [1962,1965] wyróżnił ich jako  jedną z głównych ras geograficznych pod nazwą kapoidów (Capoids).

Rasa geograficzna indyjska:

Duże rasy lokalne:

• rasa lokalna hinduska (Hindu)
• rasa lokalna drawidyjska (Dravidian)

Rasa geograficzna azjatycka:

Duże rasy lokalne:

• rasa lokalna mongoloidalna klasycza lub ekstremalna (Classic / Extreme Mongoloid)
• rasa lokalna północno-chińska (North Chinese)
• rasa lokalna południowo-wschodnio-azjatycka (Southeast Asiatic)
• rasa lokalna tybetańska (Tibetan)
• rasa lokalna turecka / środkowoazjatycka (Turkic)

Małe, izolowane rasy lokalne

• izolowana rasa lokalna eskimoska (Eskimo)

Rasa geograficzna amerykańska:

Duże rasy lokalne:

• rasa lokalna północnoamerykańska (North American)
• rasa lokalna śrdokowoamerykańska (Central american)
• rasa lokalna południowoamerykańska (South American)
• rasa lokalna fuegiańska (Fuegian)

Rasa geograficzna australijska:

Marginalne, bardzo długo izolowane rasy lokalne

• izolowana rasa lokalna murajska (Murraian)
• izolowana rasa lokalna karpentaryjska (Carpentarian)

Rasy geograficzne bez wydzielonych w ich obrębie ras lokalnych

Rasa geograficzna polinezyjska

Rasa geograficzna mikronezyjska

Rasa geograficzna melanezyjska

Dodatkowo:

Marginalne, bardzo długo izolowane rasy lokalne z Azji o nieustalonej przynaleźności do głównych ras geograficznych

• izolowaną rasą lokalną są Negryci (Pacific Negrito)z południowo-wschodniej Azji i Oceanii; prawdopodobnie, zanim nie zostali wyparci przez nowsze migracje stanowili w tym rejonie rasę geograficzną
• Ajnowie (Ainu)

Populacje mieszane, o niedawnym rodowodzie

• północnoamerykańscy Murzyni (North American Colored)
• południowoafrykańscy Koloredzi (South African Colored)
• Latynosi (Ladino)
• Neo-Hawajczycy (Neo-Hawaiian)

Przykład 1. Dobzhansky T., Mankind Evolving. The evolution off the human species, 1970

1. Europejczycy północno-zachodni; 2. Europejczycy północno-wschodni; 3. Europejczycy alpejscy; 4. Lapończycy; 5. Populacje śródziemnomorskie; 6. Populacje irańsko-śródziemnomorskie / środkowoazjatyckie

Przykład 2. Dobzhansky T., Mankind Evolving. The evolution off the human species, 1970

7. Tybetańczycy; 8. Północni Chińczycy; 9. Południowo-wschodni Azjaci; 10. Klasyczni mongoloidzi; 11. Ajnowie; 12. Negryci

Przykład 3. Dobzhansky T., Mankind Evolving. The evolution off the human species, 1970

13. Indianie patagońscy; 14. Indianie południowoamerykańscy; 15. Eskimosi; 16. Indianie północnoamerykańscy; 17. Latynosi; 18. Indianie środkowoamerykańscy

Przykład 4. Dobzhansky T., Mankind Evolving. The evolution off the human species, 1970

19. Murajowie; 20. Karpentariowie; 21. Polinezyjczycy; 22. Hindusi; 23. Mikronezyjczycy; 24. Drawidowie;

Przykład 5. Dobzhansky T., Mankind Evolving. The evolution off the human species, 1970

25. Negroidzi leśni; 26. Afrykanie wschodni; 27. Buszmeni; 28. Populacje sudańskie; 29. Pigmeje; 30. Bantu; 31. Papuas; 32. Południowoafrykański Kolored; 33. Północnoamerykański Murzyn

BIBLIOGRAFIA

1. Coon C. S., Birdsell J., Garn S., Races. A study of the problem of race formation in man, 1950
2. Coon C. S., The living races of man, 1965
3. Garn S., Human races, 1961
4. Jasicki B., Panek S., Sikora P., Stołyhwo E., Zarys antropologii, 1962
5. Piontek J., Klasyfikacje gatunku ludzkiego [w:] red. Malinowski A., Antropologia, 1985