Antropologia
Fizyczna

wzrost i budowa ciała:

wzrost:

• wysoki do bardzo wysokiego, przeciętnie (♂) 178.22 cm (170-188) i dla (♀) 158.92 (156-167)

budowa:

• budowa bardzo smukła
• długie nogi, wskaźnik kończyny dolnej przeciętnie (♂) 58.2 (55-61)
• wskaźnik siągu: średni, przeciętnie (♂) 105.1 (101-109)

głowa / czaszka:

• wskaźnik głowy

1.  (♂) 73.55 (68-76) - dolichocefaliczny i dla (♀) 74.8 (74-75)
2. wskaźnik czaszki średnio (♂) 72.8 (68-75) i dla (♀) 71.8 (67-75) - bardzo długa

• wymiary bezwzględne głowy:

1. długość: średnio 196 mm (189-208) - długa
2. szerokość: 145 mm (137-157) -  wąska

• wskaźnik wysokościowo-długościowy

1. dla głowy (♂) 66.2 (60-73) - wysokawa
2. dla czaszki (♂) 71.3 (68-73)  i dla (♀) 71.9 (69-73) - niskawa

• wskaźnik wysokościowo-szerokościowy

1. dla głowy (♂) 90.3  (82-99) -  bardzo wysklepiona
2. dla czaszki (♂) 99.2 (95-106) - wysklepiona i dla (♀) 100.2 (96-104) - bardzo wysklepiona; wspólny (♂+♀) zakres

• wskaźnik czołowo - ciemieniowy:

1. dla głowy (♂) 73.1 (67 -82) - czoło szerokie
2. dla czaszki (♂+♀) 72,94 (71-75) - czoło szerokie

• czaszka niewielka; neo-mezomorficzna
• czoło pochylone u (♂)
• z reguły silnie zaznaczone łuki brwiowe u (♂)

twarz:

• wskaźnik twarzowy całkowity:

1. dla głowy (♂) 90.55 (83-105) - twarz wąska i dla (♀) 88.28 (82-x) - wąska
2. dla czaszki (♂) 94.8 (92-96) i 93.9 (89-99) - twarz wąska

• wymiary bezwzględne twarzy:

1. szerokość: 132 mm (119-142) - wąska
2. długość: 122 mm (109-136) - wysokawa

• wskaźnik górnotwarzowy:

1. dla głowy (♂) 57.63 (50-67) - dość wysokie twarz górna i dla (♀) 60.8 - wybitnie wysokie twarz górna
2. dla czaszki (♂) 56.7 (53-61) - wysokie twarz górna i dla (♀) 56.3 (53-60) - bardzo wysokie

• wskaźnik fizjonomiczny twarzy: średnio (♂) 143.7 (137-151) - oblicze wybitnie wysokie
• wskaźnik jarzmowo-ciemieniowy dla głowy przeciętnie (♂) 94.05 (82-100), jarzma szerokawe

fizjonomia:

• profil pionowy twarzy:  różne stopnie prognatyzmu (raczej prognatyzm zębodołowy), przeważa raczej ortognatyzm
• profil poziomy twarzy: dobrze wyprofilowana, niespłaszczona
• wyraziste rysy twarzy

nos:

• wskaźnik nosowy

1. dla głowy (♂) 74.01 (50-83) - nos szerokawy
2. dla czaszki (♂) 56.7 (53-61) i dla (♀) 56.3 (53-60) - dość szeroki

• wymiary bezwzględne nosa:

1. długość: 52 mm (45-59) - niskawy
2. szerokość: 37 mm (33-41) - szerokawy

• wskaźnik wysokości nosa: średnio dla (♂) 42.89 (38-48) - dość niski nos w porównaniu do wysokości twarzy
• wskaźnik szerokości nosa: średnio dla (♂) 30.32  (29-32)

cechy opisowe:

• wydatność nosa: niezbyt wydatny
• zagłębienie nasady nosa: małe
• kości nosowe: wysklepione

górna szczęka, usta:

górna szczęka:

• wskaźnik szczękowy Virchowa:  dla czaszki (♂+♀) 72.9 (68-78), co daje szczękę wąskawą

żuchwa:

• wskaźnik jarzmowo-żuchwowy: (♂) 93.5

usta:

• wargi grube

oczodoły:

• wskaźnik oczodołowy [mf]

1. (♂) 84.3 (801-00) - wysokie oczodoły
2. (♀) 86 (80-94) - wysokie

oczy:

• kolor oczu: oczy bardzociemne (1-3)
• gałka oczna mało wypukła u (♂)

włosy:

• kolor włosów: czarne (X-Y)
• kształt włosów: kędzierzawe i wełniste

skóra:

• kolor skóry: średnio lub ciemnobrunatna różnych odcieni (najciemniejsze odcienie około 40%); w skali v. Luschana 28.9 (26-33) - ciemna

owłosienie:

• zarost i owłosienie ciała -  umiarkowane owłosienie ciała oraz zarost u mężczyzn

Występowanie:

Najbardziej liczny w Afryce Wschodniej: Somalia, Etiopia, Sudan, oraz w strefie Sahelu w Afryce Zachodniej. Spotykany też wszędzie tam w Afryce, gdzie dochodzi do mieszania się typów orientalnego (K) i sudańskiego (S). Szczególnie wybrzeża wschodnioafrykańskie (Kenia, Tanzania, Mozambik, wschodnie RPA) w strefie dawnej infiltracji arabskiej.

Dla porównania - wybrane składy typologiczne:

• Somalia (♂+♀) - 29.7%
• Mali (♂) - 28.6%
• Fulbe, Niger (♂) - 10%
• Mozambik (♂) - 8.8%
• Sudan (♂) - 8%
• Zulusi, Republika Południowej Afryki (♂+♀) - 4.2%
• Czad (rejon Jeziora Czad) (♂+♀) - 4%
• Hausa, Nigeria i płd. Niger (♂+♀) - 3.4%
• Republika Środkowej Afryki (♂) -  3.5%
• Zimbabwe, Batonga (♂) - 3.3%
• Ghana i Togo (♂) - 1,9%
• Joruba ,Nigeria  (♂+♀) - 1.5%
• Kwilu, Kongo (♂) - 0.6%

BIBLIOGRAFIA:

1. Henzel T., Badania struktury rasowej ludności Afryki Środkowej, 1963
2. Henzel T., Michalski I.,Podstawy klasyfikacji człowieka w ujęciu Tadeusza Henzla i Ireneusza Michalskiego (oraz dyskusja do artykułu) [w:] Przegląd Antropologiczny, t. 21, z. 1-2, 1955
3. Jaworska K., Charakterystyka antropologiczna niektórych szczepów dorzecza Ubangi (Afryka Środkowa), 1962
4. Michalska-Wichan J., Charakterystyka antropologiczna szczepu Batonga i ludności Mozambiku [w:] , Przegląd Antropologiczny, t. 37, z. 2, 1971
5. Michalski I., Charakterystyka antropologiczna ludności dorzecza Kwilu, 1957
6. Michalski I., Typy antropologiczne Egiptu [w:] Człowiek w czasie i przestrzeni : kwartalnik PTA, t. 1, z. 4, 1958, s. 192-203
7. Różbicka L., Charakterystyka antropologiczna Zulów [w:] Studia Afrykanistyczne, Acta Anthropologica Lodziensia 10, 1965, s. 29-63
8. Wierciński A., Analiza struktury rasowej starożytnego Egiptu w epoce przeddynastycznej [w:] Materiały i Prace Antropologiczne, nr 56, 1963

Tylko składy typologiczne:

1. Becker M., Typy antropologiczne Afryki Zachodniej [w:] Przegląd Antropologiczny, t. 35, z. 2, 1969, s. 480-483
2. Grabowska J., Uwagi dotyczące składów rasowych niektórych szczepów Sudanu Zachodniego [w:]Przegląd Antropologiczny, t. 35, z. 2, 1969, s. 495-498
3. Michalski I., Remarks about the anthropological structure of Egypt, Publicatons of the joint arabic-polish anthropological expedition. Part II, 1964, s. 209-238
4. Różbicka-Biernat L., Somalijczycy w świetle badań antropologicznych [w:] Przegląd Antropologiczny, t. 35, z. 2, 1969, s. 490-494
5. Stolarczyk H., Przyczynek do antropologii ludności południowego Nigru, [w:] Badania populacji ludzkich, UAM w Poznaniu, ser. Antropologia nr 4, 1976,s. 169-178
6. Stolarczyk H., Z badań antropologii Sudańczyków [w:] Przegląd Antropologiczny, t. 35 z. 2, 1969, s. 484-490
7. Stolarczyk H., Zróżnicowanie antropologiczne niektórych szczepów Afryki Zachodniej [w:] Przegląd Antropologiczny, t. 44, z. 2, 1978, s. 307-315

Odpowiedniki w innych typologiach:

• Czekanowski - typ meridionalny
• Eickstedt  - rasa etiopska (Etiopidzi)